نعناع یکی از پرکاربردترین گیاهان از دیرباز تاکنون است. این گیاه به صورت تازه و یا خشک شده به عنوان یک چاشنی قوی در پخت غذا استفاده میشود. همچنین از اسانس این گیاه در ساخت لوازم بهداشتی و زیبایی، انواعشکلات، نوشیدنی ها و آدامس ها استفاده میشود. ما در این مقاله سعی کردیم تمامی خواص نعناع و شیوه های استفاده درست از این گیاه برای بهره مندی از خواص آن پرداختیم.
گیاه شناسی نعناع
خانواده نعناییان به حدود 15-20 گونه ی گیاهی اشاره دارد که نعنای فلفلی و نعنای کوهی را هم شامل میشود. نعناع گیاهی است علفی با ریشه هوایی و ساقههای مستقیم و چهارگوش و زیرزمینی. ساقه و برگهای خوشبوی آن خوراکی و دارویی است و گاهی گلهای رنگین دارد.
مواد مغذی نعناع
ویتامین A | فیتوسترون |
آهن | ساپونین ها |
منگنز | تریترپین ها |
فولات | فلانوئیدها |
فسفر | کاروتنوئید |
ویتامین C | آنتوسیانین |
کلسیم | فیتوسترون |
اسیدهای فنولیک | ساپونین ها |
طبیعت نعناع: نعناع دارای طبعی گرم و خشک است.
خواص درمانی نعناع
1-درمان بیماری های گوارشی
نعناع با افزایش جریان صفراوی سرعت هضم را بالا برده و فرایند هضم را بهبود میبخشد. نعناع یک بادشکن قوی است و میتواند گاز معده و روده را از بین میبرد. به طور کلی نعناع به درمان سوء هاضمه، نفخ، روده تحریک پذیر، عفونتهای دستگاه گوارش و تقویت معده کمک میکند. همچنین مصرف این سبزی بعد از شیمیدرمانی و رادیوتراپی به کنترل حالت تهوع و استفراغ کمک میکند. همچنین نعناع حاوی ماده ای به نام منتول است که موجب کاهش زخم معده میشود.
2-تضمین سلامت دهان و دندان
همانگونه که گفتیم از اسانس نعناع برای محصولات زیبایی و سلامتی به خصوص در خمیردندان ها و دهانشویه ها استفاده میشود. نعناع میکروب کشی قوی دارد که میتواند باکتری های مضر دندان و لثه ها را از بین ببرد و از پوسیدگی دندان ها جلوگیری میکند. همچنین عطر خوب این گیاه موجب ایجاد احساس تازگی، طراوت و خوشبویی تنفس میشود. عادات بد عامل از بین رفتن دندان
3-آرامبخش
نعناع حاوی ماده ای بنام منوتل است. این گیاه موجب کاهش استرس، فشارهای ذهنی و تسکین درد میشود. استفاده از چای و دمنوش این گیاه موجب کاهش سردرد، آرامش ذهن و افزایش کیفیت خواب میشود.
4- درمان افسردگی
نعناع یک محرک طبیعی است از این رو استشمام اسانس این گیاه موجب کاهش اثرات افسردگی میشود و با فعال کردن ذهن موجب نیرویی بخش میشود و کارکرد مغز را بالا میبرد. سایر گیاهان درمان کننده افسردگی
5-درمان سرماخوردگی و آلرژی
گیاه نعنا حاوی ترکیبات آنتی اکسیدان و ضد التهاب است که رزمارینیک اسید نامیده میشود. مطالعاتی در مورد اثربخشی آن بر تسکین علایم آلرژی های فصلی بعنوان یک درمان طبیعی انجام شده است.
نعناع یک ضدالتهاب قوی است و از این رو موجب کاهش احتقان ناشی از سرماخوردگی میشود و با بهبود تنفس، علائم سرماخوردگی را کاهش میدهد. ماهیت ضد التهاب برگ های نعناع، به احتمال زیاد مناطق قرمز و متورم درون دستگاه تنفسی شما در مدت کوتاهی با خوردن یک نعناع تازه تسکین پیدا می کنند.
6-درمان بیماری های زنانه
یکی از خواص مهم نعناع کاهش دردهای ناشی از سندروم پیش از قاعدگی است. نعناع با خاصیت تسکین درد نفخ شکم، گرفتگی عضلات و خستگی ناشی از قاعدگی را درمان میکند. دمنوش نعناع با خواص ضداسپاسمی که گفته شد، کمک میکند تا شدت انقباضات عضلات دیوارههای رحم و به دنبال آن درد کاهش یابد.
7-لاغری
دمنوش نعناع میتواند در درمان بسیاری از مشکلات و بیماریها مؤثر و کارآمد باشد، از دست دادن وزن، در نتیجه سوختن کالری بیشتری است که فرد با ورزش و جایگزینی غذاهایی با کالری کم به جای غذاهایی با کالری زیاد به آن دست پیدا میکند. روشهای لاغری بدون ورزش در اینجا
8-خواص نعناع بر پوست
- نعناع پوست شمار را شاداب تر و روشن تر میکند.
- نعناع خاصیت ضد باکتری قوی دارد و دارای اسید سالیسیلیک است که هر دو به طور موثر از آکنه جلوگیری می کنند.
- خاصیت ضد التهابی این ماده باعث تسکین سوزش از پشه پشه و دیگر شرایط تشدید پوست می شود.
- نعناع با حفظ رطوبت در منافذ پوست از دهیدراته شدن پوست های خشک جلوگیری میکند.
- نعناع منافذ پوست را تمیز و جمع تر میکند و پوست شما سفت تر خواهد شد.
- نعناع با افزایش گردش خون از پیری و چین و چروک جلوگیری میکند.
ریسک ها و خطرات احتمالی
- مانند بسیاری از گیاهان، نعنا تاثیرات بدی برروی برخی افراد دارد.
- افرادی که علایم بازگشت اسید به مری یا ریفلاکس گاستروازوفاژیال که درمیان مردم به نام ترش کردن شناخته میشود را دارند، نباید از نعنا برای تسکین مشکلات گوارشی استفاده کنند. چون این میتواند موجب بدتر شدن علایم در این افراد بشود.
- مصرف بیش از حد روغن نعنا میتواند سمی باشد. منتول خالص هرگز نباید بصورت داخلی مصرف شود چون سمی است.
- روغن نعنا را در برروی صورت نوزادان یا بچه های کوچک اعمال نکنید چون موجب اسپاسمی که مانع تنفس میگردد میشود.
- افرادی که در گذشته سنگ کیسه ی صفرا داشته اند یا درحال حاضر دارند باید محصولات حاوی نعنا را با احتیاط مصرف کنند.
- قبل از مصرف نعنا یا روغن نعنا با پزشک مشورت کنید تا با داروهایی که مصرف میکنید تداخل نداشته باشند.
شیوه مصرف نعناع
1-آب نعناع
طرزتهیه
4 تا 5 برگ نعناع را بین انگشتان خود خرد کنید و روغن نعناع را بگیرید. در یک ظرف تمیز قرار دهید، یخ را به آن اضافه کنید و در صورت استفاده از آن، آب سرد را بریزیر و از آن لذت ببرید.
2- اسموتی
روش اول
موادلازم
- ۱۵ برگ نعنا
- ½ فنجان سیب سبز رنده شده
- ½ فنجان چای سبز
- ۲ تا ۳ برگ اسفناج
- ۱ فنجان یخ خرد شده
طرزتهیه
یخ خردشده را به همراه سیب سبز، چای سبز، برگهای اسفناج و نعنا، داخل بلندر (Blender) میریزیم. توجه کنید که ابتدا بلندر را با درجه کم روشن کرده و آرام آرام درجه آن را زیاد میکنیم تا ترکیب کاملاً یکدست شود. شما میتوانید چند قطره آب لیموی تازه به اسموتی خود اضافه کنید.
روش دوم(موهیتو)
موادلازم
- آب 3 پیمانه
- شکر سفید 1 و 1/2 پیمانه
- برگ نعناع تازه 2 پیمانه
- شربت لیمو 2 پیمانه
- آبلیمو 1 پیمانه
- سودا یا آب گازدار 8 پیمانه
طرزتهیه
- برای تهیه موهیتو نعناع ابتدا 2 پیمانه از 3 پیمانه آب را با شکر ترکیب کرده و داخل ظرف مناسبی ریخته، آن را به مدت 5 دقیقه داخل ماکروفر قرار دهید.
- نعناع را به آب اضافه کرده و خوب هم بزنید و اجازه دهید به مدت 5 دقیقه در همین حالت باقی بماند.
- بعد از 5 دقیقه، برگهای نعناع را از داخل ظرف بیرون آورده و خوب فشار دهید و کنار بگذارید.
- شربت لیمو، آب لیمو و 1 فنجان از آب باقی مانده را داخل پارچ بزرگی بریزید و خوب ترکیب کنید.
- حالا شربت نعناعی که در ابتدا تهیه کردید را به ترکیب بالا اضافه کنید.
- در نهایت آب گازدار را به مواد اضافه کرده و مخلوط کنید.
3-دمنوش و چای نعناع
روش اول (دمنوش)
- برای تهیه دمنوش نعناع 2 قاشق غذاخوری برگ نعناع تازه یا خشک شده را در یک قوری یا لیوان دمنوش بریزید.
- حالا یک لیوان بزرگ آب جوش به آن اضافه کنید و درب قوری یا لیوان دمنوش را روی آن قرار داده و اجازه دهید به مدت 10 الی 15 دقیقه دم بکشد،
- سپس در فنجان بریزید و میل کنید، در صورت تمایل میتوانید دمنوش نعناع را با کمی عسل یا نبات شیرین کنید.
روش دوم(چای نعناع یخ)
- در یک قابلمه روی شعله متوسط، 4 فنجان آب بریزید و 30 عدد برگ تازه نعناع را به آن اضافه کنید تا به جوش بیاید.
- وقتی آب به جوش آمد، اجازه دهید تا 5 دقیقه به همان حالت بماند و جوش بخورد، سپس اجاق را خاموش کنید.
- برگهای نعناع را جدا کنید و عصاره به دست آمده از جوشانده آن را در یک بطری بریزید و چند قطعه یخ به آن اضافه کنید تا آن را خنک کند، اگر تمایل داشتید، کمی آبلیمو یا عسل هم به آن اضافه کنید.
4-ماسک پوست
روش اول: موز و نعناع
- دو قاشق غذاخوری موز له شده را با 10 برگ نعناع له شده ترکیب کنید. تا یک مخلوط صاف تشکیل شود.
- این مخلوط را روی صورت خود بمالید، بگذارید 15 تا 30 دقیقه بماند.
روش دوم: لیمو و نعناع
- 10 برگ نعناع را با هاون و دسته هاون خرد کنید و عصاره لیمو را اضافه کنید.
- این مخلوط را بر روی آکنه، زخم آکنه و مناطق مستعد جوش پوست خود بمالید.
- بگذارید 15 دقیقه بماند.
- سپس با آب سرد بشوئید.
روش سوم: اسکراب شیر، عسل، جو، خیار و نعناع
مواد لازم
- 1 قاشق غذاخوری جو
- 10 – 12 برگ نعناع
- 1 قاشق چایخوری عسل
- 2 قاشق چایخوری شیر
- نیم سانت خیار
طرز تهیه
- خیار را رنده کنید و برگ های نعناع را له کنید.
- تا زمانی که یک مخلوط نرم شود تمام مواد را با هم ترکیب کنید.
- این مخلوط را روی صورت خود بمالید و بگذارید برای حدود 7 دقیقه خشک شود.
- بعد از 7 دقیقه، به آرامی صورت خود را با حرکات دایره ای تمیز کنید تا سلول های مرده پوست را از بین ببرید.
- به مدت 2 تا 3 دقیقه پوستتان را با این اسکراب تمیز کنید و سپس صورت خود را با آب سرد بشویید.
5-روغن نعناع
روش اول: ماسک روغن نعناع و روغن نارگیل
برای درمان سریع تر آفتاب سوختگی 2-3 قطره روغن نعناع را با نصف قاشق چای خوری روغن نارگیل مخلوط کنید و آن را به صورت مستقیم بر روی پوست خود بمالید و به آرامی ماساژ دهید.
روش دوم: روغن نعناع و روغن زیتون و نمک
4 قطره روغن نعناع را با 2 قاشق غذاخوری روغن زیتون و 3 قاشق چای خوری نمک خوراکی ترکیب کنید و به صورت حرکات دایره ای بر روی پوست صورت بمالید و سپس با آب گرم بشویید.
روش سوم: ماسک مو با روغن نعناع
2-3 قطره روغن نعناع را به آرامی و به مدت 10 تا 15 دقیقه بر روی مو ها و پوست سر ماساژ دهید و سپس با آب گرم و شامپو خوب بشویید.