ولویت (Vulvitis) یا التهاب واژن نوعی بیماری شایع مربوط به اندام تناسلی خانمهاست که بر اثر واکنش آلرژیک، عفونت یا آسیب پوستی رخ می دهد. علائم این بیماری شامل خارش، قرمزی و تورم در واژن است و ممکن است این نشانه ها با ترشحات غیر طبیعی واژن هم همراه باشند. این بیماری در اکثر مواقع با درمان به موقع و مناسب به راحتی بهبود پیدا می کند.
واژن یک خانم از چین های پوستی نرمی به نام لابیا ماژور (لبه های بیرونی)، لابیا مینور (لبه های داخلی) و کلیتوریس تشکیل شده است. از آنجایی که واژن عضو گرم و مرطوبیست، در برابر تحریک و عفونت آسیب پذیرتر از اندامهای دیگر است. برای همین گاهی اوقات چین های پوستی این عضو به خاطر عفونت، واکنش آلرژیک یا آسیب پوستی ملتهب و متورم می شوند.
ولویت و واژینیت چه تفاوتی با هم دارند؟
هم ولویت و هم واژینیت (vaginitis) مربوط به التهاب واژن می شوند. ولویت به التهابی اشاره می کند که روی ولو یا قسمت بیرونی واژن رخ می دهد، اما واژینیت التهابیست که بخشهای داخلی واژن را درگیر می کند. به التهابی که هم در قسمت خارجی و هم قسمت داخلی واژن رخ بدهد ولوواژینیت (vulvovaginitis) گفته می شود.
چه کسانی به ولویت مبتلا می شوند؟
هر خانمی ممکن است به این بیماری مبتلا شود؛ ولی به طور کلی ولویت در کودکان و خانمهای یائسه شایعتر است. بدن افرادی که جنسیتشان در بدو تولد بر اساس اندامهای جنسی شان زن در نظر گرفته شده (در حالیکه ممکن است در واقع مرد باشند) و همینطور افرادی که در دوران پس از یائسگی به سر می برند استروژن کمتری تولید می کند. این میزان کم استروژن منجر به نازک و خشک شدن بافت واژن می شود و به این ترتیب احتمال آسیب و التهاب واژن بالا می رود.
علائم ولویت چیست؟
معمولا ولویت با علائم زیر بروز می کند:
- خارش
- سوزش
- ترشحات واژن
- ترک های کوچک روی پوست واژن
- تاول روی پوست واژن که ممکن است بترکد، ترشح کند و یا دَلمه ببندد.
- قرمزی و تورم در لبها و سایر نقاط واژن
- لکه های سفید رنگ و ضخیم روی واژن که پوسته پوسته می شوند.
البته بیماریها و اختلالات دیگر واژن هم ممکن است چنین علائمی از خودشان نشان بدهند. بنابراین در صورت بروز هر یک از این نشانه ها برای اطمینان به پزشک مراجعه کنید.
بهترین روش شستشوی واژن (و 9 نکته سلامت واژن)
چه عاملی باعث بروز ولویت می شود؟
عفونت، آلرژی، محرک ها و آسیب های مختلف همگی می توانند باعث التهاب در واژن شوند. موارد زیر از جمله عوامل ایجاد ولویت هستند:
- دستمال توالت های رنگی یا معطر
- پدها، جوراب شلواری، تامپون های معطر یا حاوی مواد زبر و خشن
- حمام معطر، صابون های معطر، اسپری ها و دوشهای واژینال حاوی مواد ناملایم و خشن
- تحریک ناشی از شنا در استخرهای کلردار یا حمام در وان آب گرم
- پوشیدن لباس زیر با الیاف مصنوعی که رطوبت را در خودش نگه می دارد و واژن را تحریک می کند.
- پوشیدن لباس زیر خیس یا لباس های عرق کرده برای مدت طولانی
- آسیب ناشی از فعالیتهایی مثل اسب سواری یا دوچرخه سواری
- نرم کننده ها و شوینده های لباس که پوست را تحریک می کنند.
- اسپرم کشهای حساسیت زا
- بیماریهای پوستی مثل درماتیت یا اگزما
- عفونتهای ویروسی مثل تبخال تناسلی
- عفونتهای قارچی یا باکتریایی مثل گال، عفونت قارچی و شپش ناحیه تناسلی
- آتروفی (کوچک شدن عضلات) واژن در دوران یائسگی
آیا ولویت مسری است؟
خود بیماری ولویت مسری نیست، اما بعضی از عوامل بیماری زای آن قابل سرایت هستند. به عنوان مثال خیلی از باکتریهای ایجاد کننده عفونت واژن بسیار مسری هستند. اگر ولویت به خاطر تحریک یا حساسیت پوستی ایجاد شود مسری نیست؛ اما اگر عامل آن باکتری باشد این باکتری قابل انتقال به دیگران است.
نحوه استفاده از سرکه سیب برای واژن (4 روش موثر)
ولویت چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورت بروز علائمی که گفته شد باید به پزشک مراجعه کنید تا با بررسی سابقه پزشکی شما و علائم موجود بیماری تشخیص داده شود. علاوه بر این پزشک شما را معاینه فیزیکی می کند و معاینه کامل لگن را هم انجام می دهد تا تغییرات نشان دهنده ولویت مثل قرمزی، تاول یا ضایعات پوستی را بررسی کند. علاوه بر این، ترشحات واژن هم برای بررسی علائم عفونت ارزیابی می شوند.
پزشک برای تشخیص التهاب واژن آزمایشات زیر را تجویز می کند:
- آزمایش ادرار
- آزمایش خون
- آزمایشات STI (آزمایشهای تشخیص بیماریهای مقاربتی)
- پاپ اسمیر یا نمونه برداری از سلول های دهانه رحم
از آنجایی که خیلی از علل و عوامل ولویت علائم مشابهی بروز می دهند، اول از همه پزشک باید تشخیص بدهد که چه عاملی باعث بروز این بیماری شده است. بعد از مشخص کردن عامل بیماری زا که می تواند عفونت، تحریک یا بیماری پوستی باشد درمان مناسب برای شما تجویز می شود.
روشهای خانگی پیشگیری از ولویت
اگر به ولویت یا همان التهاب واژن دچار شده اید دارویتان را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر احساس می کنید این دارو برایتان مشکلاتی به وجود آورده باید پزشکتان را در جریان قرار بدهید. در صورت استفاده از هر نوع داروی با نسخه و بدون نسخه دیگری هم پزشک حتما باید از این مساله مطلع باشد.
برای پیشگیری از ابتلا به التهاب واژن موارد زیر را رعایت کنید:
- بیشتر از یکی دو بار در روز واژن را نشویید و برای شستشوی آن از آب خنک با یا بدون صابون غیر عطری استفاده کنید. بعد از شستشوی واژن حتما خودتان را با دستمال غیر عطری و نرم خشک کنید.
- تا زمانی که احساس خوبی از برقراری رابطه جنسی ندارید این کار را انجام ندهید.
- از دوش واژینال، پودر و یا اسپری های واژینال استفاده نکنید.
- سعی کنید واژن را نخارانید. اگر احساس خارش دارید از کیسه آب سرد استفاده کنید یا دوش آب خنک بگیرید.
- اگر خارش واژن اجازه نمی دهد خوب بخوابید از پزشکتان بپرسید که آیا می توانید آنتی هیستامینی مثل دیفن هیدرامین مصرف کنید تا خارشتان کمتر شود و احساس خواب آلودگی پیدا کنید یا نه. هر داروی بدون نسخه ای را با احتیاط مصرف کنید و قبل از استفاده برچسب اطلاعات دارو را به دقت بخوانید.
- بدون لباس زیر بخوابید.
- لباسهای نخی و گشاد بپوشید. از پوشیدن لباسهای نایلونی یا مواد مصنوعی دیگری که گرما و رطوبت بدن در خودشان نگه می دارند خودداری کنید.
چه زمانی خارش بدن خطرناک است+ ارتباط خارش بدن با سرطان
