عوارض نالیدیکسیک اسید، تاثیر بر عفونت و طرز مصرف

اسید نالیدیکسیک یک آنتی بیوتیک است که برای درمان عفونت باکتریایی مجاری ادراری مانند التهاب مثانه (سیستیت) مورد استفاده قرار میگیرد. در این مطلب شما را بطور کامل با نکات ضروری این آنتی بیوتیک آشنا می کنیم.

نحوه عملکرد اسیدنالیدیکسیک چگونه است؟

اسید نالیدیکسیک به گروه دارویی آنتی بیوتیکهای کینولون‌ تعلق دارد. این دارو بر آنزیم باکتریایی که به ترمیم و ساخت DNA مربوط است اثر میگذارد. اگر این آنزیم کار نکند، باکتریها قادر به ترمیم و بازسازی خود نیستند؛ بنابراین با کشته شدن باکتریها عفونت از بین میرود.

ممکن است پزشک از بیمار بخواهد آزمایش ادرار انجام دهد تا از نابودی عفونت توسط اسیدنالیدیکسیک اطمینان حاصل کند.

• درد/سوزش مثانه در زنان، علت، علائم عفونت، آنتی بیوتیک و نکات مهم
• درد/سوزش مثانه در مردان، علت، علائم عفونت، آنتی بیوتیک و نکات مهم

چه کسانی نباید اسید نالیدیکسیک را مصرف کنند؟

اسید نالیدیکسیک برای افراد زیر مناسب نیست:

• کودکان زیر 3 ماه.
• زنان باردار.
• افرادیکه اختلال نادر متابولیکی بنام پورفیری دارند.
• افرادیکه به دیگر آنتی بیوتیکهای کینولون مانند سیپروفلوکساسین، نورفلوکساسین و افلوکساسین آلرژی دارند.

افراد زیر به دوز پایینتری از اسیدنالیدیکسیک نیاز دارند، این دارو در این گروهها باید با احتیاط مصرف شود، در این موارد پزشک را مطلع کنید:

• اگر بالای 60 سال سن دارید
• اگر از داروهای کورتیکواستروئیدها استفاده میکنید
• اگر مشکلات کبد یا کلیه دارید
• اگر به بیماری صرع مبتلا هستید و اخیرا مصرف الکل را ترک کرده اید.
• اگر سابقه ی بیماریهای روانی دارید.
• اگر از میاستنی گراویس رنج میبرید.
• اگر دیابتی هستید.
• اگر نقص آنزیم G6PD دارید (کمبود آنزیمی بنام G6PD در بدن)
• اگر سطح پتاسیم یا منیزیم خونتان پایین است.
• اگر در حال شیردهی هستید.

نحوه مصرف اسید نالیدیکسیک چگونه است؟

• همیشه از دستورالعمل مشخص شده توسط پزشک پیروی کنید.
• اسیدنالیدیکسیک معمولا روزی 4 بار (بصورت ایدآل هر 6 ساعت) مصرف میشود.
• اسیدنالیدیکسیک نباید با معده ی خالی مصرف شود. این قرص را یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کنید.
• اسیدنالیدیکسیک را با شیر نخورید و تا 2 ساعت قبل یا بعد از مصرف این دارو، از خوردن داروهای حاوی کلسیم، آهن یا زینک اجتناب کنید.
• درصورت فراموش کردن مصرف یک دوز دارو، به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید
• درصورتیکه زمان مصرف دوز بعدی باشد، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید
• هیچگاه دو نوبت دارو را با هم مصرف نکنید. این میتواند عوارض جانبی خطرناکی داشته باشد.
• دوره درمان را تمام کنید حتی اگر احساس میکنید که عفونت از بین رفته است
• توقف درمان، شانس بازگشت عفونت را افزایش میدهد و باکتریها را به آنتی بیوتیک مقاوم میکند.

عوارض جانبی اسید نالیدیکسیک کدام است؟

هر دارویی عوارض جانبی دارد که در افراد مختلف متفاوت است. در اینجا عوارض جانبی احتمالی اسیدنالیدیکسیک را برایتان آورده ایم. این بدان معنانیست که اسیدنالیدیکسیک در همه ی افراد عوارض جانبی زیر را ایجاد میکند، بسیاری از افراد با مصرف این دارو و دیگر آنتی بیوتیکها هیچ عارضه ی جانبی را تجربه نخواهند کرد.

عوارض جانبی شایع

• تهوع و استفراغ
• اسهال
• معده درد
• سردرد
• احساس گیجی و خواب آلودگی، بعد از مصرف دارو از رانندگی و کاربا ماشین آلات اجتناب کنید.
• عفونتهای قارچی مانند برفک واژن. اگر فکر میکنید هنگام مصرف اسیدنالیدیکسیک به برفک یا هرعفونت جدیدی مبتلا شدید به پزشک اطلاع دهید.
• دانه های پوستی و خارش. اگر به جوش و دانه های پوستی مبتلا شدید به پزشک اطلاع دهید. پوست را از نورخورشید دور نگه دارید و از کرمهای ضد آفتاب استفاده نمایید.

عوارض جانبی نادر

درصورت مشاهده ی عوارض جانبی زیر سریعا به پزشک مراجعه کنید:

• احساس ناراحتی و افکار خودزنی، توهم، تغییرات خلق و خو و دیگر تغییرات رفتاری.
• تغییر در بینایی مانند تاری دید.
• احساس سوزش، خارش یا سوزنی شدن که میتواند نشانه ی مشکلات عصبی باشد.
• درد یا ورم مفاصل که میتواند نشاندهنده ی التهاب تاندون باشد.
• اسهال شدید که همراه با خون است. این میتواند نشانه ی التهاب روده باشد.
• تپش قلب یا ضربان قلب سریع.
• خارش بسیارزیاد، بی اشتهایی، دل درد، زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها و تیره شدن ادرار که میتوانند نشاندهنده ی مشکلات کبدی باشند.

درصورت مصرف دارو بیش از 2 هفته، احتمالا پزشک جهت چک کردن گلبولهای قرمز آزمایش خون میگیرد و عملکرد کبد و کلیه را کنترل میکند.

تداخلات دارویی اسید نالیدیکسیک کدام است؟

دو ساعت قبل یا بعد از مصرف اسیدنالیدیکسیک، از مصرف داروهای زیر اجتناب کنید: این داروها میران جذب اسیدنالیدیکسیک را از روده کاهش داده و اثر آن را کم میکنند:

• آنتی اسیدهای حاوی کلسیم، منیزیم یا آلومینیم
• داروهای حاوی کلسیم، آهن یا زینک از جمله مولتی ویتامینها
• لانتانوم
• سوکرالفیت
• قرصهای جویدنی و مکیدنی دیدانوزین (این دارو حاوی آنتی اسید است)

مسکن ها

اگر به مسکن نیاز دارید بهتر است همراه با اسیدنالیدیکسیک از پاراستامول یا co-codamol استفاده کنید. از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند آسپیرین، ایبوپروفن، دیکلوفناک یا ناپروکسن بدون تجویز پزشک استفاده نکنید.

داروهای ضدبارداری

اسیدنالیدیکسیک اثری برروی داروهای ضدبارداری هورمونی ازجمله قرصها ندارد. بااینحال اگر حین مصرف این آنتی بیوتیک اسهال یا استفراغ داشتید، اثر قرصهای ضدبارداری کاهش میابد. در این موارد با پزشک مشورت کنید.

داروهای ضد انعقادخون

اسیدنالیدیکسیک میتواند اثر داروهای ضدانعقاد مانند وارفارین و خطر خونریزی را افزایش دهد. اگر حین مصرف اسیدنالیدیکسیک از این داروها استفاده میکنید، با پزشک مشورت کنید.

حتما بخوانید: 14 روش درمان گیاهی-طبیعی عفونت ادراری طبق تحقیقات جدید روز

داروهای دیگر

درصورت مصرف داروهای زیر به پزشک اطلاع دهید. مصرف این داروها بهمراه اسیدنالیدیکسیک موجب افزایش خطر عوارض جانبی میشود:

• داروهایی که برای درمان ریتم غیرطبیعی قلب استفاده میشوند مانند آمیودارون، پروکائین آمید، کینیدین، دیسوپیرامید، سوتالول و دروندارون
• داروهای ضدافسردگی مانند سیتالوپرام، اس سیتالوپرام و کلومیپرامین
• داروهای ضدروانپریشی مانند هالوپریدول، کلروپرومازین، سرتیندول، تیوریدازین، پیموزاید، آمی سولپراید، کوتیاپین
• داروهای دیگری که برای درمان عفونت استفاده میشوند مانند کلاریترومایسین، تلیترومایسین، وریکونازول، پنتامدین و موکسی فلوکساسین
• داروهای ضدالتهاب مانند سلوکسیب، ناپروکسن، ایندومتاسین و دیکلوفناک
• دومپریدون
• ملفالان
• متادون
• میزولاستین
• کنین
• رانولازین
• سیلدینافیل
• تئوفیلین
• تولترودین
• واردنافیل.

واکسن

واکسن تیفوئید خوراکی (Vivotif) نباید حداقل تا 3 روز پس از اتمام دوره ی درمان با آنتی بیوتیک استفاده شود چون آنتی بیوتیکها موجب کاهش اثر این واکسن میشوند.

هشدارها

عمومی

• اگر اسید نالیدیکسیک بیش از دو هفته مصرف شود، آزمایش خون و تست عملکرد کبد و کلیه باید بصورت دوره ای گرفته شود
• این دارو در بیماران صرع، عروق کرونر و بیماران کلیوی باید با احتیاط مصرف شود.
• در زمان مصرف این دارو، حساسیت پوست به نورخورشید افزایش میابد. از قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید اجتناب کنید. اگر این حسایت شدید باشد، لازم است درمان با اسیدنالیدیکسیک متوقف شود.
• اگر در زمان مصرف اسیدنالدیکسیک مقاومت باکتریایی به این دارو اتفاق افتاد، سریعا نوع دارو را تغییر دهید
• اگر پاسخ بالینی ناامیدکننده بود، آزمایش کشت و حساسیت باید تکرار شود
• مصرف کم اسیدنالیدیکسیک (کمتر از 4 گرم در روز برای بزرگسالان) موجب مقاومت باکتریایی میشود
• اسیدنالیدیکسیک در بیماری کمبود گلوکز 6-فسفات دهیدروژناز باید با احتیاط مصرف شود
• مصرف این دارو در افرادیکه عفونت باکتریایی ندارند توصیه نمیشود و خطر ابتلا به مقاومت باکتریایی را افزایش میدهد

سرطانزایی، جهش زایی و اختلال در باروری

مطالعات انجام شده برروی موشها درمورد پتانسیل سرطانزایی اسیدنالیدیکسیک، نتایج ضدونقیضی ارایه داد.

براساس مطالعاتی که درمورد جهش زایی اسیدنالیدیکسیک انجام شد، نشان داده شد که این دارو خاصیت جهش زایی ندارد و بنابراین سرطان زا نیست.

بارداری

اسیدنالیدیکسیک به گروه C داروهای بارداری تعلق دارد. این به دو معناست:

1-مطالعات برروی حیوانات نشان داد که درصورت مصرف این قرص توسط مادر، اثرات بدی برروی جنین مشاهده میشود.

2-مطالعات کافی برای تعیین اثر دارو برروی انسان انجام نشده است.

اسیدنالیدیکسیک باید تنها زمانی در دوران بارداری مصرف شود که با تجویز پزشک باشد و مزایای آن از خطرات بالقوه اش بیشتر باشد.

مادران شیرده

از آنجاییکه اسیدنالیدیکسیک میتواند از شیرمادر عبور کند، استفاده از این دارو در دوران شیردهی توصیه نمیشود.

نوزادان

ایمنی و اثربخشی این دارو در کودکان زیر 3 ماه مشخص نشده است.

حتما بخوانید: 7 تا از بهترین و جدیدترین داروهای درمان عفونت یا سوزش ادراری

کودکان زیر 18 سال

نتایج مطالعات سم شناسی حاکی از آن است که اسیدنالیدیکسیک و داروهای مرتبط با آن میتوانند موجب فرسایش غضروف و روماتیسم مفصل در حیوانات نابالغ شود؛ اما تاکنون این مورد در انسان گزارش نشده است. اسیدنالیدیکسیک تنها در مواردی برای افراد زیر 18 سال تجویز میشود که منافع بالقوه ی آن از مضراتش بیشتر باشد.

سالمندان

مطالعات بالینی زیادی درمورد اثر اسیدنالیدیکسیک بر سالمندان انجام نشده است اما نتایج برخی تحقیقات نشان میدهد که پاسخ به دارو در سالمندان و جوانان تفاوت زیادی ندارد. مصرف اسیدنالیدیکسیک در سالمندان باید با احتیاط باشد چون میزان زیادی از این دارو توسط کلیه ها دفع میشود و ممکن است عملکرد کلیه ی افراد سالمند کافی نباشد؛ بنابراین دوز دارو در سالمندان متفاوت و به عملکرد کلیه ی آنها بستگی دارد.