تستوسترون در بدنسازی، زمان تزریق، انواع، عوارض، قیمت و همه نکات مهم

تستوسترون یکی از هورمونهای مهم در بدن انسانهاست که در آقایان به نسبت خیلی بیشتر از خانم ها تولید می گردد. در این مطلب ما از چندین مجله معتبر پزشکی از سرتاسر دنیا و نظرات کاربران مختلف، بهره گرفته ایم و اطلاعات دقیق و مهم در مورد تستوسترون زمان تزریق، انواع، عوارض، قیمت و همه نکات مهم را به شما معرفی می کنیم.

تستوسترون یکی از مهمترین هورمون های بدن برای رشد، ترمیم و تکامل است. همچنین در درمان پزشکی برای مردان استفاده می شود. اگر سعی دارید به طور طبیعی سطح تستوسترون را بالا ببرید یا مصرف مکمل تستوسترون را افزایش دهید، هیچ گاه خودسرانه عمل نکنید! در اینجا به شما آموزش کامل درباره هورمون تستوسترون می دهیم.

تاریخچه جالب تستوسترون

فرض کنید در کنفرانس علمی که در سال ۱۸۸۹ در پاریس برگزار شد حضور دارید. همکار پیرمرد ۷۲ ساله شما دکتر چارلز براون-سکوارد می گوید، پیشرفت های معجزه آسای فیزیکی، ذهنی و حتی افزایش طول پرتاب ادرارش بعد از تزریق ترکیب خون، اسپرم و مایع استخراج شده از بیضه‌های سگ و خوک، رخ داده است. چندش‌آور است نه؟ ظاهراً در سال ۱۸۸۹ اینطور نبوده است.

اکسیر حیات براون- سکوارد تا اواخر همان سال بیش از ۱۲۰۰۰ بار توسط پزشکان برای بیماران تجویز شد. در سال 1935 این هورمون ضد پیری، انرژی زا و کارآمد تستوسترون نام گرفت. در همان سال دو پژوهشگر، لئوپولد روزیکا از سوئیس و آدولف باتفانت از آلمان کشف کردند که چگونه می توان آن را برای تجاری ‌سازی ترکیب کرد و بعد مشترکا موفق به دستیابی به جایزه نوبل شیمی شدند.

از آن زمان تاکنون، این هورمون‌ به یکی از داروی های بحث برانگیز و پرطرفدار در سلامت، تناسب اندام و ورزش تبدیل‌ شده است؛ اما خوشبختانه دیگر این هورمون از سگ‌ ها استخراج نمی شود.

حتماً بخوانید: کلومیفن در بدنسازی –طرز مصرف، عوارض جانبی و همه نکات مهم

تستوسترون چیست و چگونه تولید می‌شود؟

ازنظر شیمیایی، تستوسترون یک استروئید است. ازنظر بیولوژیک، هورمون جنسی مردانه (مرد) است. در نظر قانون، تستوسترون دارویی است که بدون نسخه امکان فروش ندارد به عنوان مثال در ایالات متحده آمریکا، انگلستان، کانادا و استرالیا. در کشور های مکزیک و تایلند فروش آزاد است و نیاز به نسخه ندارد.

مردان و زنان هر دو تستوسترون تولید می‌کنند، مردان بالغ روزانه ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم و زنان بالغ حداقل ۱۰ برابر کمتر از مردان تستوسترون تولید می کنند. در مردان، تقریباً ۹۵ درصد تستوسترون در گروهی از سلول‌های واقع در بیضه ‌ها تولید می‌شود. در زنان هم حدود ۵۰ درصد آن در تخمدان ‌ها تولید می شود. غدد فوق کلیوی منبع دیگر تولید تستوسترون در مردان و زنان است.

بدن تستوسترون را با روش های دیگری هم تولید می کند. هورمون از دی هیدرواپی آندروسترون (DHEA) در بافت هم تولید می شود، اما تنها یک درصد از تستوسترون بدن را تولید می کند که در غلظت های مختلف هورمون تأثیر می گذارد.

سطح استاندارد تستوسترون چقدر است؟

• سطح تستوسترون در طول روز تغییر می کند.
• در مردان صبح‌ ها غلظت تستوسترون بیشتر است و به‌تدریج و در طول روز کاهش می‌یابد.
• تولید تستوسترون طبیعی توسط هورمون گنادوتروپین که در هر ۱ تا ۳ ساعت ترشح می ‌شود کنترل می‌گردد.
• میانگین تستوسترون در مردان ۱۹ تا ۳۹ ساله بین ۲۶۴ تا ۹۱۶ نانوگرم در دسی لیتر است.
• در زنان بالای ۱۹ سال، بین ۸ تا ۶۰ نانوگرم در دسی لیتر است.

از این مقدار ۲۵ درصد از نوع بیولوژیکی فعال، ۲ تا ۳ درصد به‌ عنوان تستوسترون آزاد و بقیه در پیوند با آلبومین است. مقدار باقی مانده با یک پیوند سخت به پروتئینی که گلوبولين متصل شونده به هورمون هاي جنسی (SHBG) نام دارد می‌ چسبد.

حتما بخوانید: سوستانون در بدنسازی، عوارض، قیمت، بهترین مارک ها و همه نکات مهم

استروژن SHBG را در بدن افزایش می‌دهد، در حالی که تستوسترون و سایر آندروژن ها معمولاً SHBG را کاهش می‌دهند؛ بنابراین می‌توان سطح تستوسترون را در رنج سالم و طبیعی نگه داشت، اما اگر درصد بالایی از آن در پیوند با SHBG باشد، سطح تستوسترون در بدن کاهش می‌یابد.

آزمون تستوسترون با طول انگشتان: روش غیرمعمول اما به طرز شگفت آوری معتبر برای ارزیابی اینکه آیا شما با سطح بالای تستوسترون به دنیا آمده اید، نگاه کردن به دست راست است. کف دست را روی میز قرار دهید، ببینید آیا انگشت انگشتریتان از انگشت اشاره بلندتر است یا خیر. اگر بلندتر باشد هنگام رشد به‌اندازه کافی تستوسترون دریافت نموده و گیرنده های آندروژن شما به خوبی کار می کردند.

همچنین بخوانید: کره بادام زمینی، خواص، مضرات، استفاده برای چاقی، بدنسازی و بهترین مارک

تستوسترون چه‌کاری انجام می‌دهد؟

تستوسترون می تواند به‌راحتی وارد سلول‌ها شود و به گیرنده ‌های آندروژن که مستقیما بر هسته سلول اثر می گذارند، متصل شود. همچنین می‌ تواند به عنوان پرو هورمون در غدد جنسی و بافت‌ هایی مانند پوست، فولیکول‌ های مو و چربی ظاهر شود. به ‌عنوان‌ مثال، هنگامی که آنزیم ۵- آلفا ردوکتاز موجود باشد مثلاً در پروستات یا پوست، تستوسترون به آندروژن دی هیدروتستسترون DHT تبدیل می شود.

در بافت چربی، آنزیم آروماتاز تستوسترون را به استروژن تبدیل می کند. به‌ عبارت ‌دیگر هر چه بافت چربی بدن بیشتر باشد، استروژن بیشتری از تستوسترون تولید می شود. در برخی موارد هر دو رخ می دهند : testosterone به طور مستقیم بر روی بافت عمل می کند، بلکه به عنوان یک prohormone با تبدیل به متابولیت های آندروژن یا استروژن به عمل می آید.

تأثیر تستوسترون در بزرگسالان

• عضلات:  سنتز پروتئین را افزایش داده و حجم و قدرت عضله را زیاد می کند.
• چربی بدن: جذب بیش ‌ازحد چربی و ذخیره آن را کاهش می دهد و تعداد گیرنده ‌های بتا آدرنرژیک را افزایش می دهد.
• مغز:  بهبود قدرت شناخت، حافظه، میل جنسی و احساسات را تحت تاثیر قرار می دهد.
• قلب: جریان خون و سلامت سیستم قلبی و عروقی را بهبود می بخشد.
• استخوان: تولید گلبول قرمز و رشد استخوان را افزایش می دهد و تراکم استخوان را حفظ می کند.
• اندام جنسی مردان: از تولید و زنده ماندن اسپرم پشتیبانی می کند، باعث رشد آلت جنسی و عملکرد نعوظ می شود.
• پوست:  بهبود تولید کلاژن و رشد مو.
• کلیه‌ها:  اریتروپویتین (EPO) که باعث ساخت گلبول قرمز می‌شود را تولید می کند.

‌علاوه بر این تستوسترون باعث افزایش فاکتور رشد مانند انسولین (IGF-1) شده و سطح تستوسترون مناسب باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش مرگ و میر ناگهانی، کاهش چربی بدن و افزایش میزان متابولیسم می‌شود.

در مردانی که سطح تستوسترون پایینی دارند، مصرف مکمل‌های تستوسترون باعث افزایش انرژی، حجم عضلات، میل جنسی، تراکم استخوان، کاهش چربی بدن، جلوگیری از افسردگی و کاهش مشکلات دستگاه ادراری می شود. تحقیقات نشان داده اند که استفاده از ژل ترمورال تستوسترون یک بار در روز توسط بیماران فیبرومیالژیا می تواند درمانی مؤثر علیه درد مزمن باشد.

تأثیر بر چربی بدن، وزن و ترکیب بدن

تستوسترون پایین در مردان باعث افزایش میزان چربی بدن و وزن، کاهش مصرف کالری و حساسیت به انسولین می ‌شود. در زنان داشتن سطح تستوسترون بالا این تأثیرات منفی را می ‌گذارد.

به ‌طور کلی در هر دو جنس، تستوسترون مستقیم روی سیستم عصب مرکزی (مغز و نخاع) تأثیر می گذارد و باعث کاهش کالری و حفظ سطح قند خون می‌شود.

به ‌عنوان ‌مثال وقتی‌که 6 ماه و هر هفته به مردان بین ۲۱ تا ۳۷ ساله‌ که سالم بودند ولی ورزش نمی‌کردند، ۲۰۰ میلی‌گرم تستوسترون تزریق شد، سطح تستوسترون به میزان ۹۱.۱ درصد افزایش یافت. وزن بدون چربی بدن تا ۹.۶ درصد افزایش و چربی بدن تا ۱۶.۲ درصد کاهش یافت.

حتما بخوانید: قرص تریامترن اچ برای چیست؟ طرز استفاده، نکات بدنسازی و موارد مهم

نتایج ۵۹ مطالعه که شامل بیش از ۵۰۰۰ نفر می شود، نشان داد که افراد جوان‌تر بیشترین مقدار کاهش گلوکز خون را در پاسخ به استفاده از تستوسترون تجربه کردند. تحقیقات همچنین نشان دادند که مصرف تستوسترون باعث افزایش توده عضله بدن و کاهش چربی بدن می شود.

مطالعاتی که بر روی بیش از 1000 بزرگسال سالم انجام شد اثرات مشابهی را گزارش کرده اند که به طور معمول 2/6 درصد چربی بدن کاهش و 7/2 درصد میزان توده عضلات بدن در پاسخ به مصرف تستوسترون افزایش می یابد.

تأثیر بر عملکرد عضلانی

اگرچه بسیاری از مزایای تستوسترون تولید شده در بدن، به علت تبدیل آن به آندروژن یا استروژن است، اما در عضلات اینطور نیست. تستوسترون به طور مستقیم به رشد عضلات کمک می کند، به همین دلیل استروئید آنابولیک نامیده می شود حتی زمانی که بدن استروئید تولید می کند.

تستوسترون چگونه عضلات را بزرگ تر می کند: نظریه غالب در این زمینه این است که تستوسترون باعث فعال‌سازی و افزایش « سلول‌های ماهواره‌ای» در فیبرهای عضلانی می‌شود. پس از فعال شدن، این سلول‌های پیش گیرنده می توانند به فیبرهای موجود در عضلات تبدیل و باعث بزرگ‌تر شدن آن‌ها شوند (هیپرتروفی). سلول‌های ماهواره ای می توانند باهم ترکیب شوند و فیبرهای عضلانی جدید (هایپرپلازی) ایجاد کنند.

علاوه بر این، تستوسترون تعداد مراکز کنترل (myonuclei) را درون فیبرهای عضلانی افزایش می دهد. با بروز این حالت و تمرین مرتب بدنسازی حساسیت گیرنده ‌های آندروژن افزایش می یابد و تأثیر تستوسترون روی عضله و عملکرد آن به طور قابل توجهی افزایش می یابد.

تستوسترون ضد کاتابولیک است زیرا باعث انسداد هورمون‌های کاتابولیک مانند کورتیزول است. تستوسترون هم استروئید آنابولیک و هم ضد کاتابولیک است که باعث می‌شود تستوسترون ساخت و نگهداری توده عضلانی و سرعت ریکاوری بعد از تمرین را افزایش دهد.

چگونه تستوسترون باعث تقویت عضلات می شود: تا همین اواخر، تصور می شد که تستوسترون در بدنسازی تنها با بزرگ‌ کردن عضلات باعث قدرتمند شدن آن‌ ها می ‌شود. با این‌ حال، معلوم شد که تستوسترون باعث افزایش میزان کلسیم آزاد شده درون سلول می ‌شود که در نتیجه قدرت انقباض عضله افزایش می یابد. همچنین مشخص شد که DHT (دی هیدرات تستوسترون) مستقیما باعث بهبود قدرت انقباض عضلات در حدود 24 – ۳۰ درصد می‌شود.

تستوسترون چگونه استقامت را بهبود می بخشد: مردم فقط دنبال عضله سازی با تستوسترون نیستند. تستوسترون با افزایش EPO باعث تولید گلبول قرمز می‌شود. هرچه گلبول قرمز بیشتر باشد، ظرفیت حمل اکسیژن در خون و عضلات بیشتر می شود. تزریق تستوسترون در جوندگان نشان داد چربی سوزی و تولید انرژی (میتوکندری) درون سلول‌ها افزایش می یابد. اگر همین نتایج در انسان‌ها هم مشاهده شود، می‌تواند زمینه ای برای تحقیقات در حوزه پیری ایجاد کند.

چگونه تستوسترون عملکرد ورزشی را بهتر می کند: تا زمانی که سطح تستوسترون در محدوده طبیعی باشد، تأثیر مثبتی روی عملکرد ورزشکاران مرد ندارد. نمونه خون جمع‌آوری‌ شده از ورزشکاران حرفه‌ای مرد و زن در سطح جهانی در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ نشان داد که در مردان، ورزش‌های دومیدانی مقدار تستوسترون را افزایش می دهد، اما در ورزش‌های پرتابی این مقدار کاهش پیدا می کند. در هیچ‌ مورد پیش‌بینی عملکرد ورزشکار امکان پذیر نبود.

از طرف دیگر در زنان، افراد دارای تستوسترون آزاد، بیشتر در رشته ‌های دو ۴۰۰ متر و ۸۰۰ متر، پرتاب چکش و پرش ارتفاع نسبت به افراد دارای سطح تستوسترون پایین‌تر، بین ۱٫۸ تا ۴٫۵ درصد بهتر عمل کردند.

تأثیر بر سلامت جنسی و باروری

با در نظر گرفتن نقش هورمون تستوسترون در رشد جنسی و باروری مردان، مکمل‌های تستوسترون نشان داده ‌اند که عملکرد فعالیت‌های جنسی در مردان را بهبود می دهند. محققان فواید تستوسترون در سلامت جنسی مردان را در پنج مورد خلاصه کرده‌اند:

• فیزیولوژیکی: تستوسترون نیتریک اسید را تحریک کرده و باعث افزایش فشارخون می شود.
• ساختار: تستوسترون باعث می‌شود که آلت تناسلی مردانه کارکرده و عملکرد درستی داشته باشد.
• عصبی: تستوسترون بافت هایی که درگیر در فعالیت جنسی هستند را بهبود می بخشد و جریان های ضروری مورد نیاز را فراهم می‌کند.
• آنتاگونیست: تستوسترون جلوی فعالیت آنزیم دخیل در از بین رفتن حالت نعوظ را می‌گیرد.
• حمایتی: تستوسترون به مقابله با اثرات نامطلوب بر عملکرد جنسی که با چاقی، دیابت و پیری همراه است، کمک می کند.

با این‌ حال مصرف تستوسترون با دوز های بالا می‌تواند باعث ناباروری مردان شود. مصرف دوز بالای تستوسترون به ‌عنوان یک ‌راه ضد باروری بین ۷۰ تا ۹۰ درصد قابل اعتماد است. این درصد اطمینان از مصرف قرص ضد بارداری در زنان کمتر است. اگر چه ناباروری حاصل از مصرف تستوسترون با گذشت ماه ها یا سال ها بعد از عدم مصرف از بین می ‌رود، اما مصرف طولانی ‌مدت می‌تواند باعث نا باروری دائمی گردد.

مصرف تستوسترون در زنان با میل جنسی پایین یا در دوران یائسگی، روشی ایمن و مفید برای افزایش میل جنسی، لذت و ارگاسم است. تنها تأثیر جانبی این درمان ایجاد آکنه است.

تأثیر بر مغز

شایع ترین تأثیر تستوسترون بر مغز افزایش روحیه پرخاشگری و تصمیم‌گیری پرخطر است. هر چه جنین بیشتر در معرض تستوسترون قرار بگیرد و یا در دوران بلوغ و نوجوانی تستوسترون مصرف کند، احتمال اینکه فرد دچار کمبود مهارت ‌های خاص اجتماعی مانند همدلی یا دلسوزی شود افزایش می‌یابد. همچنین ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهند.

تحقیقات روی انسان ها و حیوانات نشان داده است که وقتی مکمل تستوسترون در دوران نوجوانی استفاده شود، امکان ابتلا به پرخاشگری (شروع از دوران بلوغ و پایان تا حدود 27 سالگی در اکثر مردان و زنان) افزایش می یابد.

به‌طورکلی، مردانی که دارای سطح طبیعی تستوسترون بالاتری نسبت به بقیه هستند، حافظه بهتری دارند. این خاصیت باعث شده است که محققان ارتباط بین تستوسترون و آلزایمر را مورد مطالعه قرار دهند. نتیجه تحقیقات نشان داده است که تجویز تستوسترون در مردان دارای سطح پایین تستوسترون، توانایی‌های مغز را بهبود می بخشد.

تأثیر بدنسازی بر سطح تستوسترون

به‌طورکلی، تمرینات بدن سازی بالاتر از توانایی، می‌تواند تولید تستوسترون را تحریک کند.

اگر معمولاً با انجام ۵ ست و ۵ تکرار پرس سینه و استراحت ۲ دقیقه‌ای بین هر ست خسته می‌شوید، کاهش وزنه‌ها تا زمانی که بتوانید تکرارهای ۱۰ تا ۱۲ تایی در هر ست انجام دهید می‌تواند حجم نسبی تمرین بدنسازی و ترشح تستوسترون را افزایش دهد.

همین رویکرد را می توان در دویدن، دوچرخه ‌سواری و تمرینات پرشی و قدرت بالا هم اعمال کرد. کار بیشتری در زمان کمتری انجام دهید تا تستوسترون بیشتری در بدن ترشح شود. بعد از اینکه بدن با شرایط سازگار شد باید در برنامه خود تغییری ایجاد کنید تا ترشح تستوسترون تغییر نکند. به‌ عبارت ‌دیگر اگر می‌خواهید با بدنسازی بیشترین تأثیر را روی تستوسترون بگذارید باید به‌صورت منظم تمرینات را تغییر دهید.

تحقیقات نشان داده که بدنسازی در روز نسبت به صبح تحریک بهتری برای رشد تستوسترون محسوب می‌گردد. بهترین توصیه این است که زمانی تمرین کنید که سطح انرژیتان بالا بوده و بتوانید تمرینات را با حجم زیاد و شدت بالا انجام دهید.

همچنین بخوانید: اکسی توسین (هورمون عشق)، تاثیر بر زنان و مردان، عوارض و نکات مهم

تأثیر سبک زندگی بر سطح تستوسترون

تستوسترون بدون دلیل «پادشاه هورمون ‌ها» نام‌گذاری نشده است. رقابت، پیروزی، احساس پیروزی، دستیابی به اهداف و یا حتی حس غلبه بر دیگران باعث افزایش تستوسترون می‌گردد. اگر اعتماد به ‌نفس نداشته باشید سطح تستوسترون بدنتان کاهش می یابد.

همین‌که مایل به برد باشید به این معنا نیست که هورمون تستوسترون بدنتان افزایش می‌یابد. قرارگیری در شرایط تنش ‌زا و ترشح مقدار زیادی کورتیزول باعث می‌شود که تستوسترون افزایش یابد. برای مثال، در مسابقه تنیس داشتن اعتماد به ‌نفس قبل مسابقه باعث افزایش سطح تستوسترون می شود. اگر نتیجه مسابقه برد باشد میزان این تستوسترون چند برابر می‌شود. همین شرایط در جودو هم نتایج مشابهی را ایجاد می‌کند.

تستوسترون و استفاده از تنباکو: به دلیل داشتن نیکوتین باعث افزایش سطح تستوسترون کل و تستوسترون آزاد می‌شود. هنوز مشخص نیست که مصرف سیگارهای الکترونیکی، آدامس نیکوتین دار یا تنباکو جویدنی همین خاصیت را دارد یا نه.

البته نباید مضرات قلیان و سیگار را فراموش کرد و به دلیل افزایش نسبی تستوسترون آن‌ها را مصرف نمود. ضرر آن ها به ‌مراتب بسیار بیشتر از فواید احتمالی آن‌هاست.

روش حفظ طبیعی سطح تستوسترون

در مردان، افزایش سن عامل کاهنده تستوسترون محسوب می‌شود. به ‌مرور زمان و بعد از سن ۳۰ سال در هر دهه تستوسترون کل کاهش و SHBG افزایش می ‌یابد. مسلماً نمی ‌توانید سن خود را تغییر دهید اما با مدیریت چند جنبه از زندگی خود می‌توانید ترشح تستوسترون را افزایش دهید:

عدم مصرف الکل: مصرف الکل تأثیر منفی روی سطح تستوسترون می‌گذارد، اما باعث افزایش نسبت تستوسترون به کورتیزول می‌شود، به این دلیل که الکل حس اعتماد به ‌نفس کاذب ایجاد می کند و موقتا استرس را کم می کند.

کنترل استرس : استرس کرونیک مثل تمرین بیش‌ از حد، باعث کاهش تستوسترون و افزایش نسبت آنابولیک به کاتابولیک هورمون ‌های تستوسترون به کورتیزول می‌گردد. تمرین بیش ‌از حد تأثیر منفی روی سطح تستوسترون دارد.

عدم رژیم گرفتن بیش‌ از حد: برای حفظ سطح تستوسترون در بالاترین حد خود، نباید مدت طولانی رژیم‌ های کم‌ کالری بگیرید. در این حالت برخی از چربی ‌ها و پروتئین ‌ها، گیرنده ‌های آندروژن درون عضلات را افزایش داده که نتیجه آن حذف تستوسترون از جریان خون است.

مصرف پروتئین بعد از بدنسازی: نتایج تحقیقات نشان داده است که مصرف پروتئین وی پس از بدنسازی مقدار تستوسترون را در سلول های عضلانی تا مدت ۶ ساعت بعد از تمرین افزایش می دهد.

عدم انجام تمرینات استقامتی بیش ‌از حد: انجام تمرینات استقامتی سنگین و طولانی مدت باعث کاهش سطح تستوسترون می شود. در حالی که تمرینات استقامتی متوسط تأثیر خاصی روی سطح تستوسترون ندارند. در کل با افزایش مسافت و انرژی در تمرینات استقامتی سطح تستوسترون کاهش می‌یابد.

لاغر بمانید: تحقیقات روی دو قلو ها نشان داده است که افزایش چربی بدن، باعث کاهش سطح تستوسترون کل و تسریع در دسترس می شود.

چه عوامل دیگری از شیوه زندگی می تواند سطح تستوسترون را کاهش دهد؟

چند مورد دیگر هم ‌روی سطح تستوسترون تأثیر می‌گذارند.

تشکیل خانواده: به نظر نمی رسد که این قضیه فقط مربوط به مردان باشد. در زنان هم ازدواج و داشتن بچه‌ باعث کاهش تستوسترون نسبت به زنانی که چند سال از ازدواجشان گذشته و بچه بزرگتر دارند، می‌شود. به نظر می‌رسد حس رقابت روی فرزند آوری بر سطح تستوسترون تأثیرگذار است. خبر بد برای خانواده ‌ها این است که سطح تستوسترون مردان بعد از طلاق افزایش می‌ یابد.

تماشای ورزش مورد علاقه: مشاهده برد یا باخت تیم مورد علاقه هم‌ روی سطح تستوسترون تاثیر می گذارد. دقیقاً همان‌طور که برد یا باخت شخصی روی آن تأثیر می‌گذارد.

استرس، بیماری و آسیب: استرس باعث می‌شود که سطح تستوسترون کاهش یابد. آسیب ‌دیدگی، بیماری های جدی و عمل جراحی هم تأثیر منفی روی میزان ترشح تستوسترون می‌گذارند. تحقیقات نشان داده اند که تجویز هورمون تستوسترون تزریقی در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های ارتوپدی و جراحی‌های دیگر باعث می‌شود سرعت ریکاوری و بهبود بافت آسیب‌دیده افزایش یابد.

آلودگی با مواد شیمیایی: مشخص‌شده است که بسیاری از ترکیبات شیمیایی باعث کاهش تستوسترون و گیرنده‌های آندروژن می‌شوند. به ‌عنوان ‌مثال، تقریبا تمام مواد شیمیایی مورد استفاده برای جلوگیری از اشعه ماوراء بنفش، ترشح تستوسترون را کاهش می ‌دهند. برخی از مواد مورد استفاده در آفت کش ها، پلاستیک، رزین‌ها و سایر ترکیبات پیوندی در مایعات شستشو، رنگ و یا لباس باعث کاهش تستوسترون می شوند.

علائم سطح تستوسترون پایین چیست؟

برخی از علائم تستوسترون پایین عبارت‌اند از:

در مردان و زنان

• خستگی
• افسردگی
• از دست دادن میل جنسی
• از دست دادن لذت رابطه جنسی (مخصوصا در خانم ‌ها)
• از دست دادن تمرکز
• از دست دادن حجم عضلانی و قدرت آن
• کاهش حس خوب بودن
• کاهش موهای بدن
• افزایش چربی بدن
• تغییر خلق ‌و خوی
• افزایش خشونت
• اختلال خواب

حتما بخوانید: تقویت و افزایش نعوظ در مردان با کمک 6 داروی گیاهی (قطعی و پایدار)

فقط در مردان

• مشکل در ایجاد و حفظ حالت نعوظ
• از بین رفتن نعوظ صبح یا شب
• بزرگی بافت سینه (ژنیکوماستی)
• احساس برافروختگی

روش افزایش تستوسترون با درمان

تستوسترون را به چند طریق می‌توان مصرف کرد، از طریق تزریق، ژل پوستی، برچسب، کاشت زیرپوست به‌صورت کپسول، اسپری در کانال تنفسی و یا به صورت مکیدن قرص.

هرکدام از این روش‌ها مزایا و معایبی دارند. به ‌عنوان ‌مثال، ژل تستوسترون و سایر روش ‌های جذبی از طریق پوست نباید توسط والدین کودکان و نوجوانان مصرف شود، زیرا به دلیل شستشوی لباس‌ ها، اتاق خواب مشترک، حوله و سایر لباس‌ها ممکن است باعث انتقال آن به سایر افراد شود.

مکمل تستوسترون نباید توسط زنان باردار و یا زنانی که قصد بارداری دارند مصرف شود. به‌ طور کلی مردانی که می ‌خواهند پدر شوند و یا سابقه خانوادگی سرطان ‌های مرتبط با گیرنده‌های آندروژن دارند هم نباید تستوسترون مصرف کنند.

عوارض جانبی مصرف زیاد تستوسترون

• افزایش آکنه
• درد یا ورم در ناحیه تزریق
• بزرگ شدن سینه‌ها در مردان
• خشونت و کج خلقی (در یک نفر از هر 200 نفر)
• خطر سکته قلبی (مصرف خیلی زیاد)
• بیماریهای کلیه
• بیماری های کبد
• کچلی
• ناباروری دائمی
• اختلال در عملکرد نعوظ
• کوچک شدن بیضه ‌ها
• عرق کردن بیش ‌از حد

دقت کنید هیچ ارتباطی بین مصرف تستوسترون و افزایش خطر سکته قبلی یا افزایش مرگ‌و میر ناشی از آن وجود ندارد. همچنین بالا بودن طبیعی سطح تستوسترون و یا تستوسترون درمانی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات در مردان نمی‌شود.

به طور خاص در زنان:

• بروز آکنه
• تغییر همیشگی صدا
• کچلی
• افزایش موهای صورت
• بزرگ شدن اندام جنسی
• کوچک شدن سینه
• افسردگی و نازایی

آیا باید نگران سطح تستوسترون بدنم باشم؟

اگر نگران هستید و یا احساس می‌کنید که سطح هورمون در بدنتان کم است، میزان تستوسترون خود را توسط پزشک متخصص اندازه‌گیری کنید. معمولاً پزشکان سطح تستوسترون کلی بدن را که شامل تستوسترون آزاد و تستوسترون پیوندی است اندازه‌گیری می‌کنند. این مقدار شروع خوبی برای تصمیم‌ گیری در مورد اقدامات بعدی شماست.

اگر تستوسترون پایینی ندارید و یا مشکلی در گیرنده‌های آندروژن بدنتان وجود ندارد، نیازی به استفاده از تستوسترون مکمل ندارید. همین‌ که سعی کنید به ‌صورت طبیعی ترشح هورمون را افزایش دهید کافی است. همچنین تا جای امکان از عواملی که سطح تستوسترون را کاهش می‌دهند دوری‌کنید.

حتما بخوانید: درمان آکنه با روشهای علمی ثابت شده (بجای روشهای خانگی)

تنها اگر احساس می‌کنید که باید تستوسترون مصرف کنید به پزشک متخصص مراجعه کنید نه یک فرد هیکلی غریبه در باشگاه. هیچ توصیه‌ای را غیر از توصیه پزشک قبول نکنید.