زونا در واقع یک عفونت ویروسی است که به شکل ضایعه های پوستی بروز میکند و به دنبال آن علائم دیگر همچون درد و تب نیز بروز میکند. در این مقاله این بیماری به طور کامل معرفی و بررسی شده است و کلیه روش های درمانی آن بررسی شده است.
زونا چیست؟
زونا، به عنوان هرپس زوستر (HZ) نیز شناخته شده است، بثورات دردناک و ناخوشایندی که ناشی از فعال سازی ویروس واریسلا زوستر (VZV) است.، این ویروس عامل بیماری آبله مرغان نیز می باشد که معمولا در سیستم عصبی غیرفعال است. این بیماری نورالژی هرپس (PHN) نیز نامیده می شود تزریق واکسن آبله مرغان باعث پیشگیری از زونا می شود؛ زیرا از عفونت ناشی از واریسلا جلوگیری می کند.
علل بیماری زونا
زونا هنگامی زیاد می شود که ویروس واریسلا زوستر، که باعث ایجاد آبله مرغان می شود، پس از چندین دهه غیرفعال بودن در سیستم عصبی فعال می شود. علت این اتفاق مشخص نشده است، اما تصور می شود زمانی که سیستم ایمنی بدن ضعیف می شود، به خاطر رخدادی طبیعی همراه با افزایش سن، ویروس دوباره فعال می شود.
چه کسانی در معرض بیماری زونا قرار دارند؟
- افرادی که بیشترین خطر ابتلا به زونا را دارند، کسانی اند که در 50 یا 60 سالگی به عنوان کودکان مبتلا به آبله مرغان شناخته می شوند.
- مثلا عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) موجب ضعف سیستم ایمنی بدن و افزایش ابتلا به زونا میشود.
- مصرف داروهایی مانند شیمی درمانی سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند.
- کودکان نیز ممکن است به زونا مبتلا شوند. خوشبختانه، زونا در کودکان زیر 10 سال نادر است، و کسانی که به بیماری مبتلا می شوند علائم خفیف تری نسبت به بزرگسالان دارند. كودكاني كه تا قبل از یک سالگی مبتلا به آبله مرغان شده اند يا آن هایی که مادرانشان در طي سه ماهه سوم بارداري دچار آبله مرغان بوده اند بيشتر در معرض خطر زونا هستند.
- استرس گاهی اوقات نقش مهمی در ابتلا به زونا دارد. و می تواند با تنش یا اضطراب فراوان و یا فقط یک رویداد ناراحت کننده، مثل از دست دادن شغل و یا عزیزان ایجاد شود.
نکاتی راجع به زونا
- زونا، به عنوان هرپس زوستر (HZ) نیز شناخته شده است، بثورات دردناک و ناخوشایندی که ناشی از فعال سازی ویروس واریسلا زوستر (VZV) است
- این ویروس عامل بیماری آبله مرغان نیز می باشد
- علاوه بر تاول و ناراحتی که علائم اصلی زونا هستند، درد مزمن در بسیاری از افراد، حتی پس از بهبود بثورات نیز ادامه می یابد
- این بیماری نورالژی هرپس (PHN) نیز نامیده می شود
- زونا با داروهای ضد ویروسی و روش های کم کردن علائم درمان می شود، اما موضوع مهم تر برای مدیریت زونا پیشگیری می باشد
- تزریق واکسن آبله مرغان باعث پیشگیری از زونا می شود؛ زیرا از عفونت ناشی از واریسلا جلوگیری می کند.
علائم زونا
عوارض احتمالی زونا
- آسیب به چشم که در صورت وجود ضایعه پوستی یا تاول در ناحیه‌ای نزدیک به چشم اتفاق می‌افتد.
- عفونت‌های میکروبی پوست که به راحتی در اثر تاول‌های باز به‌وجود می‌آیند و می‌توانند شدت پیدا کنند.
- سندرم رامسی هانت که در صورت تاثیر زونا روی اعصاب فرد بروز پیدا میکند و اگر درمان نشود، ممکن است منجر به فلج بخشی از صورت یا کم شنوایی در فرد میشود.
- سینه‌پهلو یکی دیگر از عوارض شایع زونا است.
- التهاب طناب‌های نخاعی یا مغزی مانند بیماریهای انسفالیت یا مننژیت که از مشکلات جدی محسوب می‌شوند و می‌توانند برای فرد بسیار خطرناک باشند.
روش های درمانی زونا
1- درمان دارویی
- داروهای ضد ویروسی مانند زوویراکس (آسیکلوویر)، فامویر (فامسیکلوویر)، یا والتراکس (والاسیکلوویر) داروهای متوقف کننده تکثیر ویروس در بدن هستند. زمانی که در عرض 72 ساعت از ابتلا به زونا مصرف شوند موثر ترین داروها می باشند.
- برای کنترل و مدیریت درد ناشی از بیماری زونا نیز می توان از مسکن های بدون نیاز به نسخه مثل استامینوفن یا داروهای ضد التهابی مثل ایبوپروفن استفاده کرد.
- برای کاهش خارش موضعی نیز می توان از آنتی هیستامین های بدون نیاز به نسخه استفاده نمود.
2- درمان های خانگی
1- روغن بابونه که خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی دارد و می تواند زخم ها و جراحت ها را با کمک بازسازی سلول های پوست بهبود بخشد.
2- روغن اوکالیپتوس که دارای خواص ضد التهابی است و می تواند سرعت درمان زخم های بیماران سرطانی را افزایش دهد.
3- روغن درخت چای دارای خواص ضد التهابی و ضد میکروبی است و می تواند زخم را بهبود بخشد.
4- روغن زیتون، سرشار از ویتامین E است. مالیدن مقداری روغن زیتون بر تاول‌های زونا، اندازه آنها را کاهش داده و درمان را سریع میکند.
5- نشستن در وان حمام پر از نمک می‌تواند خیلی سریع، زونا را درمان کند. در واقع نمک موجب از بین رفتن ویروس میشود.
6- سرکه سیب خواص ضدویروسی، ضدمیکروبی و ضد التهابی دارد. سرکه سیب، دانه‌های پوستی دردناک را تسکین داده و التهاب را کاهش می‌دهد. کافیست مقداری پنبه را به سرکه سیب آغشته کنید و بر تاول های زونا قرار دهید.
7- ضماد زردچوبه یکی دیگر از درمان های موثر برای بیماری زونا است. کافیست مقداری زردچوبه را آب بجوشانید و آنقدر ادامه دهید تا یک خمیر به دست آید سپس این ضماد را روی تاول های زونا قرار دهید.
8- ضماد نعناع یکی دیگر از راه های تسکین درد تاول های زونا است.مقداری برگ نعناع تازه و تمیز را بکوبید و ضماد آن را روی پوست قرار دهید.
9- در طب سنتی برای درمان زونا، حجامت پیشنهاد میشود.
10- حمام با بلغور جو دوسر یکی از بهترین راه حل های درمان بثورات پوستی زونا است.
3-مراقبت های خانگی
1- لباس های خود را به طور مرتب تعویض کنید و سعی کنید لباس های گشاد و تمیز بپوشید تا از بروز عفونت های باکتریایی پوستی جلوگیری کرده و احتمال بروز عوارض جانبی زونا را تا حد قابل توجهی کاهش دهید.
2- استراحت کنید و استرس را از خود دور کنید.
3- دوش آب سرد یا استفاده از کمپرس سرد به کاهش خارش و درد تاول ها کمک زیادی خواهد کرد.
4- مصرف سیگار و الکل را کنار بگذارید. سیستم ایمنی بر اثر استفاده از این دو ضیف میشود و دوره درمان شما طولانی تر میشود.
5- از دست زدن و خاراندن زخم‌های خود خودداری کنید.
4-رژیم غذایی
پیشگیری
برای هر کسی که هرگز آبله مرغان نداشته است، نکته کلیدی جهت پیشگیری از زونا تزریق واکسن واریسلا می باشد. در حال حاضر این تلقیح دوز دوتایی موثر بخشی از برنامه واکسیناسیون دوران کودکی می باشد، همچنین می توان به کودکان بالای 13 سال و بزرگسالانی که هرگز آبله مرغان نداشته اند داده شود.
برای افرادی که دچار آبله مرغان شده اند و بنابراین میزبان ویروس واریسلا خاموش هستند، دو واکسن زونا در دسترس می باشد. یکی از این ها، زوستاواکس (واکسن زنده زوستر) بوده که از سال 2006 در دسترس است، اما با عنوان واکسن ترجیحی انتخاب شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) به نام شینگریکس جایگزین شده است. و شینگریکس موثرتر از زوستاواکس تشخیص داده شده است. گذشته از واکسیناسیون، داشتن شیوه زندگی سالم، و به خصوص دوری از استرس تا حد ممکن، می تواند به پیشگیری از فعال سازی مجدد ویروس واریسلا خاموش کمک کند.
با اپلیکیشن چرب زبان، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!
