در این مطلب با کمک چندین مجله معتبر پزشکی دنیا، راجب داروی خوراکی کلونازپام صحبت می کنیم. عوارض جانبی، علت استفاده از کلونازپام، طرز استفاده اصولی و نکات مهم دیگر را در اختیارتان قرار می دهیم.
نکات مهم
- قرص خوراکی کلونازپام هم به عنوان یک داروی عمومی و هم داروی با نام تجاری در دسترس است. نام تجاری: کلونوپین.
- کلونازپام هم به صورت قرص خوراکی و هم قرص خوراکی حل شونده وجود دارد.
- کلونازپام بیشتر برای درمان اختلال پانیک (هراس) و تشنج استفاده میشود. (بهترین روش درمان پانیک در اینجا گفته شد)
- کلونازپام هم به صورت قرص خوراکی و هم قرص خوراکی حل شونده وجود دارد.
- کلونازپام یک داروی کنترل کننده ی مواد مخدر نیز است. (بهترین روشهای ترک مواد مخدر در اینجا)
- کلونازپام ممکن است به عنوان بخشی از یک درمان ترکیبی استفاده شود؛ به این معنی که لازم است با سایر داروها مصرف شود.
هشدارهای مهم
- این دارو یک هشدار جعبه ی سیاه دارد. این جدیترین هشدار از سازمان غذا و دارو است. هشدار جعبه ی سیاه، به پزشکان و بیماران درباره ی اثرات دارو که ممکن است خطرناک باشند، هشدار میدهد.
- استفاده از کلونازپام با داروهای اپیوئید می تواند اثرات خطرناکی داشته باشد. این اثرات می توانند شامل سرگیجه ی شدید، تنفس با سرعت پایین، کما و مرگ باشند. اگر پزشکتان کلونازپام را با داروهای اپیوئید تجویز کند، مرتب از شما آزمایش خواهد گرفت. مثال هایی از اپیوئیدها: هیدروکودون، کدئین و ترامادول.
- هشدار زمان پاسخ کوتاه: کلونازپام یک عامل کاهش دهنده ی فعالیت سیستم عصبی مرکزی (CNS) است. این نوع دارو می تواند فعالیت مغز را کاهش دهد و در قضاوت، تفکر و زمان واکنش شما دخالت کند. هنگام مصرف این دارو نباید از الکل یا داروهای دیگری که سرعت فعالیت های مغزتان را کم می کنند، استفاده کنید. هم چنین تا وقتی که درباره ی اثر دارو بر خود مطلعید، باید از رانندگی کردن، کار با ماشین آلات یا انجام کارهایی که به هوشیاری نیاز دارند، پرهیز کنید.
- افکار یا رفتار متمایل به خودکشی: کلونازپام می تواند خطر افکار یا رفتار متمایل به خودکشی (افکار یا اعمال منجر به آسیب به خود) را افزایش دهد. اگر دچار افسردگی خیلی شدید، افکار یا رفتار متمایل به خودکشی یا هر گونه تغییر غیر معمول در افکار و رفتارتان شدید، به پزشکتان بگویید.
چگونه عمل میکند؟
کلونازپام به دستهای از داروها با نام بنزودیازپین ها تعلق دارد. یک دسته از داروها، گروهی از داروهاست که به شکلی مشابه عمل میکنند. این داروها اغلب برای درمان شرایط مشابه استفاده میشوند.
کلونازپام فعالیت گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) را افزایش می دهد. این یک ماده ی شیمیایی است که سیگنال ها را به تمام سیستم عصبی ارسال می کند. اگر به اندازه ی کافی GABA نداشته باشید، بدنتان ممکن است در یک حالت هیجانی قرار گیرد و این حالت باعث حملات پانیک یا تشنج شود. وقتی این دارو را مصرف می کنید، مقدار GABA در بدنتان بیشتر می شود و به کاهش حملات پانیک و تشنج کمک می کند.
عوارض جانبی
قرص خوراکی کلونازپام ممکن است باعث خواب آلودگی شود. این نوع دارو می تواند فعالیت مغز را کاهش دهد و در قضاوت، تفکر و زمان واکنش شما دخالت کند. تا زمانی که درباره ی اثر دارو بر خود مطلعید، باید از رانندگی کردن، کار با ماشین آلات یا انجام کارهایی که به هوشیاری نیاز دارند، پرهیز کنید. این دارو میتواند عوارض جانبی دیگری نیز داشته باشد.
عوارض جانبی متداول
- خواب آلودگی
- مشکل در راه رفتن و هماهنگی بدن
- سرگیجه
- افسردگی
- خستگی
- مشکلات حافظه
اگر این علائم ملایم بودند، ممکن است بعد از چند روز یا دو هفته برطرف شوند اما اگر شدید بودند، با پزشک یا داروسازتان صحبت کنید.
عوارض جانبی جدی
اگر عوارض جانبی جدی دارید، فورا به پزشک خود مراجعه کنید. اگر علائم تهدید کننده ی مرگ دارید یا فکر میکنید در وضعیت اورژانسی هستید با اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائمشان میتواند شامل موارد زیر باشد:
- حالت افسردگی یا افکار خودکشی
- تشنج (بیشترین احتمال تشنج وقتی است که شما به طور ناگهانی مصرف دارو را متوقف کنید یا اینکه خودتان از قبل اختلال تشنج را داشته باشید)
تداخل با داروهای دیگر
قرص خوراکی کلونازپام میتواند با داروهای دیگر، ویتامینها یا گیاهان دارویی برهمکنش کند. برهمکنش زمانی است که ماده ای، عملکرد دارو را تغییر دهد. این موضوع میتواند مضر باشد یا مانع عملکرد درست دارو شود.
برای کمک به اجتناب از برهمکنشها، پزشک باید همه ی داروهایتان را با دقت مدیریت کند. مطمئن شوید که پزشکتان درباره ی همه ی داروها، ویتامینها یا گیاهان دارویی که مصرف میکنید، مطلع شود.
داروی مشابه: گاباپنتین چیست؟ بهترین روش مصرف و نکات مهم
کلونازپام را با داروهای زیر مصرف نکنید
- بنزودیازپین ها مانند لورازپام، کلونازپام، تریازولام و میدازولام. ممکن است احساس خواب آلودگی بیشتری داشته باشید.
- اپیوئیدها مانند کدئین و هیدروکودون. مصرف این داروها با کلونازپام شما را در خطر جدی خواب آلودگی شدید، کم شدن تنفس، کما یا مرگ قرار می دهد.
- داروهای خواب باربیتورات و نانباربیتورات مانند آموباربیتال، بوتاباربیتال، اسزوپیکلون، پنتوباربیتال، زالپلون و زولپیدم. ممکن است احساس خواب آلودگی بیشتری داشته باشید.
- سایر داروهای درمان نگرانی و اضطراب مانند بوسپیرون و هیدروکسی زین. ممکن است احساس خواب آلودگی بیشتری داشته باشید.
- داروهای ضد افسردگی سه چرخه ای مانند آمی تریپتیلین و نورتریپتیلین. ممکن است احساس خواب آلودگی بیشتری داشته باشید.
- سایر داروهای درمان تشنج مانند گاباپنتین و پریگابالین. ممکن است احساس خواب آلودگی بیشتری داشته باشید.
هشدارها
برهمکنش با الکل
مصرف نوشیدنی های حاوی الکل می تواند خطر اثرات آرام بخشی کلونازپام را افزایش دهد. ممکن است دچار واکنش های کند، قضاوت ضعیف و خواب آلودگی شوید و این اثرات می توانند خطرناک باشند. اگر الکل مصرف می کنید به پزشکتان بگویید.
هشدار حساسیت
کلونازپام میتواند باعث حساسیت شدید شود. علائم حساسیت میتوانند شامل موارد زیر باشند:
- سخت شدن تنفس
- ورم زبان یا گلو
اگر بدنتان حساسیت نشان داد، با پزشکتان تماس بگیرید. اگر این علائم شدیدتر شد، با 115 تماس بگیرید یا به نزدیکترین مرکز اورژانس مراجعه کنید. اگر سابقهی حساسیت به این دارو را دارید، دوباره از آن استفاده نکنید. مصرف دوبارهی آن میتواند کشنده باشد.
هشدار برای بیماران با وضعیت سلامت خاص
- برای افراد مبتلا به افسردگی: در زمان مصرف این دارو ممکن است افسردگی تان بدتر شود. اگر علائم شدید افسردگی یا هر گونه افکار خودکشی داشتید، فورا با پزشکتان تماس بگیرید.
- آب سیاه (گلوکوم) حاد زاویه بسته چشمی: در صورت داشتن این مشکل نباید از کلونازپام استفاده کنید زیرا می تواند وضعیتتان را بدتر کند.
- برای افراد با مشکلات کبدی: اگر مشکلات کبدی دارید، بدنتان ممکن است نتواند به خوبی این دارو را دفع کند. در نتیجه دارو در بدنتان رسوب کرده و شما را بیشتر در خطر عوارض جانبی قرار می دهد.
حتما بخوانید: قرص فنوباربیتال-کاربرد، عوارض، نحوه استفاده
هشدارها برای سایر گروه ها
برای زنان باردار: این یک داروی بارداری دسته D است که دو معنی دارد:
1- مطالعات نشان می دهد که وقتی مادر از این دارو استفاده می کند، خطر اثرات مضر روی جنین وجود دارد.
2- این دارو در دوران بارداری فقط باید در موارد جدی و زمانی که برای درمان وضعیتی خطرناک در مادر لازم است، استفاده شود.
اگر باردارید یا قصد بارداری دارید، به پزشکتان بگویید. فقط اگر مزیت دارو بیشتر از خطر آن بر جنین است، باید از آن استفاده کرد. اگر در زمان مصرف این دارو باردار شدید، فورا با پزشکتان تماس بگیرید.
برای زنان شیرده: کلونازپام وارد شیر مادر می شود و برای نوزاد شیرخوار عوارض جانبی به همراه دارد. اگر به نوزادتان شیر میدهید با پزشکتان صحبت کنید تا درباره ی توقف شیردهی یا قطع دارو تصمیم گیری کند.
برای سالمندان: ممکن است کلیهها یا کبد افراد سالمند به خوبی قبل کار نکند. این موضوع باعث میشود فرایند داروها در بدن کند شود. در نتیجه مقدار زیادی دارو برای مدتی طولانی در بدن باقی میماند و خطر عوارض جانبی را افزایش میدهد.
برای کودکان: این دارو روی کودکان مبتلا به اختلالات پانیک، مطالعه نشده است و نباید برای درمان این شرایط در افراد زیر 18 سال استفاده شود.
چگونگی مصرف کلونازپام
این اطلاعات دربارهی قرص خوراکی کلونازپام است. همهی مقادیر مصرفی و شکلهای این دارو ممکن است اینجا مطرح نشوند. مقدار مصرف، شکل دارو و مدت دورهی درمان به موارد زیر بستگی دارند:
- سن
- شرایط مورد درمان
- شدت بیماری
- شرایط پزشکی دیگر
- چگونگی واکنش بیمار نسبت به اولین وعدهی دارویی
شکل دارو و قدرت اثر آن
عمومی: کلونازپام
- شکل: قرص خوراکی
- قدرت ها: 5/0 میلی گرم، 1 میلی گرم، 2 میلی گرم
- شکل: قرص خوراکی حل شونده
- قدرت ها: 125/0 میلی گرم، 25/0 میلی گرم، 5/0 میلی گرم، 1 میلی گرم، 2 میلی گرم
نام تجاری: کلونوپین
- شکل: قرص خوراکی
- قدرت ها: 5/0 میلی گرم، 1 میلی گرم، 2 میلی گرم
مقدار مصرف برای اختلال پانیک
مقدار مصرف برای بزرگسالان (64-18 سال):
- مقدار معمول برای شروع: 25/0 میلی گرم دو بار در روز.
- افزایش دوز: ممکن است پزشک پس از 3 روز، مقدار مصرف را به 5/0 میلی گرم دو بار در روز افزایش دهد.
- بیشترین دوز: 20-15 میلی گرم در روز.
- کاهش دوز: برای قطع این دارو، پزشک باید مقدار مصرف را به آرامی کم کند. این کاهش دوز نباید بیشتر از 125/0 میلی گرم در هر سه روز باشد. برای مثال اگر شما 2 میلی گرم دارو را دو بار در روز مصرف می کنید، پزشک این مقدار را به 875/1 میلی گرم دو بار در روز کاهش خواهد داد.
مقدار مصرف برای کودکان (17-0 سال): بی خطر یا موثر بودن کلونازپام برای استفاده در افراد زیر 18 سال، تایید نشده است.
مقدار مصرف برای سالمندان (65 سال و بالاتر): ممکن است کلیهها یا کبد افراد سالمند به خوبی قبل کار نکند. این موضوع باعث میشود فرایند داروها در بدن کند شود. در نتیجه مقدار زیادی دارو برای مدتی طولانی در بدن باقی میماند و خطر عوارض جانبی را افزایش میدهد. پزشکتان ممکن است ابتدا با مقدار داروی کمتر یا با یک برنامهی مصرف متفاوت، درمان را آغاز کند. این کار به کنترل سطح این دارو و رسوب نکردن آن در بدن کمک میکند.
مقدار مصرف برای تشنج
مقدار مصرف برای بزرگسالان (64-18 سال):
- مقدار معمول برای شروع: 5/0 میلی گرم سه بار در روز.
- افزایش دوز: ممکن است پزشک مقدار مصرف را به 5/0 تا 1 میلی گرم هر 3 روز یک بار افزایش دهد تا تشنجتان کنترل شود.
- بیشترین دوز: 20 میلی گرم در روز در دوزهای مساوی.
مقدار مصرف برای کودکان (17-11 سال):
- مقدار معمول برای شروع: 5/0 میلی گرم سه بار در روز.
- افزایش دوز: ممکن است پزشک مقدار مصرف را به 5/0 تا 1 میلی گرم هر 3 روز یک بار افزایش دهد تا تشنجتان کنترل شود.
- بیشترین دوز: 20 میلی گرم در روز در دوزهای مساوی.
مقدار مصرف برای کودکان (10-0 سال یا کودکان با وزن 30 کیلوگرم یا کمتر):
- مقدار معمول برای شروع: 01/0 تا 03/0 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در روز. مقدار مصرف نباید بیشتر از 05/0 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز (در 2 یا 3 دوز مساوی) باشد.
- افزایش دوز: ممکن است پزشک مقدار مصرف را به 25/0 تا 5/0 میلی گرم هر 3 روز یک بار افزایش دهد تا تشنج کودکتان کنترل شود.
- بیشترین دوز: 1/0 تا 2/0 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن در روز در دوزهای مساوی.
مقدار مصرف برای سالمندان (65 سال و بالاتر):
- ممکن است کلیه ها یا کبد افراد سالمند به خوبی قبل کار نکند. این موضوع باعث میشود فرایند داروها در بدن کند شود. در نتیجه مقدار زیادی دارو برای مدتی طولانی در بدن باقی میماند و خطر عوارض جانبی را افزایش میدهد. پزشکتان ممکن است ابتدا با مقدار داروی کمتر یا با یک برنامه ی مصرف متفاوت، درمان را آغاز کند. این کار به کنترل سطح این دارو و رسوب نکردن آن در بدن کمک میکند.
طبق دستور مصرف کنید: قرص خوراکی کلونازپام برای درمان کوتاه مدت استفاده میشود. اگر طبق تجویز آن را مصرف نکنید، خطرات جدی به همراه خواهد داشت.
اگر ناگهان مصرف دارو را متوقف کنید یا اصلا آن را مصرف نکنید: اگر این دارو را مصرف نکنید، اختلال پانیک یا تشنج هایتان بهبود نمی یابند و ممکن است بدتر هم بشوند. اگر ناگهان مصرف این دارو را متوقف کنید، ممکن است دچار علائم درونگرایی مانند زودرنجی، مشکل در خوابیدن و نگرانی و اضطراب شوید.
اگر وعده های دارویی را از دست دادید یا طبق برنامه دارو را مصرف نکردید: اگر طبق برنامه ی دارویی پیش نروید، ممکن است دچار علائم درونگرایی شوید.
اگر بیش از حد دارو مصرف کردید: سطح دارو در بدنتان خطرناک میشود. علائم مصرف بیش از حد این دارو میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خواب آلودگی یا کسلی
- گیجی
- مشکل در هماهنگی بدن یا واکنش های کند
- کما (از دست دادن هوشیاری برای مدت زمان طولانی)
اگر فکر میکنید مقدار بیش از حدی از این دارو را مصرف کردهاید، با پزشک خود تماس بگیرید؛ اما اگر علائمتان شدید بود، فورا با 115 تماس بگیرید یا به نزدیکترین مرکز اورژانس بروید.
وقتی یک وعده از دارو را فراموش میکنید: بلافاصله پس از یادآوری، آن را مصرف کنید. اگر چند ساعت قبل از زمان مصرف وعدهی دارویی بعدی به یاد آوردید، فقط یک وعده را مصرف کنید. هیچگاه برای جبران وعدهی فراموش شده، دو وعده مصرف نکنید. این کار باعث عوارض جانبی خطرناکی میشود.
چگونه بفهمیم دارو اثر کرده است؟ وقتی حملات پانیک و تشنج ها کمتر شوند.
ملاحظات مهم مصرف
- میتوانید این دارو را همراه غذا یا بدون آن مصرف کنید.
- این دارو را در زمانهای توصیه شده توسط پزشکتان مصرف کنید.
- میتوانید قرص را خرد کنید.
- همه ی داروخانه ها این دارو را ندارند. پیش از اقدام برای خرید نسخه تان، با داروخانه تماس بگیرید.
حتما بخوانید: قرص بوپروپیون –کاربردها، عوارض، طرز استفاده
جایگزین های کلونازپام
داروهای دیگری برای درمان وضعیت شما وجود دارند. بعضی ممکن است برای شما مناسبتر باشند. برخی پزشکان مصرف آلپرازولام را پیشنهاد می کنند ولی آلپرازولام نسبت به کلونازپام پایداری کمتری دارد. درباره ی داروهای دیگری که ممکن است برای شما مناسب باشند، با پزشکتان صحبت کنید. باز هم هرگونه سوالی راجب مصرف کلونازپام دارید در بخش نظرات با متخصصان ما در میان بگذارید.
