در این مطلب از چندین مجله معتبر پزشکی در سرتاسر دنیا استفاده کردیم تا شما را به صورت کامل با عوارض جانبی، قیمت و همه نکات ضروری قرص/کپسول سلکوکسیب آشنا کنیم.
سلکوکسیب چیست؟
- سلکوکسیب متعلق به گروه داروهایی است که به عنوان بازدارنده انتخابی کوکس 2 نامیده می شوند که نوعی داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) است. این داروها با کاهش یک ماده در بدن که منجر به التهاب (تورم) و درد می شود، کار می کنند.
- سلکوکسیب برای درمان علائم استئوآرتریت، جمود مفصل و آرتریت روماتوئید در بزرگسالان استفاده می شود.
- همچنین برای درمان کوتاه مدت (کمتر از 7 روز) درد ناشی از جراحی، رگ به رگ شدن پا و یا کشیدن دندان استفاده می شود.
- سلکوکسیب فقط علائم را درمان کرده و التهاب را کاهش می دهد منتها تا زمانی که دارو مصرف می کنید؛ اما پیشرفت بیماری را که موجب درد و التهاب می شود تغییر نخواهد داد.
- این دارو ممکن است تحت چند نام تجاری و یا در چندین فرم مختلف موجود باشد.
در چه دوزهایی موجود است؟
۱۰۰ میلی‌گرم
یک کپسول سخت ژلاتینی سفید کدر با نوار جوهری آبی رنگ روی بدنه سفید و یک نوار جوهری آبی در بالای کلاهک با نام تجاری «7767» حاوی 100 میلی گرم سلکوکسیب است.
مواد غیر دارویی: کلوزکارملوس سدیم، لاکتوز مونوهیدرات، منیزیم استارات، پیودون و لوریل سولفات سدیم؛ پوسته: جوهر خوراکی (اریگوتین) (E132)، ژلاتین و دی اکسید تیتانیوم (E171)
200 میلی گرم
یک كپسول سخت ژلاتینی قرمز رنگ کدر با نوار جوهری طلایی روی بدنه سفید و یک نوار جوهری طلایی در بالای کلاهک با نام تجاری «7767» حاوی 200 میلی گرم سلكوكسیب است.
مواد غیر دارویی: کلوزکارملوس سدیم، لاکتوز مونوهیدرات، منیزیم استارات، پیودون و لوریل سولفات سدیم؛ پوسته: جوهر خوراکی (اکسید فریک) (E172)، ژلاتین و دی اکسید تیتانیوم (E171).
چطور باید استفاده شود؟
مقدار سلکوکسیب و مدت زمان استفاده از آن با توجه به شرایط درمان، متفاوت است. از این دارو باید با کم ترین دوز در کوتاه ترین مدت زمان ممکن برای رسیدن به کاهش درد استفاده شود.
- استئوآرتریت: دوز معمول روزانه توصیه شده 200 میلی گرم به عنوان یک دوز یا 100 میلی گرم دو بار در روز مصرف می شود.
- اسپوندیلیت انکیلوزین: دوز معمول روزانه توصیه شده 200 میلی گرم به عنوان یک دوز یا 100 میلی گرم دو بار در روز مصرف می شود.
- آرتریت روماتوئید: دوز معمول توصیه شده برای شروع 100 میلی گرم دو بار در روز است. این ممکن است به 200 میلی گرم دو بار در روز با تجویز پزشک، افزایش یابد.
- درد متوسط تا شدید: توصیه می شود دوز معمول 400 میلی گرم به عنوان یک دوز در روز اول باشد و پس از آن 200 میلی گرم یکبار در روز باشد. درمان نباید از 7 روز تجاوز کند. حداکثر دوز توصیه شده 400 میلی گرم در روز است.
- سلکوکسیب ممکن است همراه یا بدون غذا مصرف شود.
- بسیاری از چیزها ممکن است بر میزان دوز دارو که یک فرد نیاز دارد، مانند وزن بدن، سایر شرایط پزشکی و سایر داروها تأثیر بگذارد.
- اگر پزشک دوز متفاوتی از مواردی که در اینجا آورده شده توصیه کند، نحوه مصرف را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید.
- مهم است که این دارو دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف شود.
- اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، آن را در اسرع وقت مصرف کنید و با برنامه منظم ادامه دهید. اگر تقریبا زمان مصرف دوز بعدی نزدیک است، از مقدار خورده نشده صرف‌نظر کرده و با برنامه منظم دارو را ادامه دهید. هیچوقت دو دوز را با یکدیگر مصرف نکنید.
چه کسانی نباید مصرف کنند؟
از این دارو استفاده نشود اگر:
- به سلکوکسیب یا مواد تشکیل دهنده دارو آلرژی دارید.
- به سولفونامید ها حساس هستید (داروهای سولفا، مانند سولفامتوکسازول).
- اگر در دوران شیردهی یا برنامه ریزی برای شیردهی هستید.
- در سه ماهه سوم بارداری (28 هفته یا بیشتر) هستید.
- در حال برنامه ریزی برای داشتن عمل جراحی قلب هستید یا اخیرا این عمل را انجام داده اید.
- یک معده فعال یا زخم روده یا خونریزی گوارشی فعال (معده و روده) دارید.
- خونریزی در مغز دارید.
- افراد مبتلا به آسم، کهیر یا واکنش های آلرژیک دیگر پس از مصرف استیل‌سالیسیلیک اسید (ASA) یا سایر NSAID ها (مانند ناپروکسن، ایبوپروفن، دیکلوفناک، ملوکسیکام).
- سطح پتاسیم خون بالا است.
- نارسایی قلبی شدید و غیرقابل کنترل وجود دارد.
- کاهش شدید عملکرد کلیه یا عملکرد کلیه که بدتر شده است.
- کاهش شدید عملکرد کبد یا بیماری کبدی فعال است.
- سطح بالایی از پتاسیم را در خون دارید.
عوارض جانبی
بسیاری از داروها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. اثر جانبی یک پاسخ ناخواسته به دارو است که در دوزهای نرمال مصرف می شود. عوارض جانبی می تواند خفیف یا شدید، موقت یا دائمی باشند. عوارض جانبی زیر را حداقل 1٪ از افراد مصرف کننده این دارو گزارش کرده اند. بسیاری از این عوارض جانبی را می توان مدیریت کرد و برخی ممکن است در طول زمان خود به خود از بین بروند.
اگر این عوارض جانبی را تجربه کردید، با پزشک مشورت کنید که متوجه شوید آن ها شدید هستند یا مزمن. داروساز نیز ممکن است بتواند در مدیریت عوارض جانبی کمک کند.
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- سوزش سر دل
- افزایش حساسیت به نور خورشید
- حالت تهوع
گرچه اکثر عوارض جانبی که در زیر ذکر شده اند اغلب اتفاق نمی افتد، اما در صورت اتفاق اگر به دنبال مراقبت های پزشکی نروید، می توانند به مشکلات جدی منجر شوند.
در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی زیر، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات گوارشی (مثلا استفراغ، سوء هاضمه مداوم، حالت تهوع، درد معده یا اسهال)
- سردرد یا سفتی گردن
- فشار خون بالا
- درد یا مشکل در ادرار کردن
- علائم خونریزی (مثلا کبودی یا خونریزی غیر معمول، بینی خونین، خون در ادرار، سرفه خونی، زخم هایی که خونریزی آن ها ادامه دار است).
- علائم افسردگی (مثلا تمرکز ضعیف، تغییر وزن، تغییر در خواب، کاهش علاقه به فعالیت، افکار خودکشی)
- علائم التهاب ریه (به عنوان مثال، مشکل تنفس، سرفه خشک، خستگی)
- علائم مشکلات کلیوی (مثلا افزایش ادرار در شب، کاهش تولید ادرار، خون در ادرار)
- بثورات پوستی
- تورم پاها یا ساق پا
- علائم آسیب کبدی به عنوان مثال پوست یا چشم زرد، درد شکمی، ادرار تیره، مدفوع تیره،
مصرف دارو را متوقف کنید و در صورت وجود هر یک از موارد زیر به پزشک متخصص مراجعه نمایید:
- علائم یک واکنش آلرژیک شدید (به عنوان مثال، کهیر، مشکل تنفس یا تورم لب، گلو یا زبان)
- علائم یک واکنش شدید پوستی (به عنوان مثال تب بالا، بثورات، زخم ها یا تاول بر روی پوست، دهان و یا چشم ها و یا پوسته پوسته شدن پوست)
- علائم خونریزی در معده یا روده (به عنوان مثال، مدفوع تیره، خون از مقعد، استفراغ خون یا ماده ای شبیه قهوه، ضربان قلب سریع، ضعف یا خستگی)
هشدارهای دیگر
آلرژی: بعضی از افراد که به داروهای سولفونامید مانند آنتی بیوتیک های خاص حساسیت دارند و همچنین واکنش های آلرژیک به سلکوکسیب را تجربه می کنند؛ بنابراین قبل از اینکه سلکوکسیب را مصرف کنید، به پزشک در مورد هر گونه عوارض جانبی که قبلا به داروها داده اید، بخصوص سولفونامید ها و استیل سالیسیلیک اسید (ASA) یا سایر ضد التهابات اطلاع دهید.
تعداد سلول های خونی: این دارو می تواند تعداد نوتروفیل ها (یک نوع از سلول های سفید خون که به مبارزه با عفونت کمک می کند)، گلبول های قرمز (که اکسیژن حمل می کنند) و پلاکت ها (که به خون کمک می کند تا لخته شود) را کاهش دهد. پزشک برای نظارت بر این امر، آزمایش خون را انجام خواهد داد. اگر متوجه شدید علائم عفونت (مثلا تب، لرز و گلودرد)، احساس خستگی ناگهانی، کمبود انرژی یا خونریزی غیر معمول یا کبودی دارید، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
خواب آلودگی: سلکوکسیب ممکن است باعث خواب آلودگی، سرگیجه یا گاهی اوقات تاری دید شود. در این شرایط، از رانندگی، استفاده از ماشین آلات و یا فعالیت های دیگر که نیاز به هشیاری و هماهنگی دارند، اجتناب کنید.
حتما بخوانید: 9 تا از بهترین داروهای گیاهی برای درمان روماتیسم + متدهای خانگی (تحقیقات جدید)
احتباس مایع: سلکوکسیب ممکن است باعث احتباس مایع و تورم، احتمالا فشار خون بالا، نارسایی احتقانی قلب یا کاهش عملکرد قلب شود. اگر هر کدام از این شرایط را دارید، با پزشک مشورت کنید که چگونه این دارو ممکن است بر وضعیت پزشکی تأثیر بگذارد.
حمله قلبی و سکته مغزی: استفاده از NSAID های انتخابی مهار کننده COX-2، از جمله سلکوکسیب، با افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی مانند حمله قلبی و سکته مغزی مرتبط است، همانند خطر بیشتر NSAID ها ی معمول (مثلا ایبوپروفن، دیکلوفناک، ناپروکسن). این خطر با افزایش کل دوزهای روزانه و هنگام مصرف دارو در طول مدت زمان طولانی افزایش می یابد. با توجه به این افزایش خطر، افرادی که دارای شرایط زیر یا عوامل خطر هستند باید توسط پزشک دقیقا تحت نظارت باشند اگر از سلکوکسیب استفاده می کنند:
- نارسایی احتقانی قلب
- دیابت
- حمله قلبی
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- اختلال عملکرد کلیه
- گردش خون ضعیف
- سیگار کشیدن
- سکته مغزی
بیماری کلیوی: مانند سایر NSAID، سلکوکسیب باعث کاهش عملکرد کلیه می شود و برای افراد مبتلا به بیماری پیشرفته کلیه توصیه نمی شود. اگر بیماری کلیوی دارید، با پزشک مشورت کنید که چگونه این دارو ممکن است بر وضعیت پزشکی تأثیر بگذارد،
مشکلات کبدی: سلکوکسیب ممکن است بیماری کبد را بدتر کند. اگر بیماری کبدی یا کاهش عملکرد کبدی دارید، با پزشک مشورت کنید که چگونه این دارو ممکن است بر وضعیت پزشکی تأثیر بگذارد، چگونه وضعیت پزشکی ممکن است بر میزان دوز و اثربخشی این دارو تاثیر بگذارد و اینکه آیا نیاز به نظارت خاصی است.
بلافاصله اگر دچار علائم مشکلات کبدی مانند خستگی، احساس ناخوشی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، زرد شدن پوست، ادرار تیره، مدفوع کمرنگ، درد شکمی یا تورم و خارش پوست شدید، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
داروی مشابه: داروی گلوکزامین چیست؟ عوارض، بهترین مارک، نکاتی برای دیابتی ها و…
مننژیت: در موارد نادر، افرادی که از داروهای ضد التهابی مانند سلکوکسیب استفاده می کنند علائم التهاب بافت های اطراف مغز (مننژیت) را تجربه می کنند. این به نظر می رسد که بیشتر در افراد مبتلا به اختلال خود ایمنی دیده می شوند. اگر علائم مننژیت ناشی از عفونت، مانند گردن سفت، سردرد شدید، تهوع، استفراغ یا تغییرات در هوشیاری را تجربه کردید، بلافاصله با پزشک مشورت کنید.
مشکلات دستگاه ادراری: بعضی از مردم علائم مداوم مشکلات ادراری را تجربه می کنند. اگر درد مثانه، درد در دفع ادرار یا افزایش دفع ادرار را تجربه کردید، از مصرف این دارو جلوگیری کنید و با پزشک مشورت کنید.
بارداری: ایمنی استفاده از این دارو در دوران بارداری مشخص نشده است. این دارو در دوران بارداری نباید مورد استفاده قرار گیرد مگر اینکه مزایای آن بیش از خطرش باشد و باید در طول سه ماهه آخر بارداری (بعد از 28 هفته بارداری) اجتناب شود. اگر هنگام مصرف این دارو باردار شدید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.
شیردهی: این دارو ممکن است به شیر مادر منتقل شود. اگر یک مادر شیرده هستید و از سلکوکسیب استفاده می کنید، ممکن است نوزاد تحت تاثیر قرار گیرد. در مورد اینکه آیا باید شیر مادر را ادامه دهید یا نه با پزشک صحبت کنید.
کودکان: ایمنی و اثربخشی استفاده از این دارو برای کودکان و نوجوانان زیر 18 سال تعیین نشده است.
سالمندان: افراد سالخورده بیشتر به عوارض جانبی سلکوکسیب مبتلا می شوند. در مورد خطرات و مزایای استفاده از این دارو با پزشک صحبت کنید.
تداخل با داروهای دیگر
ممکن است بین سلکوکسیب و هر یک از موارد زیر تداخل وجود داشته باشد.
- آبیراترون
- استیل سالیسیلیک اسید (ASA) و سایر داروهای سالیسیلات
- الکل
- آنتی بیوتیک های آمینوگلیکوزید (مثل، آمیکاسین، جنتامایسین، توبرامایسین)
- آمیودارون
- اتوموکسیدین
- باربیتورات ها (مثل، بوتال بیتال، پنتوباربیتال، فنوباربیتال)
- مسدود کننده های بتا آدرنرژیک (به عنوان مثال، آتنولول، پروپرانولول، سوتولول)
- بوستن
- کدئین
- کلزولام
- کلستیپول
- کورتیکواستروئیدهای گرفته شده از طریق دهان (مثل، دگزامتازون، هیدروکورتیزون، پردنیزون)
- کلوپیدوگرل
- دلاویردین
- دکسترومتورفان
- استروژن (به عنوان مثال استروژن کنژوگه، استرادیول، اتینیل استرادیول)
- سیر
- جم فیبروزیل
- هپارین
- هیدرازین
- لیتیوم
- هپارین های با وزن مولکولی کم (مثل، دالتپرین، انوکساپارین، تینزاپارین)
- متامفتامین
- دیگر داروهای NSAID (مثل، دیکلوفناک، ایبوپروفن، کترولاک، ناپروکسن)
- امپرازول
- پگ اینترفرون آلفا ۲ ب
- مهارکننده های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs مثل، سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین، سرترالین)
- فسفات سدیم
- آنتی بیوتیک های سولفونامید (سولفات؛ مثل، سولفی سوکسازول، سولفامتوکسازول)
- تاکرولیموس
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مثل، آمی تریپتیلین، کلومیپرامین، دزیپرامین، تریمیپرامین)
اگر از هر یک از این داروها استفاده می کنید، با پزشک یا داروساز صحبت کنید. با توجه به شرایط خاص پزشک ممکن است بخواهد:
- یکی از داروها را مصرف کنید
- یکی از داروها را به دیگری تغییر دهید
- یک یا هر دو دارو را تغییر دهید، یا مصرف هر دو را قطع کنید.
- بدون تغییر به مصرف ادامه دهید.
حتما بخوانید: ایبوپروفن- مقدارمصرف، عوارض و نکات مهم
تداخل بین دو دارو همیشه به این معنی نیست که باید یکی از آن ها را متوقف کنید. با پزشک در مورد چگونگی مدیریت هرگونه تداخل دارویی صحبت کنید و آن را مدیریت کنید.
