همه ی انسان ها دوست دارند زندگی شادی داشته باشند و دلیل آن را به آسانی می توان فهمید. احساس خوشحالی از لحاظ عاطفی و ذهنی یک تجربه شگفت انگیز است و منطقی است که همه ی ما می خواهیم این احساس را در زندگی خود داشته باشیم.
همه ی انسان ها به دنبال شاد زیستن و نحوه ی پرورش آن هستند. استقبال مردم از بسیاری از کتاب های مربوط به شادی مانند Happiness Project که توسط Gretchen Rubin نوشته شده است، گواه این موضوع است.
حتما بخوانید: بخوانید تا ببینید استرس، اضطراب و نگرانی چه بلایی سر بدن تان می آورد!
اما جالب است بدانید که شادی تنها موجب ایجاد حس خوب در فرد نمی شود بلکه فواید شگفت انگیز دیگری هم دارد. تحقیقات نشان می دهد که شاد زیستن فواید بسیار زیادی برای انسان دارد. این فواید از لحاظ علمی کاملا اثبات شده اند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، با ما همراه باشید.
در این مطلب به مواردی مانند مزایای شاد بودن، جالب ترین یافته های علمی در مورد شاد زیستن، 6 مزیت اثبات شده شادی برای سلامتی، مزایای شاد بودن در محل کار، کارهایی که می توانید برای پی بردن به این فواید انجام دهید و غیره اشاره خواهد شد.
مزایای شاد بودن چیست؟
ارسطو می گوید “خوشبختی معنی و هدف زندگی و کل هدف و پایان وجود انسان است”. اپیکور نیز هدف فلسفه را دستیابی به یک زندگی شاد و آرام می دانست. این احساسی ست که در درون تمام انسان ها وجود دارد. در گذشته، ارسطو تصوری فلسفی از اهمیت خوشبختی برای بهزیستی انسان داشت ولی ما در دنیای امروزی، مجموعه ای از علوم و تحقیقات را برای پشتیبانی از این موضوع در اختیار داریم.
مطالعات علمی نشان داده اند که شادی فواید فیزیکی بسیار زیادی از جمله سیستم ایمنی قوی تر، انعطاف پذیری بیشتر در برابر استرس، قلب قوی تر و ابتلای کمتر به بیماری های قلبی عروقی دارد. شادی همچنین موجب می شود دوره ی بیماری یا نقاهت بعد از عمل کوتاه تر شود. حتی شواهدی وجود دارد که نشان می دهد شاد بودن ممکن است به ما کمک کند تا زندگی طولانی تری داشته باشیم.
حتما بخوانید: اثراتی که استرس بر روی ذهن و بدن تان می گذارد! (تحقیقات جدید)
اما سوال اینجاست که آیا احساس خوشبختی مستقیماً منجر به بهبود سلامتی می شود یا به عوامل دیگر هم بستگی دارد؟
برخی از محققان این فرضیه را مطرح کرده اند که احساس خوشبختی و مثبت بودن منجر به مشارکت بیشتر در فعالیتهای سالمتر از جمله ورزش، تغذیه سالم، معاشرت و عادتهای خوب خواب می شود و به همین دلیل است که شادی موجب بهبود سلامتی می گردد. این موارد به هم وابسته هستند و محققان به طور مداوم به دنبال کشف ارتباط بیشتر می باشند.
نگاهی به مطالعات انجام شده
بهترین مطالعاتی که تاثیر شادی برای سلامت انسان را اثبات کرده اند در زیر آورده شده است:
- Steptoe و Wardleدر سال 2005 از شرکت کنندگان خواستند که میزان شادی خود را در 30 نقطه مختلف روز ارزیابی کنند. از شرکت کنندگان خواسته شد میزان شادی خود را در ساعات مختلف روز گزارش کنند. نتایج مطالعه نشان داد، زمانی که شرکت کنندگان شاد بودند، ضربان قلب و فشار خون پایین تری داشتند. افرادی که ضربان قلب و فشار خون کمتری دارند، کمتر دچار بیماری های قلبی عروقی می شوند. این نشان می دهد که احساس خوشحالی به طور مثبت بر سلامت جسمی فرد تاثیر می گذارد.
- Bhattacharyya ،Whitehead ، Rakhit و Steptoeدر سال 2008، به رابطه ای بین خوشحالی و سلامت قلب پی بردند. محققان افرادی را که قبلاً به بیماری عروق کرونر قلب مبتلا بودند یا به آن مشکوک بودند، مورد مطالعه قرار دادند. آنها از شرکت کنندگان خواستند که میزان شادی خود را ارزیابی کنند، محققان تاثیر شادی بر علایم بوجود آمده در قلب آنها را مورد بررسی قرار دادند. کسانی که روزانه بیشترین احساس شادی را داشتند، ریتم قلبی منظم تر و سالم تری داشتند. این نشان می دهد که شادی حتی با وجود ابتلا به بیماری ها، فواید بسیار زیادی برای سلامتی نیز به همراه دارد.
- شاد زیستن علاوه بر بهبود سلامت قلب، با کاهش خطر سکته مغزی نیز مرتبط است. سکته مغزی هنگامی رخ می دهد که جریان خون در مغز مختل شود و در نتیجه کنترل فیزیکی و پاسخ دهی فرد از بین برود. سکته مغزی بسته به شدت و مدت زمان آن، می تواند عواقب ناگواری برای انسان به همراه داشته باشد. مطالعه ی انجام شده توسط Ostir ،Markides ،Peek و Goodwin در سال 2001 نشان داد كه احتمال ابتلای سكته مغزی در افراد مسنی كه شادتر هستند، به میزان 26٪ کمتر است.
- برخی از مطالعات اولیه، تاثیر شادی بر سیستم ایمنی بدن را مورد مطالعه قرار دادند. استون و همکاران در سال 1987، از قرص هایی استفاده کردند که موجب پاسخ ایمنی بدن شد. نتایج این مطالعه نشان داد، زمانیکه افراد شادتر هستند، سیستم ایمنی آنها قوی تر و با ثبات تر است. از شرکت کنندگان خواسته شد که میزان شادی خود را در طول روزهای مختلف ارزیابی کنند و پس از مصرف قرص های مذکور، بزاق آنها از نظر سطح آنتی بادی آزمایش شد. نتایج نشان داد که افراد شادتر، سطح آنتی بادی بالاتری داشتند. یافته ها نشان می دهد که احساس مثبت و شادی در زندگی می تواند از سیستم ایمنی بدن در برابر موارد بیماری زای خارجی کمک کند و بعبارت دیگر ایمنی بدن را تقویت نماید.
- دو مطالعه دیگر نیز تأثیر احساسات مثبت بر روی سیستم ایمنی بدن را بررسی کردند. Cohen و همکاران در سال 2003 از شرکت کنندگان خواستند که میزان احساسات مثبت و شادی خود را طی یک دوره دو هفته ای ارزیابی کنند. سپس آنها را در معرض ویروس سرماخوردگی قرار دادند و پنج روز بعد بررسی کردند که چه کسانی به سرماخوردگی مبتلا شده اند. نتایج مطالعه نشان داد کسانی که در دو هفته گذشته مثبت تر و شادتر بودند، کمتر به بیماری مبتلا شدند.
- مطالعه ی مشابه دیگری توسط Marsland و همکاران در سال 2006 انجام شد. در این مطالعه نیز از شرکت کنندگان خواسته شد که ابتدا سطح شادی و حس خوشبختی خود را ارزیابی کنند و سپس آنها را در معرض واکسن هپاتیت B قرار دادند. نتایج مطالعه نشان داد کسانی که شادتر بودند، آنتی بادی های بالاتری هم داشتند و بعبارت دیگر ایمنی بدن آنها در مقایسه با افراد غمگین، بسیار بالاتر بود.
- Zautra ، Johnson و Davisدر سال 2005 دریافتند که افراد شادتر هنگام تجربه یک بیماری مزمن، درد کمتری تجربه می کنند. از شرکت کنندگان مبتلا به دردهای مزمن (مانند آرتروز) خواسته شد که احساسات مثبت خود را در طی یک دوره سه ماهه ارزیابی کنند. تجربیات شخصی آنها در مورد درد ناشی از بیماری نیز اندازه گیری شد. نتایج مطالعه نشان داد، کسانی که شادتر بودند، درد کمتری تجربه می کردند. مطالعات مشابه دیگری نیز در این زمینه انجام شد و همگی آنها به نتایج یکسانی دست یافتند.
جالب ترین یافته های علمی
شاید برخی از جالب ترین یافته های علمی در مورد اثرات شادی، مربوط به ارتباط آن با طول عمر باشد.
تعدادی از مطالعات ارتباط بین احساسات مثبت (از جمله خوشبختی) و امید به زندگی را بررسی کرده اند. یک مطالعه گسترده که حدود 13 سال بطول انجامید، توسط کارستنسن و همکاران در سال 2011 نشان داد که تجربیات عاطفی (مثبت یا منفی) زمان حدودی مرگ را پیش بینی می کند.
نتایج نشان داد شرکت کنندگانی که احساسات مثبت بیشتری داشتند، طول عمر بیشتری داشتند و در طول مطالعه، زنده ماندند.
مطالعات دیگری که به نتایج مشابه دست پیدا کردند عبارتنداز:
- Lawrence ،Rogers و Wadsworthدر سال 2015، تأثیر خوشبختی را بر روی 32000 شرکت کننده و میزان بقای آنها در یک دوره 30 ساله بررسی کردند. نتایج این مطالعه نشان داد که شرکت کنندگانی که غمگین تر بودند، 14٪ بیشتر از افراد شاد، در معرض مرگ و میر قرار داشتند.
- یک مطالعه ی مروری بر گرفته از نتایج 70 مطالعه، رابطه بین شادی و امید به زندگی را در شرکت کننده های سالم و بیمار مورد بررسی قرار داد. نتایج مطالعه نشان داد که شادی موجب می شود، احتمال مرگ و میر در افراد سالم به میزان 18% و افراد بیمار به میزان 2% کاهش پیدا کند. این مطالعه توسطChida و Steptoeدر سال 2008 انجام گرفت.
- مطالعه بیشتر در مورد بررسی این ارتباط همچنین نشان می دهد که ثبات احساس شادی در زندگی، بر طول عمر تأثیر دارد. Boehm و همکاران در سال 2015 دریافتند که احتمال مرگ و میر در شرکت کنندگانی که شادی بی ثباتی داشتند (بعبارت دیگر در دوره هایی از زندگی شاد بودند و در دوره های دیگر غمگین)، نسبت به شرکت کنندگانی که بطور مداوم شاد بودند، بیشتر بود.
اما سوال اینجاست که چرا شادی باعث امید به زندگی بیشتر و طول عمر بالاتر می شود؟ بسیاری از محققان بر این باورند که افرادی که خوشحال ترند، تمایل بیشتری به انجام فعالیت ها و رفتارهای تاثیر گذار بر سلامتی از جمله ورزش بدنی، تغذیه سالم، سیگار نکشیدن، خوب خوابیدن و حتی مراقبه دارند.
6 مزیت اثبات شده شادی بر سلامت
نتایج بسیاری از تحقیقات، اثرات شادی بر سلامتی را اثبات کرده اند. در اینجا شش مزیت اثبات شده شادی، برای سلامتی آورده شده است:
1- بهبود سلامت قلب: چندین مطالعه نشان دادند که خوشحالی و حس خوشبختی موجب بهبود سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی به میزان 13-26٪ می شود.
2- بهبود توانایی مقابله با استرس: استرس بیش از حد باعث افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) می شود. این هورمون منجر به ابتلا به بیماری های مختلف می گردد. مطالعات متعدد نشان داده است که افراد شادتر به طور مداوم سطح کورتیزول پایین تری دارند و به این ترتیب استرس کمتری متحمل خواهند شد.
3- تقویت سیستم ایمنی بدن: برخی تحقیقات نشان داده است که شاد بودن می تواند موجب تقویت سیستم ایمنی شود. این موضوع باعث بهبود سلامت بدن و توانایی مبارزه موثرتر با عفونت ها یا بیماری می شود.
4- حفظ سبک زندگی سالم: شادی همچنین موجب انجام کارهای مثبت و بسیار مفید می شود که به بهبود سلامت کلی بدن منجر می گردد. شاد بودن و به دنبال آن پیروی از سبک زندگی سالم، باعث افزایش احساس بهتر در فرد می شود. خوشحال بودن منجر به داشتن رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت بدنی بیشتر و غلبه بر عادات نامناسب خواب می شود.
5- می تواند به کاهش درد کمک کند: محققان بر این باورند که افرادی که شادتر هستند، دیدگاه بهتری دارند و می توانند به راحتی چیزهای جدید را بپذیرند. این می تواند منجر به احساس درد کمتر شود. شادی موجب تسکین دردهای ناشی از بیماری های مزمن ازجمله آرتروز می شود.
6- افزایش طول عمر: یکی از جالب ترین یافته های تحقیقات در مورد فواید سلامتی، ارتباط آن با طول عمر است. محققان بر این باورند که به دلیل تأثیرات مثبتی که خوشبختی بر سلامتی دارد، در نهایت می تواند به شما کمک کند تا زندگی طولانی تری داشته باشید.
تحقیقات مربوط به تاثیر شادی بر سلامت و زندگی افراد هنوز ادامه دارد و محققان هر روز به چیزهای جدیدی پی می برند. اما همانطور که می بینید، مسلما از داده های فعلی مشخص است که شاد بودن مزایای بسیار زیادی برای سلامتی خواهد داشت.
مزایای شاد بودن در محل کار
Richard Branson می گویند: “افراد زیادی میزان موفقیت خود را بر حسب درآمد کسب شده یا افرادی که با آنها معاشرت می کنند، می سنجند. اما به نظر من، موفقیت واقعی را باید با میزان شادی و خوشحالی فرد سنجید.”
بسیاری از افراد پس از دستیابی به اهداف حرفه ای (پول یا عنوان شغلی) متوجه می شوند که این موارد موجب احساس شادی و خوشبختی در آنها نمی شود.
تا چند سال اخیر همه ی مردم فکر می کردند که کار و خوشحالی واقعاً به هم ارتباطی ندارند اما تحقیقات نشان می دهد که برای کارمندان شاد، مزایای بسیار زیادی وجود دارد. مزایای شاد بودن در کار عبارتند از:
1- تصمیم گیری بهتر و حل خلاقانه مشکلات: شاد بودن در محل کار، مزایای بسیاری برای عملکرد موثر و نحوه ی تفکر کارکنان دارد. وقتی شادتر هستیم، به چیزهای منفی و استرس زا فکر نمی کنیم و این باعث می شود فرصت بیشتری برای فکر کردن در مورد چگونگی کنار آمدن با چالش ها داشته باشیم.
2- بهبود بهره وری فردی و تیمی: مطالعه ی انجام شده توسط Sgroi در سال 2015 که در دانشگاه Warwick انجام شد نشان داد که کارمندان شادتر به میزان 12٪ بازدهی بیشتری نسبت به کارمندان دیگر دارند و علاوه بر این بهره وری کارمندان ناراضی 10٪ کمتر است.
3- رضایت بهتر مشتری: مطالعه ی انجام شده توسط Gallup در سال 2017 نشان داد که کارمندان شادتر، مسئولیت پذیری بیشتری دارند و این منجر به بهبود رابطه با مشتری و افزایش 20 درصدی فروش می شود. وقتی احساس خوشبختی می کنیم، مثبت تر هستیم و به دیگران کمک خواهیم کرد.
4- کسب درآمد بیشتر: Tang در سال 2006 دریافت که احساس رضایت از زندگی با حقوق و درآمد بالاتر در ارتباط است، اما این ارتباط قطعی نیست و بین افراد و شرایط مختلف متفاوت است. همچنین پاسخ به این سوال که “آیا درآمد بالاتر، به دلیل فشارهای مالی کمتر منجر به رضایت بیشتر از زندگی می شود؟” نیز مشخص نیست.
حتما بخوانید: 6 تا از رایج ترین اختلالات اضطراب/استرس در ایران که باید بشناسید!
5 کاری که می توانید برای شاد بودن در زندگی انجام دهید
1- قدرشناسی را تمرین کنید: وقتی شرایط بدی رخ می دهد، عصبانی و گله مند می شویم و از خود می پرسیم که “چرا این اتفاق برای من افتاده است؟”. این موجب ناراحتی و سلب شادی و خوشحالی ما می شود. تمرین قدرشناسی می تواند به مقابله با این وضعیت کمک کند و احساس خوشبختی را بهبود بخشد. برای قدرشناس بودن می توانید به سادگی سه مورد از بزرگترین نعمت های زندگی تان که بخاطر آنها سپاسگزار هستید را بنویسید و در هر شرایطی آنها را بخاطر بسپارید.
2- ورزش کنید: ورزش کردن موجب ترشح هورمون اندورفین می شود که تأثیر مستقیمی بر روحیه ما دارد. اگر می خواهید احساس شادی و نشاط کنید، هر روز ورزش کنید. مطالعات ثابت کرده اند که انجام برخی ورزش های هوازی در افزایش احساس خوشبختی، نقش بسزایی دارد. لازم نیست که به باشگاه بروید و پول زیادی هدر دهید، تنها می تواند موسیقی مورد علاقه خود را پخش کنید و در اتاق نشیمن برقصید.
3- به آغوش طبیعت بروید: ورزش هوازی خود را با طبیعت ترکیب کنید و تاثیر آن بر زندگی تان را نظاره گر باشید. مطالعات ثابت کرده اند که وقت گذرانی در خارج از منزل، به بهبود روحیه و خلق و خوی ما کمک می کند. یک پیاده روی خوب یا دویدن در یک پارک محلی یا جنگل یا حتی باغبانی کردن می تواند مزایای فوق العاده ای بر روحیه ی تان داشته باشد.
4- ذهن آگاهی را تمرین کنید: ذهن آگاهی تکنیکی عملی برای بودن در زمان حال است. انجام ذهن آگاهی می تواند به شما کمک کند تا آگاهی بهتری نسبت به احساسات روزمره خود داشته باشید و تجربیات منفی را رها کنید و فضای بیشتری برای ارزیابی تجربیات و احساسات مثبت فراهم کنید.
5- وقت تان را با عزیزان تان سپری کنید: معاشرت با دوستان و عزیزان مزایای بسیار زیادی برای سلامتی دارد. یکی از این مزایا احساس شادی و خوشبختی است. برای خوردن قهوه با دوستان تان وقت بگذارید، یا به همراه خانوادتان به تفریح یا پیاده روی بروید. به این ترتیب خوشبختی را از ته قلب احساس کنید!
حرف آخر…
امیدوارم به فواید مختلف شادی برای سلامتی پی برده باشید و شاد بودن را به عنوان حدف نهایی خود در زندگی بپزیرید. اما این را بخاطر بسپارید که شما نباید پرورش شادی یا احساسات مثبت را به خود تحمیل کنید!
تحقیقات نشان می دهد که احساس خوشبختی برای سلامتی مفید است اما اگر خود را مجبور به شاد بودن کنید یا شدیدا به دنبال خوشبختی باشید، استرس بیشتری متحمل خواهید شد.
حتما بخوانید: تفاوت بین استرس خوب و استرس بد چیست؟
رمز شاد بودن بسیار ساده است: از زندگی خود لذت ببرید و تنها در لحظه زندگی کنید. کارهای مورد علاقه تان را انجام دهید و با عزیزان تان وقت بگذرانید، قدر نعمت های زندگی تان را بدانید و به این ترتیب به انسان شادی تبدیل شوید!
