در کتب قديم به گل گاوزبان ” لسان الثور” مي گويند گلگاوزبان، گیاهی است علفی و یکساله که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر میرسد، ساقه آن شیاردار و خاردار و برگهای آن ساده و مخملی، و پوشیده از تارهای خشن است که هنگام چیدن گیاه، گزیدگی ملایمی در دستها احساس میشود.
این گیاه بهصورت خودرو در دامنههای البرز میروید و با آنچه در سایر نقاط ایران و جهان میروید کاملاً متفاوت است، گیاه مشابه گلگاوزبان، «گاوزبان» است که در آمریکا و اروپا و برخی نقاط ایران مثل تبریز و اصفهان میروید. طبیعت گلهای تازه این گیاه گرم وتر و گرمی آن به اعتدال نزدیک است و زمانی که گل خشک میشود از رطوبت آن کاسته میشود.
حتما بخوانید: 9 تا از بهترین روشهای گیاهی-طبیعی آرامش اعصاب که از نظر علمی کاملا ثابت شده اند
ترکیبات شیمیایی و مواد معدنی
- نیترات پتاسیم
- رزینها
- مالات کلسیم
- منگنز
- اسید فسفریک
- فلاونوئید
- آنتو سیانین
- اسید گاما لینولئیک
- کولین
- ویتامین های B
- ویتامین C
- منیزیم
- کلسیم
- آهن
- پتاسیم
خواص درمانی گل گاوزبان
1-کلیه
گل گاوزبان به دلیل خواص ادرار آور طبیعی که دارد، به عنوان یکی از بهترین گیاهان دارویی برای سم زدایی بدن و به ویژه کلیه ها محسوب می شود؛ دمنوش گل گاوزبان به درمان التهاب و ورم کلیه کمک می کند و برای رفع بی اختیاری ادراری مفید می باشد.
2- پیشگیری و درمان سرماخوردگی و بیماریهای تنفسی
این گیاه به دلیل داشتن ویتامین C دارای خواص ضد سرماخوردگیست. همچنین در درمان سرفههای مزمن، وقفههای تنفسی و آسم خفیف بسیارمفید است. در طب سنتی از این گیاه به عنوان نرم کننده سینه، برطرف کننده تنگی نفس و التیام دهنده گلودرد استفاده میشود.
3- تقویت اعصاب و روحیه
از معروفترین خواص گل زبان، تقویت سیستم عصبی، رفع استرس و اضطراب است. گل گاو زبان غم و غصه، دلهره وحشت را از بین میبرد و افسردگی را کاهش میدهد. متخصصان طب سنتی از این گیاه برای کمک به درمان کسانی که با خود حرف میزنند، استفاده میکنند. همچنین خوردن دمنوش این گیاه نشاط آور است و رنگ چهره را شاداب و باز میکند.
4- پیشگیری از سرطان و روماتیسم
گل گاو زبان حاوی مقادیر بالایی از مواد آنتیاکسیدان و ضد التهاب است و در پیشگیری و درمان سرطان موثر است. تحقیقات نشان داده این گیاه حاوی منیزیم است و میتواند از شدت بیماری سرطان پانکراس کم کند. گل گاو زبان خاصیت ضد التهاب دارد و برای برطرف کردن درد و روماتیسم، میتوان ضماد برگ گل گاوزبان را روی مفصلها گذاشت.
5- کاهش تب
مصرف دمنوش گل گاو زبان برای معالجه تبهای دانهای مانند سرخک، مخملک و آبله مرغان بسیار مفید است.
حتما بخوانید: عرق سنبل الطیب چه فواید و عوارضی دارد؟ ترکیب آن با گل گاو زبان چطور؟
6- تصفیه خون
تصفیه و تمیز کردن خون از خواص گل گاو زبان است. همچنین میان گل گاو زبان و فشار خون رابطه مستقیمی وجود دارد و برای بیماران قلبی عروقی مفید است، با این وجود زیادهروی در مصرف آن میتواند خطراتی را به همراه داشته باشد.
7- درمان برفک دهان
گل گاو زبان دردرمان جوش هاي چرکي دهان اطفال، برفک، سستي بيخ دندان و رفع حرارت دهان نافع است. جویدن برگ تازه گل گاو زبان برای درمان جوشهای چرکی دهان اطفال، برفک دهان و رفع عوارض ناشی از گرمی و حرارت دهان مفید است.
8- قاعدگی و پریود شدن
گفته می شود که مصرف بیش از پنج روز متوالی دمنوش گل گاوزبان، می تواند باعث پریود شدن زنان شود؛ بنابراین پس از پنج روز استفاده از آن در صورت نیاز، سه روز فاصله انداخته و سپس دوباره مصرف کنید.
دم کرده گل گاوزبان به دلیل خواص ضد التهابی و ضد درد طبیعی که دارد، یکی از بهترین دارو های گیاهی برای درمان کمر درد و دل درد در زمان قاعدگی و پریود شدن می باشد.
حتما بخوانید: برای ضعف بدن چه بخوریم و چه کنیم؟ (از زبان پروفسور کلو)
9- آکنه و جوش صورت
در طب سنتی از دمنوش گل گاو زبان به دلیل خواص ضد التهابی که دارد برای درمان آکنه و جوش صورت استفاده می شود.
10-درمان اختلال وسواس اجباری و تقویت حواس پنج گانه از دیگر خواص گل گاو زبان است.
مضرات گل گاوزبان (موارد احتیاطی و منع مصرف)
- گل گاوزبان دارای مقدار زیادی مواد شیمیایی به نام آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی که مصرف طولانی و زیاد آن باعث آسیبهای کبدی میشود، بنابراین لازم است از زیادهروی در مصرف این گیاه اجتناب شود.
- گل گاوزبان باعث افزایش فشارخون میشود، لذا بیماران مبتلا به فشار خو بالا بایستی در مصرف آن احتیاط کنند و یا آن را همراه با لیمو عمانی مصرف کنند. همچنین مخلوط کردن آن با سنبل الطیب، قبل از دم کردن هم میتواند خاصیت افزایش دهنده فشار خون را تعدیل کند.
- زیادهروی در مصرف گل گاو زبان علائمی مانند خستگی، احساس سبکی سر، گشاد شدن مردک چشم و مسمومیت کبدی را به دنبال دارد.
- گل گاوزبان به علت داشتن آلکالویید برای زنان باردار، شیرده و کودکان مضر است.
تداخلات دارویی
مصرف این گیاه همراه با داروهای سیستم عصبی مرکزی مانند داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب، قرص آرامبخش، خوابآور، آنتی هیستامینها و داروهای کنترل فشار خون بایستی با نظر پرشک متخصص انجام شود.
حتما بخوانید: مضرات ترکیب گل گاوزبان و سنبل الطیب و چند نکته مهم
نحوه مصرف گل گاو زبان
1-دمنوش گل گاو زبان
- بهترین راه بهرهمندی از خواص گل گاو زبان تهیه دمنوش این گیاه به همراه لیمو عمانی یا سنبل طیب است. به این منظور دو قاشق غذاخوری گل گاوزبان خشک شده را همراه دو لیوان آب جوش در قوری بریزید و بیست دقیقه روی شعله غیرمستقیم قرار دهید پس از آن مخلوط را صاف کنید و با مقداری لیمو عمانی، عسل یا نبات بنوشید.
- لازم است بدانید دمنوش مانده و سردشده گل گاوزبان، خاصیت چندانی ندارد و توصیه شده تا یکی دو ساعت بعد از دم کشیدن، حتما مصرف شود.
- متخصصان طب سنتی توصیه میکنند، افرادی که تمایل به نوشیدن دمنوش گل گاوزبان دارند، بهتر است پس از یک هفته تا ۱۰ روز، مصرف آن را برای یک هفته قطع کنند و بعد دوباره شروع کنند. همچنین مصرف بیش از پنج روز مداوم گل گاوزبان، ممکن است باعث عادت شود؛ بنابراین از مداومت در مصرف آن بپرهیزید.
2-روغن گل گاو زبان
روغن گل گاوزبان را از دانه های آن تهیه می کنند، این روغن به دلیل مقادیر بالای گاما لینولنیک اسید، دارای خواص ضد التهابی قوی بوده و به صورت موضعی و خوراکی برای درمان بیماری ها مفید می باشد؛ درمان اگزما، اکنه، کاهش تورم و درد مفاصل در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید و درمان شوره سر از خواص روغن گل گاو زبان است.
حتما بخوانید: 9 تا از بهترین دمنوش ها برای تقویت اعصاب و آرامش کدامند؟ (جدیدترین تحقیقات)
3-عرق گل گاوزبان
از خواص عرق گل گاو زبان میتوان درمان حالت تهوع، درمان تورم بدن ، درمان سرماخوردگی ، درمان کم خونی و درمان آرتریت روماتوئید برشمرد.
ویدیوی بسیار کاربردی
