پولیپ رشد غیرطبیعی بافت است که مانند برآمدگی های کوچک یا ساقه های کوچک قارچ بنظر میرسد. اکثر پولیپها کوچک هستند و عرض آنها کمتر از 1.5 سانتیمتر است. در این مطلب به طور کامل شما را با بولیپ آشنا می کنیم.
پولیپ کولون (روده ی بزرگ) بیشتر شایع است اما پولیپها میتوانند در اندامهای زیرهم تشکیل شوند:
- کانال گوش
- معده (راجب پولیپ معده بیشتر بخوانید)
- روده/کولون (راجب پولیپ روده بیشتر بخوانید)
- بینی (راجب پولیپ بینی بیشتر بخوانید)
- رحم (راجب پولیپ رحم بیشتر بخوانید)
- گلو
بیشتر پولیپها خوش خیم یا بعبارت دیگر غیرسرطانی هستند ولی سرطان میتواند منشآ آن باشد. پزشک بااستفاده از بیوپسی (بافت برداری) مشخص میکند که آیا سلولها سرطانی هستند یا خیر.
درمان پولیپها به محل قرارگیری، اندازه و خوش خیم بودن آنها بستگی دارد.
علایم پولیپ چیست؟
بسته به محل قرار گیری، هرنوع پولیپ میتواند علایم خاصی ایجاد کند. در زیر انواع شایع پولیپها، محل قرار گیری و علایم آنها را برایتان آورده ایم:
| انواع پولیپ | محل قرارگیری | علایم |
| گوش | مجرای گوش | افت شنوایی و خونریزی از گوش |
| رحم | سرویکس، جاییکه رحم به واژن متصل میشود. | معمولا علایمی ندارد اما میتواند علایمی مانند خونریزیهای شدید در دوران قاعدگی و درطول رابطه ی جنسی و همچنین ترشحات غیرمعمول واژن داشته باشد |
| کولون (روده) | روده ی بزرگ، کولون و رکتوم | خون درمدفوع، دل درد، یبوست، اسهال |
| معده | معده و پوشش آن | تهوع، درد، حساسیت، استفراغ، خونریزی |
| آندومتر | رحم، معمولا پوشش رحم را درگیرمیکند. | ناباروری، پریودی های نامنظم، خونریزی از واژن |
| تارهای صوتی (گلو) | تارهای صوتی | صدای زبر و نفس گیر که بیشتر از چندروز تا چندهفته طول میکشد |
| مثانه | پوشش مثانه | خون در ادرار، سوزش و تکرر ادرار |
بیشتر پولیپها غیرسرطانی هستند و تا مراحل پایانی علایمی از خود نشان نمیدهند؛ اما بعضی از آنها مانند پولیپهای معده میتوانند سرطانی شوند.
عوامل ایجاد کننده پولیپ چیست؟
علل ایجاد پولیپ بسته به محل گسترش آن میتواند متفاوت باشد. برای مثال پولیپ گلو معمولا بعلت آسیب ناشی از فریاد بلند یا جراحت ناشی از لوله ی تنفسی است. گاهی اوقات پزشکان قادر به تشخیص علل ایجاد پولیپها نیستند. عوامل ایجادکننده عبارتنداز:
- التهاب
- یک جسم خارجی
- کیست
- تومور
- جهش در ژن سلولهای کولون
- التهاب مزمن معده
- استروژن زیاد
سلولهای پولیپ مانند سلولهای سرطانی رشد و تقسیم میشوند. به همین دلیل احتمال سرطانی شدن آنها وجود دارد، اگرچه بیشتر تومورهای خوش خیم هستند.
عوامل خطر پولیپها کدام است؟
- افراد سیگاری بیشتر درمعرض ابتلا به پولیپهای مثانه قرار دارند.
- زنان بالای 40 سال و زنانیکه زایمان کرده اند بیشتر در معرض ابتلا به پولیپهای رحم هستند.
- درمورد پولیپهای سرویکس، خطرابتلا در زنان بالای 20 سال و زنانیکه در دوران پیش از یائسگی قرار دارند بیشتر است.
- افرادیکه معمولا به تارهای صوتی خود فشارمی آورند یا رفلاکس اسید دارند بیشتر در معرض ابتلا به پولیپهای گلو قرار میگیرند.
اگر درمورد ابتلا به نوع خاصی از پولیپها نگران هستید، با پزشک صحبت کنید.
عوامل خطر پولیپ کولون
ریسک فاکتورهای پولیپ روده ی بزرگ عبارتنداز:
- رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر
- سن بالای 50 سال
- داشتن سابقه ی خانوادگی پولیپ و سرطان کولون
- مصرف تنباکو و الکل
- اختلالات التهاب روده مانند بیماری کرون
- چاقی
- کم تحرکی
- ابتلا به دیابت نوع 2 که بخوبی کنترل نمیشود
افراد آفریقایی-آمریکایی هم بیشتر درمعرض خطر ابتلا به پولیپ کولون هستند.
حتما بخوانید: بیماری کولون، علائم، خطرها، بهترین درمان و همه نکات مهم دیگر که باید بدانید!
عوامل خطر پولیپ معده
ریسک فاکتورهای پولیپ معده عبارتنداز:
- سن- در میانسالان و سالمندان بیشتر شایع است
- عفونت معده ی باکتریایی
- پولیپوز آدنوماتوز فامیلیال یا سندرم پولیپوزیز که یک سندروم نادر ژنتیکی است
- استفاده ی منظم از مهارکننده های پروتون پمپ مانند پنتوپرازول، آمپرازول و نکسیوم
- کلیپی از درمان پولیپ معده:
عوامل خطر پولیپ بینی
پولیپهای بینی در افراد مبتلا به اختلالات زیر بیشتر شایع است:
- عفونت سینوس پیش رونده
- آلرژی
- آسم
- حساسیت به آسپیرین
- فیبروزکیستیک (یک بیماری ژنتیکی که در اثراختلال عملکرد غدد مترشحه ی خارجی رخ میده
روش تشخیص پولیپ ها؟
ممکن است پزشک یک معاینه ی فیزیکی انجام دهد و سوالاتی درمورد علایم و سابقه ی پزشکی بیمار بپرسد. اگر پزشک به وجود پولیپ شک کرد، از تصویر برداری مانند اشعه ی ایکس، اولتراسوند یا سی تی اسکن استفاده میکند تا به وجود پولیپ و اندازه ی آن پی ببرد.
بسته به محل قرارگیری پولیپ، روشهای مختلفی برای نمونه گیری وجود دارد. ازجمله:
- پاپ اسمیر برای بررسی وجود پولیپ در واژن یا سرویکس
- آندوسکوپی روده ی کوچک و معده
- بیوپسی از بافتهای قابل دسترسی و آنالیز آن زیر میکروسکوپ
- کولونوسکوپی برای پولیپهای قرار گرفته در روده ی بزرگ
- نگه داشتن یک آینه در پشت دهان برای بررسی تارهای صوتی
روش درمان پولیپها چگونه است؟
بعضی پولیپها نیاز به درمان ندارند بخصوص اگر پزشک تشخیص دهد که مضر نیستند. پولیپهای گلو معمولا با استراحت و صدا درمانی از بین میروند. برای جلوگیری از سرطانی شدن بعضی پولیپها، آنها با عمل جراحی برداشته میشوند.
درمان پولیپ به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد:
- سرطانی بودن یا نبودن آنها
- تعداد پولیپ های یافت شده
- محل قرارگیری پولیپها
- اندازه ی پولیپ
پولیپهای کلورکتال معمولا در حین کولونوسکوپی برداشته میشوند. در کولونوسکوپی پزشک بااستفاده از یک لوله ی باریک که یک دوربین به آن متصل است، داخل رکتوم و روده ی بزرگ را میبیند.
پزشک معمولا برای پولیپهای رحم و سرویکس از هورمون درمانی استفاده میکند. این داروها موجب تولید بیشتر هورمونها در بدن برای از بردن پولیپ میشود.
نظریه هایی درمورد افراد مبتلا به پولیپ
- نظر دادن درمورد پولیپ به نوع پولیپ، خوش خیم بودن آن و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
- درمورد پولیپهای خوش خیم جای نگرانی نیست اما پزشک برای احتیاط آنها را خارج میکند.
- احتمال تبدیل شدن پولیپهای خوش خیم به انواع سرطانی آن وجود دارد. پولیپهای رحم باعث ناباروری و پولیپهای بینی باعث گرفتگی بینی میشوند.
- احتمال بازگشت پولیپها کم است اما این احتمال در 30 درصد افراد مبتلا به پولیپ کولون وجود دارد.
روش پیشگیری از پولیپ چیست؟
پولیپها همیشه قابل پیشگیری نیستند اما سبک زندگی سالم میتواند خطرابتلا به پولیپ کولون و سرطان کولورکتال را کاهش دهد. مراحل پیشگیری عبارتنداز:
- رژیم غذایی سالم حاوی میوه، سبزیجات و دانه های کامل (مثل این رژیم غذایی)
- محدود کردن مصرف الکل
- عدم استفاده از تنباکو
- ورزش منظم برای حفظ وزن سالم (بهترین ورزشهای مخصوص هر فرد)
درمورد دیگر راههای پیشگیری از کولون بخصوص درصورت داشتن سابقه ی خانوادگی از پزشک سوال کنید.
گامهای بعدی برای افراد مبتلا به کولون چیست؟
پولیپهای غیرسرطانی و بدون علامت معمولا نیازی به مداخله ندارند مگر اینکه موجب مختل شدن فعالیتهای روزمره تان شود. پزشک معمولا معاینه هایی انجام میدهد تا از عدم پیشرفت پولیپ اطمینان حاصل کند. او همچنین به شما میگوید چه زمانی نیاز به عمل جراحی خواهد بود.
حتما بخوانید: آشنایی با راههای انتقال زگیل تناسلی بین افراد مختلف که باید بدانید!
اگر درمورد پولیپ نگران هستید میتوانید:
- درمورد سابقه ی خانوادگی ابتلا به پولیپ مطمئن شوید و درمورد آن با پزشک صحبت کنید.
- برطبق دستورات پزشک، آزمایشات لازم برای تشخیص پولیپ را انجام دهید.
- علایم پولیپ را بدانید و بادیدن آن علایم بدنبال درمان باشید.
