برای این که تفاوت بین آندوسکوپی و کولونوسکوپی را بفهمیم، بسیار مهم است که هم به شباهت ها و هم تفاوت ها توجه کنیم. به طور مثال ؛ نقش ترکیبی این دو در تشخص علائم و شناسایی پولیپ های سرطانی یا پیش از سرطان و خارج سازی آن ها مهم و حائز اهمیت است تا بتوانیم به طور کامل وظیفه و عملکرد هر کدام را نیز بشناسیم.
کولونوسکپی و آندوسکپی دو پروسه مجزا هستند که توسط متخصص بیماری های روده و معده انجام می شود تا قسمت های مختلف دستگاه گوارش را آزمایش کرده و مشاهده کند.
حتما بخوانید: تفاوت آنژیوگرافی و آنژیوپلاستی چیست؟ تفاوت و شباهت ها
کولونوسکپی روده بزرگ (راست روده و روده بزرگ) را معاینه می کند، در حالی که آندوسکوپی به معاینه معده، اولین بخش روده کوچک و مری می پردازد.
کلونوسکوپی و آندوسکوپی برای موارد زیر استفاده می شوند:
- تشخیص سرطان
- بررسی علائم
- تشخیص بیماری ها و اختلالات گوارشی
- کنترل خونریزی
- خارج سازی پولیپ، اجسام خارجی ، نمونه برداری بافت برای بایوپسی و . . .
چه زمانی کلونوسکوپی انجام می شود؟
در سن 50 سالگی باید یک ملاقات ویزیت کاملا اساسی بین بیمار و متخصص گوارش انجام شود. این سن معمولا بیشترین خطر را برای ابتلا به سرطان روده دارد که باید مورد بررسی قرار بگیرد که یکی از راه های مناسب آن، انجام کلونوسکوپی است. فرقی ندارد که فرد علائم داشته باشد یا نه، در هر صورت کلونوسکوپی در سن 50 سالگی می تواند بهترین راه برای تشخیص زود هنگام و در حالت ایده آل، جلوگیری از سرطان باشد. توضیحات کامل راجب کلونوسکوپی و عوارض آن در اینجا
افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند، باید زود تر از سن 50 سالگی معاینه شوند . عواملی که خطر پولیپ های سرطانی روده را افزایش می دهد :
سابقه خود فرد به بیماری های زیر:
- سرطان روده بزرگ
- پولیپ آدنوماتوز
- IBD ( بیماری التهابی روده یا بیماری کرون)
سابقه خانوادگی:
- پولیپ یا سرطان روده بزرگ
- پولیپ آدنوماتوز
- سندروم لینچ
نکته: آمریکایی آفریقایی ها در سن 45 سالگی در بالاترین میزان خطر هستند .
اگر هرکدام از این عوامل خطر را دارا بودید ، حتما مراحل مورد نیاز را برای درمان بردارید. همچنین می توانید با متخصص در این زمینه مشورت کرده و آزمایش های لازم را برای جلوگیری از افزایش خطرات انجام دهید.
مدفوع خونی، دل درد مزمن، کاهش وزن بدون دلیل همگی باید به متخصص گوارش اطلاع داده شود تا در صورت نیاز کولونوسکوپی انجام شود.
قبل از کولونوسکوپی
- 24 ساعت قبل از آزمایش: هیچ گونه ماده غذایی یا نوشیدنی به غیر از مایعات شفاف نخورید.
- پزشک یک روان ساز یا محلول پاک کننده قبل از درمان را به شما تجویز می کند. از این محصولات دقیقا طبق تجویز پزشک استفاده کنید تا شرایط آزمایش به خوبی پیش برود.
در طول کولونوسکوپی
- کولونوسکوپی یک فرآیند سرپایی سریع است ؛ پروسه کامل آن فقط 15 الی 20 دقیقه طول می کشد اما ممکن است برای بعضی کمی تفاوت داشته باشد.
- در این پروسه از یک کولونوسکوپ ( یک لوله کوچک با یک دوربین و چراغ متصل ) استفاده می شود که آن را از طریق مقعد وارد بدن می کنند که خودش را به روده بزرگ می رساند.
- در این شرایط به بیماری بی حسی می زنند تا دردی را هنگام انجام کار احساس نکند.
- دوربین کولونوسکوپ تصاویری را روی صفحه مانیتور در اتاق جراحی می اندازد، بنابراین پزشک می تواند محل رشد غیر طبیعی را برای خارج سازی به طور دقیق مشاهده کند. تقریبا 95 درصد از پولیپ های بزرگ سرطانی یا مستعد سرطان را می توان از طریق کولونوسکوپی تشخیص داد.
بعد از کولونوسکوپی
- زمانی که نتیجه آزمایش بررسی شد ، پزشک آن را به شما اعلام می کند.
نکته: نتیجه نمونه برداری نیازمند به زمان بیشتری است .
- بی حسی که در طول فرایند انجام می شود، نیاز مند این است که فرد تا خانه با فردی همراهی شود . حتی اگر احساس می کنید هوشیار هستید، باز هم نباید از لوازم حمل و نقل عمومی یا ماشین شخصی به تنهایی استفاده کنید.
- ممکن است نفخ یا دل درد را بعد از کولونوسکوپی تجربه کنید که علت آن ورود گاز به داخل روده بزرگ در طول این فرایند است. ممکن است خروج این گازها با کمی درد و ناراحتی انجام شود.
- محدودیت های ورزشی و رژیم غذایی بعد از کولونوسکوپی بستگی به نتایج آزمایش دارد اما احتمالا بعد از آزمایش بتوانید غذای جامد بخورید .
حتما بخوانید: نشانه هایی در بدن شما که خبر از سکته مغزی می دهند!
چه زمانی آندوسکوپی انجام می شود؟
هدف اصلی کولونوسکوپی، تشخیص سلامت روده بزرگ است اما آندوسکوپی باعث می شود که بتوانیم قسمت های بالاتر سیستم گوارش را نیز ببینیم.
قسمت های قابل مشاهده که توسط آندوسکوپی پوشش داده می شود:
- مری
- معده
- قسمت بالای روده کوچک ( اثنی عشر)
پزشک از طریق آندوسکوپی می تواند علت علائمی مثل حالت تهوع، استفراغ، سوزش معده و شکم، مشکلات بلع یا خونریزی را بفهمد. یافته های حاصل از آندوسکوپی اغلب جزء راه های کلیدی است که به تشخیص بهتر و درمان هر مشکلی که باعث ناراحتی بیمار شده است ، کمک می کند.
قبل از آندوسکوپی
- آمادگی برای آندوسکوپی ( که اغلب به عنوان EGD معروف است ) نیاز به خودداری از مصرف غذا و نوشیدنی قبل از هشت ساعت دارد.
- هیچ محلول شوینده ای برای این آزمایش وجود ندارد.
- دوره مصرف نکردن غذا و نوشیدنی قبل از آندوسکوپی ( 4 الی 8 ساعت ) است که نسبت به کولونوسکوپی (24 ساعت ) کوتاه تر است.
- افراد مبتلا به دیابت ، سیگاری ها و آن هایی که داروهای خاص مصرف می کنند، احتمالا باید دستورالعمل های بیشتری را برای آمادگی قبل از آندوسکوپی رعایت کنند.
در طول آندوسکوپی
- بی حسی در طول آندوسکوپی قوی تر است، بنابراین هیچ ناراحتی جسمی و در طول این پروسه برای بیمار ایجاد نمی شود.
- یک وسیله شبیه به کونوسکوپ که کمی کوچک تر است یا یک دوربین و چراغ برای عکسبرداری وارد بدن می شود. این لوله را از طریق دهان وارد بدن می کنند که از مری پایین می رود و به معده و روده کوچک می رسد.
- این لوله با اتصالات اضافی تر تثبیت می شود تا در محل مورد نظر قرار بگیرد. مثلا ممکن است که پزشک قسمت های باریک تر را کمی بکشد یا حتی خونریزی را متوقف کند تا هرچه سریع تر مشکل را تشخیص دهد.
- در طول آندوسکوپی، ممکن است نمونه های بافت برای بایوپسی تست بیماری ها و وضعیت های مختلف مثل کم خونی، سرطان و مشکلاتی که روی سیستم گوارشی تاثیر گذاشته است، انجام شود.
بعد از اندوسکوپی
- مشکلات بی هوشی و نکات مربوط به خانه رفتن باید دقیقا طبق راهنمایی های کولونوسکوپی در نظر گرفته شده و اجرا شود. یک نفر باید فرد را تا منزل همراهی کند .
- احساس وجود گاز در گلو ، گلو درد یا سوزش گلو یا ورم در روز های بعد از آندوسکوپی طبیعی خواهد بود.
