6 غذا و 3 مکمل برای افزایش پلاکت خون

کمبود پلاکت خون و نهایتا کم خونی در زنان و مردان در کشور ما بسیار رایج است و یکی از دلایل اصلی آن ضعف در رژیم های غذایی می باشد. در سرتاسر اینترنت راه حل هایی برای افزایش پلاکت خون و درمان کم خونی پیشنهاد می شود که پشتوانه علمی ندارند. ما در این مقاله حاصل نتایج جدیدترین تحقیقات مجله معتبر پزشکی امروز را در اختیار شما قرار می دهیم.

پلاکتها سلولهای خونی هستند که به لخته شدن خون کمک میکنند و سطح نرمال آنها در خون ضروری است. برخی افراد مبتلا به ترومبوسیتوپنی یا پلاکتهای کم خون هستند. پس باید راهی برای افزایش سطح پلاکتهای خونشان بیابند. خوردن غذاهای خاصی، بطور طبیعی باعث افزایش تعداد پلاکتها میشود. غذاهایی که موجب افزایش سطح پلاکت خون میشوند عبارتند از:

• غذاهای سرشار از فولات
• غذاهای حاوی ویتامین B12, C, D و K
• غذاهای سرشار از آهن
• مکملهای این مواد غذایی هم در دسترس هستند و میتوانند سطح پلاکت خون را بالا ببرند.

کسانیکه کمبود پلاکت دارند باید از الکل، اسپارتام (شیرین کننده های مصنوعی) و… اجتناب کنند.

بخوانید: روش ساده تشخیص علائم کم خونی + بهترین رژیم غذایی برای درمان قطعی

غذاهایی که باید مصرف شود

1-غذاهای سرشار از فولات

فولات ویتامین B ضروری برای سلولهای سالم خون است. اسیدفولیک نوع مصنوعی فولات است. طبق گفته ی موسسه ی ملی بهداشت، بزرگسالان حداقل به روزانه 400 میکروگرم فولات نیاز دارند، این میزان برای خانم های باردار 600 میکروگرم است. غذاهای حاوی فولات عبارتند از:

• سبزیجاتی مانند اسفناج و جعفری
• جگرگاو
• لوبیا چشم بلبلی
• غلات
• برنج
• کاهو
• زرده تخم مرغ

توجه داشته باشید که نباید از مکملها و غذاهای حاوی فولیک اسید بیش ازحد استفاده کنید چون اینها عملکرد ویتامین B12 را تحت تاثیر قرار میدهند. مصرف زیاد غذاهای حاوی فولات مشکلی ایجاد نمیکند.

2- غذاهای سرشار از ویتامین B12

ویتامین B12 برای تشکیل گلبولهای قرمز ضروری هستند. سطح پایین ویتامین B12 در بدن همچنین موجب کاهش سطح پلاکتهای خون میگردد. طبق گفته ی موسسه ی ملی بهداشت، افراد بالای 14 سال، روزانه 4/2 میکروگرم ویتامین B12 نیاز دارند، این میزان برای زنان باردار و شیرده 8/2 میکروگرم میباشد. ویتامین B12 در غذاهای حیوانی مانند:

• گوشت و جگر گاو
• تخم مرغ
• ماهی ها مانند قزل آلا، سالمون و تن ماهی وجود دارند.
• محصولات لبنی هم حاوی ویتامین B12 میباشند، اما برخی تحقیقات نشان میدهند که شیرگاو تولید پلاکتها را تحت تاثیر قرار میدهد.

افراد گیاه خوار میتوانند ویتامین B12 را از غلات، جایگزینهای لبنی مانند شیربادام یا شیرسویا و مکمل ها دریافت کنند.

3- غذاهای سرشار از ویتامین C

ویتامین C نقش حیاتی در عملکرد ایمنی دارد. این ویتامین همچنین موجب عملکرد صحیح پلاکتها و افزایش توانایی بدن برای جذب آهن که از دیگر نوترینتهای ضروری برای پلاکتهای خون است، میگردد. بسیاری از میوه ها و سبزیجات حاوی ویتامین C هستند، از جمله:

• کلم بروکلی
• کلم بروکسل
• مرکبات مانند پرتقال و گریب فروت
• کیوی
• فلفل قرمز و سبز
• توت فرنگی

توجه داشته باشید که گرما باعث از بین رفتن ویتامین C میگردد پس بهتر است تا جاییکه ممکن است، غذاهای حاوی ویتامین C خام مصرف شوند. همچنین خواص ویتامین سی را به طور کامل در اینجا توضیح دادیم!

4- غذاهای حاوی ویتامین D

ویتامین D موجب عملکرد مناسب استخوانها، عضلات، اعصاب و سیستم ایمنی میگردد. با توجه به گفته ی انجمن حمایت از اختلالات پلاکت (PDSA)، ویتامین D همچنین نقش مهمی در عملکرد سلولهای مغز استخوان دارد که پلاکت ها و دیگر سلولهای خونی را تولید میکند. بدن میتواند از طریق قرار گرفتن در معرض نورخورشید ویتامین D تولید کند. برخی افراد روزانه از این طریق میزان کافی نورخورشید دریافت نمیکنند بخصوص کسانیکه در مناطق شمالی یا آب و هوای سرد زندگی میکنند. بزرگسالان بین 19 تا 70 سال روزانه به میزان 15 میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. منبع غذایی حاوی ویتامین D عبارتند از:

• زرده ی تخم مرغ
• ماهی ها
• روغن جگر ماهی
• شیر و ماست

گیاهخواران برای دریافت ویتامین D میتوانند از غذاهایی مانند غلات غنی شده صبحانه، آب پرتقال، جایگزینهای لبنی مانند ماست سویا یا شیرسویا، مکمل ها و … استفاده کنند. راجب ویتامین دی بطور کامل در اینجا آموزش دادیم!

5- غذاهای سرشار از ویتامین K

ویتامین K برای لخته شدن خون و سلامت استخوانها ضروری است. براساس یک نظرسنجی مشخص شد که 26.98 درصد از افرادی که ویتامین K دریافت کردند، در میزان پلاکتها و علایم خونریزیشان، بهبودی گزارش شد. میزان مصرف ویتامین K در افراد بالای 19 سال 120 میکروگرم برای مردان و 90 میکروگرم برای زنان است. غذاهای سرشار از ویتامین K عبارتند از:

• سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی، کلم پیچ
• سویا و روغن سویا
• کدوحلوایی

حتما بخوانید: انواع کم خونی، دلایل، نشانه ها و جدیدترین روشهای درمان با توجه به نوع آن

6- غذاهای سرشار از آهن

آهن برای سطح سالم گلبولهای قرمز و پلاکتهای خون ضروری است. تحقیقات انجام شده برروی کودکان نوپا و نوجوانان مبتلا به آنمی نشان داد که آهن باعث بالا بردن سطح پلاکت خون میگردد. مردان بالای 18 سال و زنان بالای 50 سال، روزانه به 8 میلیگرم آهن نیاز دارند، درحالیکه زنان 19 تا 50 ساله به روزانه 18 میلیگرم آهن نیاز دارند. در طول بارداری روزانه باید 27 میلیگرم آهن به بدن برسد. غذاهای سرشار از آهن عبارتند از:

• جگرگاو
• غلات
• لوبیا چشم بلبلی
• شکلات تلخ
• عدس
• توفو

جذب آهن برای گیاهخواران از طریق سویا، عدس و توفو بهمراه یک منبع ویتامین C جهت افزایش جذب آهن میباشد. هنگام استفاده از موادغذایی حاوی آهن، از مصرف غذاها و مکملهای حاوی کلسیم خودداری کنید.

غذاهایی که نباید مصرف شود

برخی غذاها و نوشیدنی ها موجب کاهش سطح پلاکت خون میشوند، از جمله:

• الکل
• شیرین کننده ی مصنوعی اسپارتام
• آب زغال اخته
• باقالی (در اینجا توضیح دادیم که باقالی با خون شما چه می کند!)
• کینین (Quinine) که یک بلور آلکالوئید طبیعی سفید است.

مکمل ها

برخی تحقیقات گزارش میکنند که مکملهای خاصی میتوانند سطح پلاکت خون را بالا ببرند. این مکملها عبارتند از:

1-مکمل غذایی کلروفیل

کلروفیل یک رنگدانه سبز موجود در گیاهان است. مصرف کلروفیل برخی علایم کمبود پلاکت خون را کاهش میدهد. اگرچه تحقیقات درمورد اثربخشی آن محدود است. برخی گیاهان عالی و جلبکهای سبز از قبیل کلرلا حاوی کلروفیل a و b میباشند. PDSA کلرلا را بعنوان یک مکمل بالقوه برای افرادی که دارای پلاکت کم هستند میداند. 19 درصد از افرادی که این مکمل را مصرف کردند، تعداد پلاکتهای خونشان افزایش یافت؛ و 33 درصد هم بهبود علایم خونریزی را پس از مصرف کلرلا گزارش کردند.

2- عصاره ی برگ پاپایا

در تحقیقی که روی موشها انجام شد نشان داده شد که عصاره برگ پاپایا میزان گلبولهای قرمز و پلاکتهای خون را نسبت به سایر موشها افزایش داد. بااین وجود مطالعات بیشتری بخصوص برروی انسان لازم است. این عصاره بصورت قرص هم دردسترس است.

3- ملاتونین

ملاتونین هورمونی است که در بدن ترشح میشود و به تنظیم ساعت داخلی بدن کمک میکند. برخی مطالعات حیوانی ارتباط بین ملاتونین و افزایش سطح پلاکتهای خون را نشان دادند. بااینحال برای پی بردن به اینکه چگونه ملاتونین برای افراد با پلاکت پایین مفید است، مطالعات بیشتری باید انجام گیرد. ملاتونین بصورت مایع، قرص و یا بصورت موضعی موجود است.

علایم کمبود پلاکت خون چیست؟

علایم کمبود پلاکت خون وقتی اتفاق می افتد که این مقدار خیلی پایین باشد. اگر مقدار پلاکت خون کمی پایین باشد، معمولا نشانه ای ایجاد نخواهد شد. علایم کمبود پلاکت عبارتند از:

• نقطه های تیره و قرمز روی پوست
• سردرد پس از صدمات جزئی
• کبودی
• خونریزی بدون دلیل یا بیش ازحد
• خونریزی از دهان یا بینی پس از مسواک زدن

افراد مبتلابه این نشانه ها بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنند. پلاکت پایینی که درمان نشود، عوارض جدی به دنبال خواهد داشت.

حتما بخوانید: همه عوارض کم خونی بر مغز، پوست و بدن (طبق نظر 3 فوق تخصص)

10 ماده افزایش دهنده پلاکت خون

حرف آخر

افرادی که پلاکت خونشان پایین است میتوانند با خوردن غذاها یا مکملهای خاص، وضعیتشان را بهبود بخشند. اجتناب از مصرف غذاهایی مانند الکل و اسپارتام که موجب کاهش پلاکت خون میشود هم ضروری است. بااین حال اگر متوجه کمبود پلاکت خونتان شده اید حتما به پزشک مراجعه کنید چون ممکن است رژیم غذایی به تنهایی برای بازگرداندن پلاکتها به سطح نرمال کافی نباشد.

لینک های بسیار مفید در زمینه کم خونی

• قرص آهن: انواع، بهترین زمان مصرف، عوارض مصرف زیاد و نکات مهم
• طبق جدیدترین تحقیقات روز برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم و چه نخوریم؟
• بهترین و جدیدترین روش درمان خانگی کم خونی با روش گیاهی سنتی (حتما بخوانید)
• خواص کدو حلوایی در لاغری، درمان کم خونی و مزایای دیگر (تحقیقات جدید)
• روش ساده تشخیص علائم کم خونی + بهترین رژیم غذایی برای درمان قطعی
• همه عوارض کم خونی بر مغز، پوست و بدن (طبق نظر 3 فوق تخصص)
• انواع کم خونی، دلایل، نشانه ها و جدیدترین روشهای درمان با توجه به نوع آن