13 علت اصلی درد سمت چپ شکم (زنان و مردان) چیست؟

شکم درد یکی از دلایل اصلی مراجعه مردم به پزشک است که دلیل آن می‌تواند هر چیزی باشد: از کشیدگی عضلات تا انسباط عروق. به دلیل اینکه این قسمت در زنان و مردان مشابه است تفاوتی در علل و درمان وجود ندارد. در این مطلب شما را به طور کامل با علل درد سمت چپ شکم در مردان و زنان آشنا می کنیم. از پروفسور روزاریون لیجرستی فوق تخصص داخلی در آمریکا در این زمینه کمک گرفته ایم.

تشخیص نوع درد سمت چپ شکم

دکتر روزاریو لیجرستی، رئیس بخش گوارش در مرکز پزشکی دانشگاه Hackensack می‌گوید: “شکم درد در واقع یکی از رایج‌ترین دلایل مردم برای مراجعه به پزشک است” وی می‌گوید اگر درد سمت چپ شکم به طور ناگهانی اتفاق بیفتد و به حدی شدید باشد که بیمار به اورژانس برود، در این هنگام پزشک تست های درمانی با اشعه ایکس که شامل سی‌تی‌اسکن نیز میشود را انجام میدهد. در حالی که شرایط جدی تر از قبیل پارگی آئورت، پیچ خوردگی روده و جریان خون کم به روده (کم خونی) ممکن است نیاز به جراحی اورژانسی داشته باشد، اما بسیاری از شرایط دیگر را می‌توان در مطب دکتر درمان کرد.

پیدا کردن محل درد

دکتر لیجرستی توضیح می‌دهد که در هنگام تعیین علت درد سمت چپ شکم پزشک ابتدا محل دقیق درد را پیدا خواهد کرد. او می‌گوید که اگر درد بیشتر در بالا سمت چپ شکم باشد، ممکن است مشکلات معده یا کلیوی مثل سوءهاضمه، باد معده، رفلاکس معده (تهوع)، زخم معده و سنگ کلیه باشد. اگر درد در قسمت پایین سمت چپ وجود داشته باشد احتمالا دلیل آن مشکلات روده بزرگ (التهاب روده بزرگ، دیورتیکیولیت)، مشکلات زنانه (کیست تخمدان، آندومتریوز) و یا پروستات است. دکتر لیجرستی می‌گوید: “علاوه بر درد، پزشک به دنبال نشانه هایی از قبیل تب، مدفوع خونی، تهوع مداوم و استفراغ، کاهش وزن و یا تغییر در ادرار است.”

علت های ممکن درد سمت چپ شکم

1-دیورتیکیولیت

دکتر لیجرستی می‌گوید: “متخصصین گوارش آمریکا دیورتیکیولیت را التهابات دیوتیکول در دیواره روده میگویند.” دیور تیکیولیت یکی از رایج‌ترین دلایل درد سمت چپ قسمت پایین شکم است که معمولا با تب، تغییر حالت روده و برخی اوقات مدفوع خونی و علائم نسبتاً موضعی همراه است. در موارد جدی تر دیورتیکیولیت می‌تواند منجر به خونریزی، پارگی یا انسداد روده بزرگ شود. دکتر لیجرستی می‌گوید: “تشخیص این بیماری نیازمند آزمایش های فیزیکی و تست‌های تصویری است که همزمان نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک‌ را دارد.”

2- التهابات روده بزرگ

دکتر لیجرستی می‌گوید: “در حالی که شکم درد همراه با دیورتیکیولیت اغلب به صورت ناگهانی رخ می‌دهد، علائم التهابات روده بزرگ به تدریج ظاهر می‌شوند. همچنین التهابات روده بزرگ با تغییرات در عملکرد روده (اسهال یا اسهال خونی) همراه است که در دیور تیکیولیت این چنین نیست.” این التهابات اغلب ناشی ازعفونت (مانند مسمومیت غذایی)، کم خونی و واکنش‌های ایمنی بدن است. بیماری کرون و التهابات خونی روده بزرگ از جمله بیماری های التهاب روده بزرگ هستند.

3- ورم معده

این مورد یک طبقه بندی کلی برای مواردی است که التهاب پوشش معده را شامل میشود. این التهابات می‌تواند ناشی از عفونت، استفاده منظم از دارو های تسکین درد و یا نوشیدن بیش از حد الکل باشد. علایم این بیماری ممکن است به طور ناگهانی (حاد) و یا به آرامی (مزمن) رخ دهد و در برخی موارد می‌تواند منجر به زخم معده شود. دکتر لیجرستی توضیح می‌دهد که ورم معده و زخم معده از شایع‌ترین علل درد سمت چپ قسمت بالای شکم هستند و معمولاً با شکم درد ضعیفی همراه اند که ممکن است در شب بدتر و بعد از خوردن غذا بهبود یابد. وی می‌گوید: “این شرایط اغلب با حالت تهوع و استفراغ، کاهش وزن و مدفوع تیره همراه است که اگر درمان آن زودتر شروع شود موثرتر خواهد بود”

حتما بخوانید: بهترین و جدیدترین روش درمان ورم (نفخ) معده با متد طبیعی- گیاهی

4- شینگلز (زونا)

اگر آبله مرغان گرفته اید ویروس آن (varicella zoster) احتمالا غیر فعال شده و و بعد ها به صورت بیماری شینگلز (زونا) نشان داده می شود. بنا بر اعلام بنیاد ملی شینگلز اغلب افراد علائم این بیماری را با بیماری های دیگر اشتباه می‌گیرند. دکتر لیجرستی می‌گوید: “اگر درد سمت چپ شکم شما با علائم پوستی مثل خارش، بی‌حسی و یا سوزش همراه باشد، پزشک شما احتمالا تست شینگلز را امتحان می کند.”

حتما بخوانید: علائم، علت ها و جدیدترین روش درمان قطعی بیماری زونا + 20 عکس

5- پارگی آئورت شکم

جینا لینم مشاور پزشکی در Blue Cross, Blue Shield of Michigan توضیح می‌دهد که این یک حالت خطرناک است زیرا آئورت یک رگ خونی مهم است که خون را در بدن منتقل می‌کند. پارگی آئورت شکم (AAA) به این معنی است که دیواره آئورت در حال بزرگ شدن است که اغلب به آرامی و بدون علایم رشد می‌کند. دکتر لینم می‌گوید: “از علائم پارگی آئورت میتوان به حس ضربه در نزدیکی ناف، درد مداوم و طولانی در شکم یا کناره های شکم ویا درد کمر اشاره کرد. وی در ادامه میگوید: “اگر شما هرکدام از علائم بالا را دارید باید فورا به پزشک مراجعه کنید.”

6- سوءهاضمه

همه ما با علائم ناراحتی بعد از خوردن غدا، احساس سنگینی، احساس سوزش در روده و آروغ زدن آشنایی داریم. دکتر لینم توضیح می‌دهد که دیسیپسی یا همان سوهاضمه می‌تواند در نتیجه مشکلات رژیم غذایی، اضطراب، واکنش بدن به داروها، بارداری ویا بیماری باشد. او می‌گوید: داروهای مختلفی برای درمان سوءهاضمه وجود دارد اما موثرترین راه برای درمان آن تغییر رژیم غذایی است.

حتما بخوانید: میکروب (باکتری) معده یا روده چیست؟ 6 تاثیر مثبت آن بر سلامتی تان

7- کیست تخمدان

تخمدان‌ها در قسمت تحتانی شکم در هر دو طرف رحم قرار دارند. کیسه ‌هایی که از آب پرشده و در تخمدان رشد میکنند را کیست تخمدان گویند که معمولاً بدون درد هستند. دکتر لینم می‌گوید: “بسیاری از زنان حتی نمی دانند که کیست تخمدان دارند اما در برخی موارد میتواند باعث ایجاد لگن درد شود” اگر درد سمت چپ شکم تیز، همراه با تب، سرگیجه، یا تنفس سریع باشد نشانه پارگی کیست یا فرورفتگی تخمدان است که در هر دو صورت نیاز به درمان فوری دارد. اگرچه هیچ راهی برای جلوگیری از کیست تخمدان وجود ندارد اما می‌توان از طریق تست لگن یا سونوگرافی وجود داشتن آنرا تشخیص داد.

حتما بخوانید: انواع، علایم و روش درمان کیست تخمدان طبق تحقیقات جدید (حتما بخوانید)

8- سنگ کلیه

دکتر لینم توضیح میدهد سنگ کلیه زمانی اتفاق می افتد که مواد معدنی که به طور طبیعی در کلیه ها وجود دارند جدا شده و وارد مثانه شوند. او می گوید: “علاوه بر شکم درد، احتمالا علائم ادراری مانند ناراحتی، تغییر رنگ، بوی نامطبوع یا نیاز مداوم به تخلیه مثانه را درپی خواهد داشت.” بنابر بنیاد ملی کلیه، بیش از نیم میلیون نفر هر ساله برای مشکلات سنگ کلیه به مراکز اورژانس می روند. سنگ کلیه ناشی از نخوردن آب کافی، ورزش (بیش از حد یا خیلی کم)، چاقی، جراحی کاهش وزن و یا خوردن غذا های بیش از حد شور یا شیرین است. دکتر لینم می گوید: “بهترین راه برای جلوگیری از سنگ کلیه این است که به اندازه کافی مایعات مصرف کنید.”

حتما بخوانید: علایم سنگ کلیه، علل، جدیدترین روشهای درمان و زمان مراجعه به پزشک

9- کشیدگی عضلات شکم

انجام بیش از حد فعالیت های ورزشی مانند دراز-نشست یا شنا باعث کشیدگی عضلات شکم میشود. دکتر لینم می گوید: “کشیدگی عضلات معمولا ناشی از ورزش و یا حرکات کششی بیش از حد است” او در ادامه میگوید: “کشیدگی عضلات همانند گرفتگی آن با درد حاد، کبودی، ورم یا اسپاسم همراه است. بهترین راه برای بهبودی کشیدگی عضلات استراحت و استفاده از کیسه اب سرد است.”

10- بیماری التهاب لگن

دکتر لینم توضیح می دهد که عفونت و التهابات اندام های لگن زنان از جمله رحم، لوله های فالوپ، تخمدان ها و گردنه رحم را PID یا التهابات لگن میگویندکه می توان آن را با آنتی بیوتیک درمان کرد. اغلب زنانی که در سن 25 سالگی مرتباً رابطه جنسی انجام میدهند در معرض خطر ابتلا به PID هستند. بنابر مرکز کنترل بیماری، PID اغلب ناشی از بیماری های مقاربتی است و ازهر 8 زن مبتلا به PID یک نفر مشکل بارداری دارد. دکتر لینم می گوید: “بیماری التهاب لگن ممکن است هیچ نشانه ای نداشته باشد اما در بعضی موارد می تواند باعث شکم درد یا لگن درد، تب، تخلیه واژن، ادرار دردناک و یا دردناک بودن رابطه جنسی شود.”

11- باد معده

نفخ، باد شکم، درد یا ناراحتی در ناحیه شکم همگی از نشانه های باد معده است. (بخشی طبیعی از روند گوارش). اکثر مردم 13 تا 21 بار در روز آنرا آزاد میکنند. دکتر لینم می گوید: “باد معده معمولا دردناک نیست، اما می تواند آزار دهنده و شرم آور باشد.” باد معده اغلب به وسیله بلعیدن هوا (ناشی از جویدن آدامس یا خوردن و آشامیدن بیش از حد سریع) اتفاق می افتد، یا زمانی که باکتری ها در روده بزرگ غذاهای خاصی را تجزیه میکنند می کنند که منجر به ایجاد آن میشود. دکتر لینم می گوید: “معمولا رژیم غذایی باعث افزایش باد معده میشود”. افراد مبتلا به شرایط خاص مانند بیماری سلیاک، سندرم روده تحریک پذیر، یا افراد حساس به لاکتوز یا فروکتوز نیز بیشتر احتمال دارد باد معده را تجربه کنند.

12- فتق

دکتر لینم توضیح می‌دهد که شایع‌ترین نشانه‌های یک فتق عبارتند از برآمدگی معده یا برآمدگی شکم که میتواند درنتیجه فشار آوردن یک عضو به ماهیچه یا دیگر بافت ها باشد. طبق گزارش کلینیک کلیولند، انواع مختلفی از فتق وجود دارد اما شایع‌ترین آن (که شامل ۷۵ تا ۸۵ درصد موارد است) فتق کشاله ران است: (روده یا مثانه به دیواره شکم یا کشاله ران فشار می اورد). شما ممکن است بتوانید یک برآمدگی را به داخل فشار دهید یا یک تورفتگی را بیرون بکشید و یا وقتی دراز میکشید ممکن است از بین بروند، اما فعالیت‌هایی مانند گریه کردن، خندیدن، سرفه، یا فعالیت فیزیکی می‌تواند آن را به حالت قبل برگرداند که این حالت با درد همراه است. علائم دیگر فتق عبارتند از احساس خستگی مفرط، احساس سنگینی و احساس درد هنگام بلند کردن اشیا است. دکتر لینم می‌گوید: “پزشک در این حالت باید برای یک درمان خاص که ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد مشورت کند.”.

حتما بخوانید: 4 علت اصلی ترش کردن معده و بهترین و جدیدترین روش درمان خانگی

13- انسداد روده

دکتر لینم توضیح می‌دهد که این یک انسداد فیزیکی است که کل یا بخشی از روده کوچک یا بزرگ شما را شامل میشود و مانع انجام کار گوارش است. علل شایع این بیماری عبارتند از: زخم ناشی از جراحی، فتق و تومور و نشانه‌های آن شامل درد، نفخ و از دست دادن اشتها میشود. دکتر لینم می‌گوید: “با توجه به نوع و شدت انسداد درمان های متفاوتی دارد، اما گاهی اوقات انسداد می‌تواند به اندازه ای شدید باشد که بیمار نیازمند بستری شدن در بیمارستان و حتی عمل جراحی باشد. پس اگر باد معده یا مدفوع ندارید سریعاً به دنبال درمان فوری آن باشید.” اگر مشکل انسداد روده برطرف نشود منجر به پارگی روده شده و عواقب جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت.

حتما بخوانید: علل، علایم و بهترین روش برای درمان خانگی درد روده (کاملا موثر)