آزمایش TSH نوعی از آزمایش خون است که هر شخصی در هر زمان و در طول روز می تواند انجام دهد. به طور کلی، قبل از اینکه سطح TSH خود را بررسی کنید نیازی به جلوگیری از مصرف داروی شما نیست. با این حال، مهم است که اجازه دهید دکتر بداند چه داروهایی مصرف می کنید، زیرا بعضی از داروها می توانند عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار دهند. در این مقاله با کمک پژوهش ها و کشفیات جدید پزشکان با تازه ترین اطلاعات در مورد آزمایش TSH، مقدار نرمال آن و روش سریع تنظیم آن در بدن، بیشتر آشنا می شوید.
آزمایش TSH برای تعیین عملکرد غده تیروئید مورد استفاده قرار میگیرد. تیروئید هورمونی ترشح میکند که متابولیسم و دیگر فعالیتهای بدن را تنظیم میکند.
طبق گزارش انجمن تیروئید آمریکا، مقدار طبیعی TSH بین 0.4 – 4.0 mIU /L است. سطوح بالاتر نشان دهنده هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) است، درحالیکه مقادیر کمتر از این محدوده نشان دهنده ی پرکاری تیروئید است.
حتماً بخوانید: بهترین و جدیدترین روش درمان سریع تیروئید کم کار چیست؟ (روش علمی)
وقتی سطح TSH و هورمونهای تیروئید خارج از محدوده ی نرمال باشد، موجب طیف وسیعی از مسائل مربوط به عضلات، تنفس، درجه حرارت بدن و موارد دیگر میشود. در این مطلب ما بصورت جزئی تری آزمایش TSH را بررسی میکنیم.
روش انجام آزمایش
- آزمایش خون TSH با دیگر آزمایشهای خون تفاوتی ندارد
- مسئول آزمایشگاه ابتدا پوست را تمیز میکند و یک نوار الاستیکی در اطراف بازو میبندد تا دسترسی به رگ آسانتر شود
- آنها سوزن را در رگ وارد میکنند و نمونه خون را برمیدارند
- وقتی ویال پر شد، مسئول آزمایشگاه سوزن را خارج میکند و برروی محل نمونه گیری پنبه قرار میدهد
- پس از گذاشتن لیبل برای بررسی های آزمایشگاهی، به آزمایشگاه فرستاده میشود
روش آزمایش سریع، آسان و نسبتا بدون درد است. ممکن است افراد با ورود سوزن به رگ، احساس درد خفیفی داشته باشند. با خارج کردن سوزن، ممکن است خونریزی در محل بوجود بیاید. عوارض جانبی نادر است. عارضه های جانبی احتمالی بسیار خفیف هستند و شامل سرگیجه یا تهوع و کبودی پوست موقت پس از نمونه گیری است.
آمادگی
آمادگی خاصی برای آزمایش TSH استاندارد وجود ندارد. ممکن است بعضی افراد در همان زمان آزمایشات دیگری انجام دهند که نیاز به اقداماتی دارد. افرادیکه از داروهای خاص استفاده میکنند باید قبل از انجام آزمایش TSH مصرف آن را متوقف کند چون بعضی داروها بر نتایج تست تاثیر گذار است. ممکن است پزشک در این مورد اطلاعات بیشتری در اختیارتان قرار دهد.
مطلب مشابه: بهترین و جدیدترین روش درمان اصولی تیروئید پرکار چیست؟ (روش علمی)
آزمایش TSH به چه منظوری انجام میگیرد؟
آزمون TSH به تعیین عملکرد غده ی تیروئید کمک میکند. افراد بنا به دلایلی این آزمون را انجام میدهند. از جمله:
- تشخیص اختلالات تیروئیدی در افراد با بروز علائم
- غربالگری نوزادان با تیروئید کم کار
- نظارت بر درمانهای جایگزین هورمونهای تیروئیدی در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید
- نظارت بر درمانهای ضد هورمونهای تیروئیدی در افراد مبتلا به تیروئید پرکار
- کمک به تشخیص و نظارت بر مشکلات نازایی در زنان
- در برخی موارد کمک به بررسی عملکرد هیپوفیز
علائم مشکلات تیروئید
آزمون TSH به پزشک کمک میکند تا اختلالات معمول تیروئید یعنی کم کاری و پرکاری تیروئید را مشخص کند. علایم و نشانه های پرکاری تیروئید که بمعنای ترشح زیاد هورمون تیروئید است عبارتند از:
- اضطراب یا تحریک پذیری
- خستگی
- افزایش اشتها
- افزایش حساسیت به گرما
- تغییر در قاعدگی
- ضعف عضلانی
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- مشکلات خواب
- افزایش تعریق
- نازک شدن پوست و مو
- لرزش
- کاهش وزن بدون دلیل
- گواتر یا بزرگ شدن غیرمعمول غده ی تیروئید
همچنین بخوانید: علایم کم کاری تیروئید در زنان -عوارض آن بر بدن و نکات مهم
افراد مبتلا به کم کاری تیروئید علایم زیر را دارند:
- درد
- یبوست
- افسردگی و مشکلات حافظه
- خشکی پوست
- خستگی
- بالا رفتن کلسترول
- کاهش ضربان قلب
- تغییر در قاعدگی
- ضعف عضلات
- حساسیت به سرما
- نازک شدن موها
- افزایش وزن
آزمون TSH مشکلات دیگر تیروئید را هم مشخص میکند مانند:
- بیماری گریوز که باعث افزایش فعالیت تیروئید می شود.
- بیماری هاشیموتو، یک بیماری خودایمنی است که بدن به تیروئید حمله می کند.
- ندول تیروئید، به گره های درون غده ی تیروئید گفته میشود که موجب پرکاری تیروئید میشود.
- التهاب غده تیروئید، تیروئیدیت نامیده می شود.
- تيروئيديت پس از زايمان که تيروئيديت موقت بعد از حاملگی است.
کسانیکه به اختلالات تیروئید مبتلا هستند نیاز به آزمایش منظم TSH دارند تا بیماری و اثربخشی درمان آنها مشخص شود.
بارداری
برخی پزشکان برای زنان باردار این آزمایش را توصیه میکنند تا سطح هورمون تیروئید مشخص شود. بسیاری از کارشناسان آزمایش تیروئید را برای زنان باردار و آنهایی که قصد بارداری دارند توصیه میکنند. نوزادان تازه متولد شده در ایالات متحده هم باید آزمایش TSH روتین انجام دهند.
نتایج نرمال
رنج TSH نرمال به فاکتورهای متعددی از جمله تست آزمایشگاهی بستگی دارد. رنج نرمال این هورمون بین 0.4-4 mu/L است که هنوز مورد بحث کارشناسان میباشد. تحقیقات جدید در سال 2017، رنجهای گسترده تری را بعنوان رنج نرمال درنظر میگیرند. کسانی که درمورد نتایج آزمایش شک دارند، با پزشک صحبت کنند. اگر نتایج تست سطح بالاتر یا پایینتر TSH را نشان داد، آزمایشات دیگر برای مشخص کردن علت آن مورد نیاز خواهد بود.
TSH بالا
این نشان دهنده ی تیروئید کم کار است. با اینحال بارداری و بیماری هاشیموتو هم میتواند نشان دهنده TSH بالا باشد. درمان کم کاری تیروئید با مصرف داروهای روزانه انجام میگیرد تا سطح هورمون به حالت نرمال بازگردد. تعیین دوز مناسب دارو کمی زمانبر است. تست TSH منظم به پزشک کمک میکند تا دوز مناسب دارو را مشخص کند.
TSH پایین
سطح پایین TSH نشان دهنده:
- پرکاری تیروئید
- بیماری گریوز
- مصرف زیاد ید یا داروهای تیروئید است.
داروهای خاص مانند استروئیدها یا دوپامین میتواند بر سطح TSH اثر بگذارند.
همچنین بخوانید: قرص متی مازول-کاربرد، عوارض، طرز مصرف و تاثیر آن بر چاقی
گزینه های درمانی پرکاری تیروئید عبارتند از:
- ید رادیواکتیو برای متوقف کردن تولید هورمون تیروئید.
- داروهای ضد تیروئید برای جلوگیری از تولید بیش از حد هورمون.
- مسدود کننده های بتا برای تسکین علائم هیپرتیروئیدیسم.
- جراحی برای برداشتن بخشی از غده تیروئید.
حرف آخر
آزمایش TSH برای تعیین عملکرد غده ی تیروئید مورد استفاده قرار میگیرد. آزمون TSH به پزشک کمک میکند تا اختلالات معمول تیروئید یعنی کم کاری و پرکاری تیروئید را مشخص کند. مشکلات تیروئید توسط داروها، جراحی یا درمانهای ترکیبی برطرف میشود. اگر نتایج تست سطح بالاتر یا پایینتر TSH را نشان داد، آزمایشات دیگر برای مشخص کردن علت آن مورد نیاز خواهد بود. کسانی که به اختلالات تیروئید مبتلا هستند نیاز به آزمایش منظم TSH دارند تا بیماری و اثربخشی درمان آنها مشخص شود.