اختلالات جسمی مختلفی ممکن است باعث ایجاد ورم پا در افراد دیابتی شود. تجمع بیش از حد مایعات در عضلات و بافت ها منجر به ورم می شود. مهمترین عامل ورم پا در بیماران دیابتی، نوروپاتی می باشد که یک بیماری تخریب کننده و تاثیرگذار بر سیستم عصبی است. نوروپاتی نوعی اختلال عصبی است که روی مقدار حساسیت و تحریک پذیری اعصاب دست و پا اثر می گذارد.
اختلال بسیار جدی دیگر که باعث ورم مچ پا و پا می شود، نفروپاتی است که یک بیماری کلیوی می باشد. علاوه بر این مشکلات دیگری مانند بیماری عروق محیطی نیز باعث ایجاد این مشکل در بیماران دیابتی می شود. در این مطلب با علل و داروهای ایجاد کننده ی ورم پا در بیماران دیابتی آشنا می شوید و راهکارهای حل این مشکل را یاد می گیرید. پس با ما همراه باشید.
اگرچه دلایل زیادی برای ورم پا وجود دارد اما دیابت و عوارض مربوطه، از دلایل اصلی آن است. گاهی اوقات ورم های جزئی در نتیجه راه رفتن و ایستادن های زیاد است. وضعیت های جدی تر مانند نوروپاتی، ممکن است باعث شود عروق خونی پاها منقبض و آرام نشوند. این اختلال باعث تجمع مایعات و در نتیجه ورم می شود.
علل ورم پا
معمولترین علل ورم پا در بیماران دیابتی عبارتنداز:
1- نوروپاتی
این وضعیت منجر به آسیب دیدن اعصاب می شود و عصب های آسیب دیده نمی توانند سیگنال های درد و ناراحتی را به مغز ارسال کنند. بنابراین، دیابتی ها اغلب از آسیب دیدگی پا و عفونت رنج می برند. ورم پا غالباً نشانه زخم عفونی یا زخم پا است. بعضی اوقات پوشیدن کفش های تنگ، باعث تاول می شوند و این تاول ها به مرور عفونی می گردند. پس از مشاهده ی زخم پا، باید با یک متخصص غدد مشورت کنید. این متخصصان می توانند توضیحات تخصصی تری در مورد ارتباط دیابت و ورم پا ارائه دهند.
2- شروع درمان دیابت با انسولین
گاهی اوقات با شروع درمان دیابت با انسولین، ورم پا ایجاد می شود که معمولاً در عرض چند هفته از بین می رود. البته داروهای دیگر هم ممکن است موجب ورم پاها شوند که در این مورد باید با پزشک مشورت کنید. به طور معمول اگر ورم ادامه دار یا بیش از حد باشد، باید با متخصص غدد تماس بگیرید.
افراد دیابتی ممکن است گردش خون ضعیفی در پاها داشته باشند.
3- نفروپاتی
نفروپاتی که یک بیماری کلیوی یا اختلال در عملکرد کلیه است، معمولاً باعث ورم مچ پا و پا می شود. ورم یکی از علائم هشدار دهنده ای است که پزشکان به بیماران توصیه می کنند مراقب آن باشند. فردی که از دیابت و ورم پا رنج می برد باید در اسرع وقت با پزشک خود تماس بگیرد تا از آسیب بیشتر کلیه ها جلوگیری کند. پزشکان به طور معمول از آزمایش خون برای تعیین وجود نفروپاتی استفاده می کنند.
4- آرتروپاتی شارکو
یکی از عوارض نوروپاتی است که ممکن است در افراد دیابتی خود را نشان دهد و ورم پا اغلب یکی از علامت های این وضعیت است. به طور کلی آرتروپاتی شارکو یا سندروم پای شارکو ممکن است یک یا هر دو پا را درگیر کند. این وضعیت به استخوان ها، مفاصل، بافت نرم و مچ پا حمله می کند. علائم آن شامل ورم ناگهانی، بی حسی نسبت به درد و تاخیر در بهبود آسیب دیدگی های پا است. افراد مبتلا به آرتروپاتی شارکو اغلب از گرم شدن پای آسیب دیده شکایت می کنند.
بیماران دیابتی باید به طور منظم تمام قسمت های پاها را بررسی کنند تا از عدم وجود زخم اطمینان حاصل نمایند.
5- عوامل دیگر
اگرچه ارتباط مستقیمی بین دیابت و ورم پا وجود دارد، اما عوامل دیگری هم می توانند منجر به ایجاد این وضعیت شوند. به طور معمول افراد مبتلا به اختلال عملکرد کبد یا بیماری کلیوی، ممکن است در اندام های تحتانی خود با ورم مواجه شوند. بیماری های عروقی، مانند تجمع کلسترول بالا در رگ های خونی هم اغلب منجر به تجمع بیش از حد مایعات در بافتها و عضلات پا می شوند. علاوه بر این مصرف برخی از داروها ممکن است منجر به ورم پا شود.
درصورت مشاهده ی ورم بیش از حد در پاها یا مچ پاها، باید با پزشک مشورت کنید.
داروهای دیابتی که موجب ورم پاها می شوند کدامند؟
علاوه بر عوامل ورم پا، برخی داروهای دیابت نیز منجر به این وضعیت می شوند. در این قسمت به داروهایی که می توانند احتمال ورم پا در بیماران دیابتی را بالا ببرد آورده شده است:
1- روزیگلیتازون
روزیگلیتازون نوعی داروی ضد دیابت است که ممکن است باعث ورم بدن و همچنین افزایش وزن شود. به همین دلیل توصیه می شود که در صورت داشتن مشکلات قلبی، قبل از شروع مصرف این داروی دیابتی، ابتدا پزشک خود را مطلع کنید. نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد که روزیگلیتازون ممکن است خطر حملات قلبی را افزایش دهد. به همین دلیل، پزشک فقط درصورتی این دارو را تجویز می کند که امکان استفاده از سایر داروهای دیابتی نباشد.
2- متفورمین
متفورمین اغلب اولین دارویی ست که پزشکان برای دیابت نوع 2 تجویز می کنند. این دارو با محدود کردن میزان جذب قند در بدن، به کنترل سطح گلوکز کمک می کند. همچنین به کبد و سلول های بدن کمک می کند، نسبت به انسولین ترشح شده از لوزالمعده حساس تر شوند تا بدن بتواند از گلوکز به طور موثرتری استفاده کند. طبق گفته ی کلینیک مایو، متفورمین ممکن است باعث ورم اندام های بدن از جمله پاها شود.
3- ترکیب متفورمین و پیوگلیتازون
پزشک ممکن است دارویی را برای دیابت نوع 2 تجویز کند که حاوی ترکیبی از متفورمین و پیوگلیتازون باشد. این ترکیب ممکن است باعث ورم پاها شود.
پیوگلیتازون به سلول های عضلانی، سلول های چربی و کبد کمک می کند که از انسولین به طور موثرتری استفاده کنند. ترکیب این دو دارو در یک قرص، ممکن است باعث ورم بدن و افزایش وزن شود. در صورت بروز ورم، گردش خون در بدن کاهش می یابد، بنابراین ممکن است پزشک نیاز به تغییر داروها داشته باشد. اگر سابقه بیماری قلبی یا کلیوی دارید با پزشک خود صحبت کنید.
4- اگزناتید
اگزناتید ممکن است باعث لاغر شدن و کاهش وزن شود. این دارو ممکن است باعث افزایش وزن و همچنین ورم اندام های بدن از جمله پاها شود. اثرات جانبی ورم اندام ها ممکن است به روش های مختلفی ایجاد شود. در صورت مشاهده تغییر وزن و همچنین ورم پاها، با پزشک خود صحبت کنید. اگزناتید ممکن است باعث لاغر شدن شود. اما گاهی اوقات ممکن است این دارو باعث افزایش وزن و همچنین ورم بدن از جمله پاها شود.
خب تا اینجا با علل و داروهای عامل ورم پا در بیماران دیابتی آشنا شدید. اما آیا راهی برای کاهش ورم اندام ها و پیشگیری از آن وجود دارد؟ خبر خوب این است که با راهکارهای ارایه شده در این قسمت، می توانید از ورم پا پیشگیری کنید یا آن را کاهش دهید.
نکاتی برای کاهش ورم پاها در بیماران دیابتی
1- به طور منظم ورزش کنید
افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم ورزش کنند زیرا تحرک بدنی باعث بهبود سلامت مفاصل و استخوان های پا می شود. فعال ماندن همچنین به بهبود گردش خون و تثبیت سطح قند خون کمک می کند. فقط مطمئن شوید که قبل از شروع یک برنامه ورزشی، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. چون انجام ورزش های سخت در بیماران دیابتی ممکن است منجر به ادم شود.
2- پاها را بالا نگه دارید
برای جلوگیری از ورم پا، بالا نگه داشتن پاها واقعا موثر است. تنها کاری که باید بکنید این است که یک بالش زیر پاها قرار دهید و هر روز بمدت 10 تا 15 دقیقه آنها را کمی بلند کنید. این باعث بهبود گردش خون شده و با تخلیه مایعات اضافی موجب کاهش ورم می شود.
3- از جوراب های دیابتی یا فشاری استفاده کنید
استفاده از جوراب های فشاری برای بهبود گردش خون در پاها واقعاً کمک کننده است. این جوراب ها با اعمال فشار بر ناحیه آسیب دیده و با بازگشت مایعات به سیستم لنفاوی، از احتباس مایعات جلوگیری می کنند. به همین ترتیب، استفاده از بانداژهای فشرده سازی نیز ممکن است به بهبود گردش خون و جلوگیری از ورم پاها کمک کند.
4- مصرف نمک خود را محدود کنید
مصرف نمک زیاد در رژیم غذایی باعث احتباس مایعات می شود که می تواند باعث ورم پاها شود. شما باید از رژیم غذایی حاوی نمک زیاد دوری کنید و اطمینان حاصل کنید که در رژیم غذایی، غذاهای کم سدیم مصرف می کنید. خوردن رژیم غذایی حاوی نمک بالا، خطر ابتلا به فشار خون را هم افزایش می دهد.
5- کفش راحتی بپوشید
مراقبت خوب از پاها برای بیماران دیابتی مهم است و یک ایده خوب این است که همیشه کفش راحت بپوشند. پوشیدن کفش های تنگ ممکن است به پاها آسیب برساند و بیماران دیابتی ممکن است متوجه این موضوع نشوند زیرا دردی احساس نمی کنند. زنان نباید از کفش پاشنه بلند استفاده کنند چون ممکن است دچار مشکلات گردش خون شوند. یک متخصص غدد می تواند به شما کمک کند کفش مناسب خود را پیدا کنید. از فروشگاههای لوازم طبی، کفش هایی که مخصوص افراد دیابتی هستند را خریداری کنید.
6- پاها را ماساژ دهید
ورم پای بیماران دیابتی با ماساژ کاهش می یابد. ماساژ دادن موجب بهبود گردش خون در پاها می شود. برای بهبود گردش خون و کاهش ورم می توانید پاهای خود را ماساژ دهید یا از یک متخصص کمک بگیرید.
7- وضعیت بدنی خوبی داشته باشید
از نشستن ها یا ایستادن های طولانی مدت بپرهیزید زیرا اینکار گردش خون در پا را کاهش می دهد و باعث ورم می شود. هنگام نشستن اطمینان حاصل کنید که پاهای خود را به پایین آویزان نکنید زیرا اینکار باعث محدود شدن جریان خون در اندام ها می شود.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. در اینجا با علل ورم پای بیماران دیابتی و راههای رفع آن آشنا شدید. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به این بیماری مبتلاست، باید از نکات فوق آگاهی کامل داشته باشید. در صورت عدم رفع ورم پا یا تشدید آن، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
علل زخم پای دیابتی چیست؟
احتمال ایجاد زخم پا در همه ی بیماران دیابتی وجود دارد. عوامل مختلفی از جمله موارد زیر وجود دارد که می تواند منجر به ایجاد زخم پا شود:
- گردش خون ضعیف یک بیماری عروقی است که موجب می شود خون نتواند به درستی در پاها جریان یابد. گردش خون ضعیف می تواند منجر به ایجاد زخم پا شود و همچنین بهبود زخم را دشوار کند.
- بیماران دیابتی می توانند پس از سالها دچار نوروپاتی شوند. نوروپاتی ناتوانی در احساس درد در پا به دلیل آسیب عصبی است که به علت افزایش سطح قند خون ایجاد می شود. این شرایط می تواند منجر به زخم پا شود. سطح بالای گلوکز می تواند روند بهبود زخم پا را در این بیماران کند نماید.
سایر دلایل زخم پای دیابتی عبارتند از:
- تغییر شکل پا
- تحریک
- ضربه
با اپلیکیشن چرب زبان، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
