روغن سیاه در واقع روغن استخراج شده از زیره سیاه است. این روغن پرخاصیت از دیرباز مورد توجه بوده وخواص بیشماری دارد. در این مقاله به بررسی جامع خواص و مضرات این روغن پرخاصیت میپردازیم.
گیاه شناسی سیاه دانه
- سیاهدانه یک دانه روغنی است که از گیاهی با گل‌های بنفش و سفید به دست می‌آید و سیاهدانه میوه‌های این گیاه به شمار می‌آید.
- میوه‌های بسیار ریز سیاهی که درونی سفید دارند و طعم‌شان کمی به تلخی می‌زند و البته وقتی زیر دندان‌تان له شوند، عطر منحصربه‌فرد و دلنشینی فضای دهانتان را پر میکند که مخصوص همین دانه‌های کوچک است.
- سیاهدانه در واقع گیاهی یک‌ساله و گلدار و بومی جنوب غربی آسیا است.
موادمعدنی و ویتامین ها
| کلسیم | ویتامین B1 |
| فسفر | ویتامین B2 |
| پتاسیم | ویتامین B3 |
| روی | ویتامین B9 |
| سلنیوم | ویتامین E , C وA |
طبیعت روغن سیاه دانه گرم و خشک می باشد. در طب سنتی سیاهدانه به عنوان داروی ضد انگل، ضد باکتری و مسهل شناخته میشود.همچنین در طب سنتی مصرف سیاه دانه برای زنان شیرده مفید است زیرا باعث افزایش ترشح شیر می شود.
طرزتهیه روغن سیاهدانه
- برای تهیه روغن سیاه دانه در خانه باید یک دستگاه پرس روغن داشته باشید.
- دانه های سیاه دانه را خوب بشویید و تمیز کنید تا روغن خالص آن ها را به دست آورید.
- دستگاه پرس روغن را هم تمیز کنید تا آلودگی نداشته باشد.
- دانه های سیاه دانه را در قیف دستگاه پرس بریزید و بگذارید تا با فشار، روغن آن ها را بگیرد. روغن سیاه دانه به دست آمده را در یک ظرف شیشه ای بریزید و در جای گرم و خشک نگهداری کنید.
خواص روغن سیاه دانه (از نظر علمی)
1-کاهش وزن
تحقیقات انجام شده حاکی از آن است مکمل های خوراکی حاوی روغن سیاه دانه موجب کاهش توده بدنی میشود و به کاهش وزن و در نهایت لاغری کمک میکند. در واقع روغن سیاه دانه با کاهش اشتها، کاهش کلسترول و کاهش سطح گلوکز موجب کاهش وزن میشود. نحوه مصرف روغن سیاه دانه برای لاغری
2-حفظ سلامت پوست
- خاصیت تسکین دهنده روغن سیاه دانه می تواند به کاهش منافذ مسدود شده و روغن را کنترل کند. به همین دلیل ، برخی از افراد مبتلا به شکستگی از روغن سیاه دانه برای پوست مشکل استفاده می کنند.
- این روغن با ویتامین های A ،B و C به مقدار کافی ، به پوست در حفظ رطوبت کمک می کند. این می تواند از قابلیت ارتجاعی سالم پشتیبانی کند و همچنین مقدار زیادی اسیدهای چرب می تواند به بهبود ظاهر خطوط ریز و چین و چروک کمک کند.
- ویتامین A ، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب با هم برای بازسازی سلولهای پوست کار می کنند. با گذشت زمان ، این می تواند برجستگی هر تغییر رنگ را کاهش دهد ، و باعث یکدست شدن رنگ پوست می شود.
- روغن سیاه دانه به دلیل خاصیت تسکین دهنده ای که دارد می تواند باعث کاهش لکه ها و هرگونه قرمزی شود.
3-پیشگیری از سرطان
سیاه دانه حاوی دوماده تیموکینون و نیموهیدروکینون است و از این رو مانع بروز سرطان میشود. این دوماده به طور مستقیم بر سلول های سرطان اثر میگذارند و آن را از بین میبرد و در صورت ابتلا از ایجاد رگ های خونرسان و گسترش سلول های سرطانی به بافت های بدن جلوگیری میکند به طور عمده روغن سیاهانه مانع از بروز سرطان سرطان روده‌ی بزرگ، پروستات، پانکراس و ریه میشود.
4-پیشگیری از دیابت
سیاه دانه در درمان بیماری دیابت همچون داروی متفورمین عمل میکند ومقاومت به انسولین را بالا میبرد. از سوی دیگر با احیای سلول های لوزالمعده غلظت انسولین را کم میکند و مانع از بروز دیابت میشود. روشهای دیگر درمان دیابت
5-حفظ سلامت کبد
در صورتی که براثر مصرف مواد الکلی، عارضه دارو و یا ضعف کبد دچار بیماری شده اید مصرف روغن سیاه دانه موجب بهبود عملکرد کبد میشود.
6-حفظ سلامت مو
- روغن سیاه دانه رشد موها را بهبود میبخشد.
- روغن سیاه دانه مملو از ویتامین هایی است که می تواند برای رشد مجدد مو کمک زیادی میکند.
- روغن سیاهدانه مانع از ریزش مو میشود.
- روغن سیاهدانه خشکی پوست سر را رفع میکند.
- روغن سیاه دانه می تواند به تسکین پوست سر ، پوسته پوسته شدن و حساسیت پوست سر کمک کند.
- پوست سر هیدراته می شود ، شرایط را فراهم می کند و از آسیب آن جلوگیری می کند.
- روغن سیاه دانه با تنظیم تولید روغن ، به رطوبت و تغذیه مو کمک می کند. علاوه بر این ، آنتی اکسیدان های موجود در روغن اثرات مخرب رادیکال های آزاد را بر روی موهای شما خنثی می کنند.
- خواص روغن سیاه دانه برای مو و زمان و نحوه مصرف
دیگر خواص روغن سیاهدانه (از نظر طب سنتی)
1-روغن سیاه دانه میتواند حرکت اسپرم را بهبود بخشد و مقدار اسپرم ها و حجم آنها را افزایش دهد. و درنهایت موجب درمان ناباروری در مردان میشود.
2-روغن سیاه دانه موجب کاهش علایم رماتیسم مفصلی، تعداد مفاصل متورم شده و سطح علایم التهابی در خون میشود.
3-روغن سیاه دانه موجب کاهش گرفتگی بینی، خارش، آبریزش بینی و عطسه میشود.
4-روغن سیاه دانه ممکن است برای افراد مبتلا به آسم مفید باشد.
5-چکاندن روغن سیاهدانه در بینی ، گرفتگی بینی را باز می کند و در فلح اعصاب بسیار موثر است.
6-خواص خوردن روغن سیاه دانه در دفع سنگ های ادراری ، سنگ کلیه ، سوزش ادرار و بزرگی پروستات بسیار موثر است .
7-ویتامین های موجود در این گیاه از ضعیف شدن قلب و رگ های خون جلوگیری می کند.
8-این روغن درمانگر فوق العاده قوی اسهال می باشد که می تواند در عرض چند دقیقه اختلال روده ها را از بین ببرد.
عوارض جانبی احتمالی
- در مورد ایمنی مصرف زیادتر روغن سیاه دانه (بیشتر از آنچه در غذا استفاده میشود) در طولانی مدت، اطلاعات کمی در دست است.
- برطبق یک گزارش، ترکیب melanthin موجود در سیاه دانه، در مقادیر زیاد سمی است.
- روغن سیاه دانه ممکن است موجب کم شدن سرعت لخته شدن خون و افزایش خطرخونریزی شود. افرادیکه اختلال خونریزی دارند یا داروهایی مصرف میکنند که بر لخته شدن خون اثر میگذارد، نباید روغن سیاه دانه را مصرف کنند.
- نگرانی هایی دراین مورد وجود دارد که مصرف بیش ازحد روغن سیاه دانه، ممکن است به کبد و کلیه صدمه بزند.
- ممکن است روغن سیاه دانه با برخی داروهای رایج مانند بلوک کننده ی بتا و وارفارین تداخل داشته باشد. حداقل دو هفته قبل از عمل جراحی برنامه ریزی شده، مصرف روغن سیاه دانه را متوقف کنید.
- زنان باردار و شیرده و همچنین آنهاییکه قصد بارداری دارند، نباید از روغن سیاه دانه استفاده کنند.
نحوه مصرف روغن سیاهدانه
1-ماسک مو
روش اول: یک قاشق غذاخوری روغن دانه سیاه و یک قاشق غذاخوری روغن کرچک را با هم مخلوط کنید. این مخلوط را روی پوست سر خود ماساژ دهید. روی نواحی که دچار ریزش مو شده است تمرکز کنید. حتماً پوست سر خود را به روغن آغشته کنید و پس از اتمام کار، موهای خود را (از ریشه تا نوک) با کلاه دوش بپوشانید. اجازه دهید، روغن حدود 45 دقیقه الی یک ساعت بماند. موهای خود را با شامپوی معمولی بشویید.
روش دوم: یک قاشق غذاخوری روغن سیاه دانه و یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را با هم ترکیب کنید و برای چند ثانیه آن را گرم کنید. از این مخلوط برای ماساژ دادن پوست سر خود استفاده کنید. همچنین آن را روی کل موهای خود (از ریشه تا نوک مو) بمالید. اجازه دهید 30 الی 45 دقیقه روی موهایتان بماند. سپس آن را با شامپوی معمولی بشویید.
روش سوم: یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل ، یک قاشق غذاخوری عسل و یک قاشق غذاخوری روغن سیاه دانه را با یکدیگر مخلوط کنید تا یکدست شود. سپس آن را روی پوست سر خود ماساژ دهید. روی نواحی تمرکز کنید که دچار ریزش مو شده است. پس از استفاده از آن، موهای خود را با یک حوله گرم بپوشانید تا بازدهی ماسک مو افزایش پیدا کند. اجازه دهید که 20 دقیقه تا یک ساعت روی موهایتان بماند، سپس آن را با شامپو معمولی بشویید.
2-ماسک صورت
روش اول: یک قاشق چایخوری روغن سیاه دانه در یک لیوان آب پرتقال ترکیب کرده و استفاده کنید. این ماسک یک مرطوب کننده فوق العاده برای پوست صورت است که باعث تمیز شدن پوست شما شده به پوست طراوت و تازگی می بخشد.
روش دوم: یک قاشق عسل یک قاشق چایخوری روغن سیاه دانه و یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را با هم مخلوط کنید و این ترکیب را سی دقیقه قبل از حمام بر روی نقاط آسیب دیده قرار دهید. از این ترکیب برای درمان بیماریهای پوستی مثل بثورات پوستی و اگزما می توانید استفاده کنید.
