این مطلب نتیجه جدیدترین تحقیقات دانشمندان چندین کشور دنیا تا سال 2019 است که ما آن را از چندین مجله معتبر پزشکی برای شما تهیه کرده ایم. در این مطلب علت های اصلی پوکی استخوان و همچنین بهترین و جدیدترین داروهای موجود در دنیا برای درمان را معرفی می کنیم. بطور ساده پوکی استخوان وقتی اتفاق می افتد که تراکم استخوانها کم میشود و بنابراین ضعیف و شکننده میگردند. این روند تنها دلیل پوکی استخوان نیست، عوامل دیگری وجود دارد که درشروع بیماری نقش دارند و آن را تشدید میکنند.
علت های پوکی استخوان
1-رژیم غذایی نامناسب
رژیم غذایی اثر قابل توجهی برسلامت استخوانها دارد. غذاها و موادمغذی خاصی موجب تقویت رشد استخوانها میشودند در حالیکه برخی دیگر این اثر را ندارند. در اینجا مواد مغذی که برای سلامت استخوانها ضروری است معرفی شده اند:
- کلسیم: این ماده برای رشد و حفظ استخوانها لازم و ضروری است.
- ویتامین D: ویتامین D به جذب کلسیم توسط بدن کمک میکند.
- ویتامینها و موادمعدنی دیگر: منیزیم، فسفر، ویتامین K، ویتامین B و ویتامین B12 همگی از سلامت استخوانها حمایت میکنند. شما احتمالا همه ی این موادمغذی را از رژیم غذاییتان دریافت میکنید اما اگر یک رژیم غذایی متعادل ندارید باید از مولتی ویتامین یا مکمل استفاده کنید.
دراینجا موادمغذی را مشاهده میکنید که اگر به مقدار بسیار زیاد مصرف شود، برای سلامت استخوانها مضر خواهد بود. مجبور نیستید که همه ی این غذاها و مواد مغذی را کاملا از رژیم غذاییتان حذف کنید اما در مصرف آنها تعادل داشته باشید:
- پروتئین: پروتئین برای داشتن رژیم غذایی سالم ضروری است؛ اما رژیم غذایی که حاوی مقدار بسیار زیادی پروتئین حیوانی باشد موجب کاهش کلسیم میشود.
- کافئین: مصرف زیاد کافئین (بیشتر از 4 فنجان کافئین در روز) مانع از جذب کلسیم میشود و موجب از دست دادن کلسیم از طریق ادرار میشود. مصرف چای، تخمه و پفک یک ساعت بعد یا قبل از غذا، نیز به عنوان یک عامل بسیار مهم در پوکی استخوان در ایران شناخته شده است.
- سدیم: مصرف بیش ازحد نمک موجب از دست دادن کلسیم از طریق کلیه ها میشود.
2- ورزش نکردن
ورزش (خصوصا پیاده روی سریع و شنا) یک مانع ضروری در مقابل استخوان پوکی است. ورزش موجب ساخت و حفظ استخوانهای قوی میشود. پس افراد بی تحرک به احتمال زیاد استخوانهای ضعیفی دارند. همانطور که میدانید احتمال شکستگی استخوانهای ضعیف بسیار بیشتر است. در اینجا بهترین ورزشها مناسب هر شخص را معرفی کردیم!
حتما بخوانید: 6 تا از بهترین دمنوش ها برای درمان پوکی استخوان کدامند؟ (جدیدترین تحقیقات)
3- کاهش هورمونهای جنسی
وقتی خانمها به دوران یائسگی میرسند، سطح استروژن آنها شدیدا افت میکند. استروژن برای ساخت استخوانهای جدید ضروری است چون این هورمون از سلولهای استخوان ساز حمایت میکند و بدون استروژن، سلولهای سازنده ی استخوان نمیتواند به اندازه ی کافی استخوان تولید کند بنابراین استئوکلاستها (سلولهای استخوان کاه) برآنها غلبه میکنند.
در مردان هورمون تستوسترون از سلولها محافظت میکند. وقتی سطح تستوسترون کاهش یابد، موجب از تحلیل رفتن استخوانها میشود.
4- شرایط پزشکی نامناسب
یکسری مشکلات پزشکی وجود دارد که منجر به پوکی استخوان میشوند. ازجمله:
- مشکلات روده: برای مثال بیماری سلیاک و بیماری های التهابی روده میتوانند در جذب ویتامین D و کلسیم دخالت داشته باشند.
- بیماری های کلیه: این بیماریها موجب کاهش فعالیت ویتامین D میشوند.
- مشکلات پاراتیروئید و تیروئید: Hyperparathyroidism که ناشی از مقدار زیاد هورمون پاراتیروئید است، بدلیل استخراج بیش ازحد کلسیم از استخوانها موجب پوکی استخوان میشود. به همین صورت hyperthyroidism یا میزان زیاد هورمون تیروئید هم ممکن است موجب از دست دادن استخوانها شود.
5- مصرف داروهای مضر
ممکن است داروهای خاصی موجب پوکی استخوان شوند. مصرف بسیاری از آنها به دلیل بیماری ها و شرایط خاص افراد ضروری است، پس نیازی نیست که کاملا آنها را کنار بگذارید اما درحین مصرف آنها باید به استخوانها توجه ویژه ای شود. در اینجا داروهایی را مشاهده میکنید که منجر به پوکی استخوان میشوند:
- گلوکوکورتیکوئیدها: شامل کورتیزون و پردنیزون داروهای قوی برای تسکین التهاب هستند.
- داروهای ضدتشنج
- مهارکننده های آروماتاز: این داروها برای سرطان پستان استفاده میشوند.
- مهارکننده های پروتون پمپ (PPIs): این داروها مانند Prilosec و Prevacid برای مشکلات مختلف ازجمله سوء هاضمه استفاده میشود.
- وارفارین بانام تجاری Coumadin: برای انعقاد خون استفاده میشود.
6-سیگار کشیدن و الکل
موادشیمیایی که در سیگار یافت میشود جذب کلسیم در بدن را مشکل میکند. آنها همچنین توانایی استروژن برای حفاظت از استخوانها را تحت تاثیر قرار میدهند.
مصرف الکل بیش ازحد هم بر توانایی بدن در استفاده ی موثر از کلسیم اثر منفی میگذارد.
پوکی استخوان به دلایل زیادی اتفاق می افتد (بیش از 200 دلیل!) ولی دلایل اصلی در ایران و سایر کشورها همین موارد مطرح شده هستند. در واقع عوامل خطر زیادی وجود دارد که شانس ابتلا به آنها را افزایش میدهد. خوشبختانه بسیاری از علل پوکی استخوان قابل پیشگیری هستند.
7- دلائل دیگر (ویدیو)
4 تا از بهترین داروهای درمان پوکی استخوان
پروفسور Weinerman میگوید این داروها روند پوکی استخوان را با از بین بردن استئوکلاستها (سلولهای استخوانکاه) کاهش میدهند. از طرفی موجب میشوند سلولهای استخوان ساز یا استئوبلاستها استخوانهای جدیدی بسازند و در حال حاضر از موثرترین داروهای موجود در دنیا می باشند. در حال حاضر بهترین داروهای درمان پوکی استخوان عبارتند از:
1- بیس فسفونات
- مزایا: بیس فسفونات باعث کاهش سرعت از دست دادن استخوان میشود و بنابراین خطر شکسته شدن استخوانها کاهش میابد.
- معایب: بیس فسفونات ها داروهایی هستند که مری و معده را تحریک میکند و شخص پس از مصرف این قرصها مجبور است که بمدت 1 ساعت بایستد و دراز نکشد. افرادیکه مشکلات جدی دستگاه گوارش فوقانی دارند نباید این داروها را مصرف کنند.
2-داروی پرولیا (دنوزوماب)
داروی پرولیا یک آنتی بادی منوکلونال است که دوبار در سال تزریق میشود و یک داروی بیولوژیک است. دنوزوماب مانع از عمکرد استئوکلاستها یا همان سلولهای استخوانکاه میشود.
- مزایا: پرولیا برای درمان استخوان پوکی بسیارموثر است. برطبق گفته بنیادملی پوکی استخوان آمریکا، این دارو به کاهش 68 درصدی شکستگی ستون فقرات و 40 درصدی استخوان لگن منجر میشود. بامصرف این دارو بروز شکستگی های استخوان (غیراز ستون فقرات) 20 درصد در طول 3 سال کاهش یافت.
- مضرات: پرولیا موجب پایین افتادن سطح کلسیم میشود. پس چک کردن سطح کلسیم از طریق آزمایش خون ضروری است. افرادیکه سطح کلسیم پایینی دارند یا مبتلا به hypocalcemia هستند، نباید این دارو را مصرف کنند.
حتما بخوانید: راجب مکمل کلسیم دی که برای استحکام استخوان بسیار موثر است!
3-فورتئو (تری پاراتاید)
تری پاراتاید یک هورمون تزریقی است و تنها درمان پوکی استخوان است که مستقیما سلولهایی را که مسئول تراکم استخوان هستند هدف قرار میدهد. این دارو یک نوع هورمون پاراتیروئید است.
- مزایا: براساس آنالیزی که در سال 2011 منتشر شد، نشان داده شد که تری پاراتاید ار بیس فسفونات ها موثرتر هستند و بطور قابل توجهی تراکم استخوان را در ستون فقرات بهبود میبخشد.
- معایب: مطالعات آزمایشگاهی نشان دادند که این دارو در دوزهای بالا، خطر ابتلا به نوع خاصی از سرطان استخوان را افزایش میدهد. اگرچه این سرطان نادر است اما طبق گفته ی NOF این دارو تنها باید 2 تا 3 سال مصرف شود.
4-داروهای شبه-استروژن
داروهایی مانند رالوکسیفن با عمل مانند استروژن برای محافظت از استخوانها، از استخوان پوکی جلوگیری و آن را درمان میکند. استروژن درمانی همچنین با ممانعت از بین دادن استخوانها، از استخوان پوکی جلوگیری میکند.
- مزایا: رالوکسیفن خطر شکستگی ستون فقرات را کاهش میدهد و از زنان در مقابل سرطان سینه ی وابسته به استروژن محافظت میکند.
- معایب: این دارو بیشتر برای ستون فقرات است و خطر شکستگی استخوانهای دیگر مانند ران را کاهش نمیدهد. عوارض جانبی رالوکسیفن شامل گرگرفتگی، گرفتگی عضلات پا، درد مفاصل و همچنین خطر لخته شدن خون و سکته است. به همین دلیل افرادیکه مشکل لخته شدن خون دارند (مثلا ترومبوز وریدی عمقی یا آمبولی ریوی) نمیتوانند این دارو را مصرف کنند.
حتما بخوانید: کلیسم چیست؟ چطور استخوان ها را محکم می کند؟
هر گونه سوال، نظر یا تجربه ای در زمینه علت پوکی استخوان یا داروهای جدید درمان آن دارید در بخش نظرات با کارشناسان ما مطرح نمایید.
